Cắt xén rồi ‘nhét’ chữ vào miệng Ngoại trưởng Mỹ?

Chuyến thăm Hà Nội của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo diễn ra trong hai ngày (8 – 9/7/2018). Tại đây vào ngày 8 Tháng Bảy, ông Pompeo đã có bài phát biểu chính thức ở khách sạn Sofitel Metropole Hà Nội.

Nhân chuyến viếng thăm này, trên trang Facebook chính thức của ông Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Daniel J. Kritenbrink vào tối cùng ngày đã đăng bài viết ngắn bằng song ngữ (Việt – Anh) trích dẫn lại ý chính của bài phát biểu của ông Ngoại trưởng Mỹ.

Bài viết ngắn này đã được dư luận hết sức quan tâm, nhưng điều đáng ngạc nhiên là trong phần tiếng Anh có dẫn đoạn viết, nguyên văn như sau: “At the reception he hosted for business leaders, Secretary Pompeo confirmed that: “The United States will continue to work for a strong, prosperous, and independent Vietnam – one that engagesin fair and reciprocal trade, contributes to international security, and respects human rights and the rule of law… A free and open Indo-Pacific is vital to the continued growth of commerce between our two nations.”

Nhưng đoạn trích dẫn kia khi dịch và đăng phần tiếng Việt lại bị “tự ý đục bỏ” phần liên quan đến “an ninh quốc tế, tôn trọng nhân quyền và pháp quyền”. Phần tiếng Việt toàn bộ như sau: “Tại buổi gặp gỡ các doanh nhân, Ngoại trưởng Pompeo đã khẳng định rằng: “Hoa Kỳ sẽ tiếp tục nỗ lực vì một Việt Nam hùng mạnh, thịnh vượng và độc lập… Một khu vực Ấn Độ -Thái Bình Dương tự do và rộng mở mang tính sống còn cho sự tăng trưởng thương mại liên tục giữa hai nước chúng ta.”

Do cảm thấy khó hiểu vì tinh thần “tự ý đục bỏ” trên trang mạng cá nhân của ông Đại sứ, nhiều người đã chụp ảnh bài viết, đăng lại trên trang cá nhân của họ với các nhận xét: “ông Ngoại trưởng Mỹ đã bị ông Đại sứ bịt miệng”, “nhân viên an ninh của Hà Nội trong tòa Đại sứ Mỹ đã cắt xén lời Ngoại trưởng Mỹ”… Nhiều người khác cũng vào thẳng trang Facebook của Đại sứ Kritenbrink để bình luận (comments) mỉa mai và yêu cầu giải thích… Thậm chí vài người còn thóa mạ vì cho rằng ông Đại sứ đã “ăn tiền của VC”, “hèn nhát trước nhà cầm quyền CSVN”.

Đến 8g sáng hôm sau (9/7), ông Đại sứ Kritenbrink (hoặc nhân viên quản trị trang Facebook của ông) đã không giải thích, chỉ chỉnh sửa lại bài viết ngắn ấy bằng cách cắt luôn phần “nhạy cảm” liên quan đến “human rights”, “the rule of law” trong phần tiếng Anh. Điều này càng khiến nhiều người thêm tức giận.

Facebooker Hoang Triet viết: “ Sau khi biết lỗi… nó không dịch thêm đoạn thiếu, mà còn cắt bỏ luôn phần nói về nhân quyền trong bản gốc. Chứng tỏ họ sẵn sàng phản bội giá trị của nước Mỹ để bắt tay với Cộng Sản”.

Và một “làn sóng” Facebooker người Việt đã tiếp tục “tra hỏi” ông Kritenbrick cặn kẽ, đa số bằng tiếng Anh.

Ông 胡如意 viết: “Ngài Đại sứ! Tôi rất muốn được hỏi rằng liệu ngài có biết việc nhân viên Tòa đại sứ quán Hoa Kỳ đã xóa bỏ/ sửa đổi lời phát biểu của Quốc vụ khanh Hoa Kỳ, nếu như nhân viên của ngài tự ý sửa đổi những lời phát biểu đó, vậy thì hành động đó của anh ta/ cô ta rất nguy hiểm cho chính sách ngoại giao Hoa Kỳ, nó truyền đạt một tín hiệu sai lầm về chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ đối với thế giới, trước hết là đối với người dân Việt Nam!!!”

Luật sư Vũ Đức Khanh từ Canada bình luận: “Tôi không thể tin nổi rằng trang này là trang chính thức của Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam! Nó thực sự là một sự xấu hổ cho Hoa Kỳ! Với tầm cỡ của ông, Đại sứ không nên cho phép mình thay đổi hàng giờ về những phát biểu của mình. Tôi đoán trang này đã được viết và quản lý bởi người khác nhưng không phải là Đại sứ”… Bài viết với hàng trăm lời bình luận và hàng trăm người chia sẻ (share) này cũng khiến xảy ra cuộc tranh cãi nảy lửa giữa hai phe Quốc – Cộng.

Cuối cùng, người quản trị trang Facebook của U.S Embassy in Hanoi lên tiếng (bằng tiếng Anh) đại ý: “Cảm ơn các bạn đã thông báo cho chúng tôi về lỗi dịch trong phiên bản tiếng Anh trên bài đăng gốc trên Facebook của chúng tôi. Các văn bản tiếng Việt trong bài viết phản ánh chính xác các bài phát biểu như giao”. Người viết cũng đồng thời dẫn liên kết đến bài nguyên văn của Ngoại trưởng Mike Pompeo trên website chính thức của Tòa Đại sứ Mỹ tại Việt Nam như để thanh minh. Trong bài đăng của ông Pompeo đó, cũng không thấy lời nào nói về “nhân quyền”, “pháp quyền”.

Và lời phân trần của Tòa Đại sứ có vẻ vẫn chưa ngừng lại, người ta vẫn không hiểu ai đã tự ý nhét chữ hoặc cắt chữ trong bài phát biểu chính thức của ông Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trong chuyến thăm Hà Nội. (UV)