(realtytime.com) – Rễ cây từ căn nhà của người hàng xóm đang ăn sâu vào sân sau của bạn và bắt đầu làm nứt hàng hiên của nhà bạn. Để bảo toàn bất động sản của mình, bạn có toàn quyền cắt bỏ những rễ cây đó tại lằn ranh bất động sản hay không? Câu trả lời là không, nếu bạn ở California.
Chúng ta hãy xem xét án lệ năm 1994 với Booska v. Patel (Tòa Thượng Thẩm California, Quản Hạt 1, ngày 20 Tháng Năm, 1994). Trong vụ đó, Steven Booska làm chủ bất động sản kế cận với bất động sản do Ramanbhai Patel làm chủ. Đất của Booska có một cây thông giống Monterey khoảng 30 đến 40 tuổi. Rễ cây đã ăn sâu vào sân của Patel.
Vào Tháng Năm, 1991, Patel thuê một nhà thầu để đào dọc theo chiều dài chiếc sân của ông và cắt rễ cây tới một độ sâu khoảng 3 feet. Theo khiếu nại của ông Booska, hành động của ông Patel đã được thi hành một cách bất cẩn, với kết quả là cây trở nên không an toàn, gây phiền phức, không thể sống được, và đã bị chặt bỏ với phí tổn mà ông Booska phải trả.
Ông Patel đáp lại với lý luận, chủ yếu là bác bỏ, cho rằng ông có một quyền hạn tuyệt đối để cắt bỏ rễ cây trên bất động sản của ông mà không cần xét tới những thiệt hại gây ra trên đất của ông Booska.
Tòa xét xử nói rằng một vụ án trước đó, Bonde v. Bishop “đã cung cấp một quyền tuyệt đối để cắt bỏ bất cứ rễ cây nào ăn vào một bất động sản kế cận.” Ông Booska kháng án lên Tòa Thượng Thẩm.
Tòa Thượng Thẩm nói rằng các lý luận của đôi bên trở thành một vấn đề pháp lý duy nhất, rằng liệu một chủ đất có thể chặt rễ cây từ một nhà kế cận đã lan sang bất động sản của mình hay không, dù hành động đó được thực hiện một cách bất cẩn hoặc với ác ý và dù không có thiệt hại nào do cây gây ra.
Tòa Thượng Thẩm sau đó lý luận: Ông Patel đã đặt căn bản lý luận của ông trên nguyên tắc thông luật đã được đưa vào Bộ Luật Dân Sự nói rằng chủ đất có quyền đối với mặt đất và mọi thứ nằm dưới đó một cách vĩnh viễn. Nhưng ông Patel hình như cho rằng ông không bị ràng buộc bởi một điều khoản cũng trong Bộ Dân Luật nói rằng, “Một người có quyền sử dụng quyền của mình mà không làm hại tới quyền của người khác.”
Theo phán quyết của Tòa Thượng Thẩm, “Quyền của chủ đất do đó bị ràng buộc bởi các nguyên tắc về sự hợp lý, cũng như hậu quả đưa tới những rủi ro không hợp lý cho những người lân cận. Để xem xét trách nhiệm của sở hữu chủ đất đai, cần xét xem trong khi quản trị đất đai của mình, người đó có hành động một cách hợp lý với sự khả dĩ gây thương tổn cho những người khác hay không. Như vậy, dù ông Patel có quyền quản trị đất đai của ông như thế nào, những quyền đó phải bị kềm chế bởi bổn phận phải hành động một cách hợp lý.”
Tòa đã đảo ngược phán quyết của tòa xét xử và nội vụ được đưa trở về để xử lại. (N.N.)