SANTA ANA, California (NV) – Hàng ngàn người đổ về góc đường số 4 và đường French tại Santa Ana, California, sáng ngày 21 Tháng Giêng, biểu tình cho quyền làm người và đòi các quyền khác nhau như chấm dứt bạo lực, tham gia chương trình phòng ngừa y tế và sinh sản tốt, bảo vệ cho người đồng tính, đa giới và chuyển giới, quyền công nhân, quyền dân sự, quyền lợi người tàn tật, quyền di dân và công bằng môi trường.v.v…chưa đầy 24 giờ sau khi ông Donald Trump tuyên thệ nhậm chức.
Kêu to, “This is what democracy looks like” (Đây chính là tự do dân chủ),” “We got the power?” (Chúng ta có quyền?), “Women united, we’ll never be defeated” (Khi phụ nữ đoàn kết, chúng ta không bao giờ thua), “Women united, we’ll never be divided” (Khi phụ nữ đoàn kết, chúng ta không bao giờ chia rẽ),” “More love, no hate” (Nhiều tình thương, không hận thù)…, đám đông bao gổm nhiều chủng tộc, sắc dân, và nhiều thế hệ từ em bé vài tháng tuổi đến hai cụ già hiền lành dìu dắt nhau đi biểu tình đấu tranh cho những niềm tin cũng như hy vọng của họ.
Ban đầu, ban tổ chức dự trù có khoảng 10,000 người tham dự theo danh sách ghi tên trên mạng Facebook, nhưng con số thực sự có thể lên đến 20,000 người.
Cuộc diễn hành bắt đầu từ góc đường số 4 và đường French, rẽ sang đường Sycamore ngang qua toà án cổ thành phố Santa Ana trên đường Broadway, và tiếp tục thêm nhiều đoạn đường và cuối cùng là họp nhau trước Spurgeon/Playground Yost Plaza.
Mặc dù ban tổ chức dự định sẽ bắt đầu diễn hành vào lúc 10 giờ sáng và đi 1.1 dặm, nhưng vì số người tham dự biểu tình quá đông, vượt qua số người ghi tên, nên cuộc diễn hành bắt đầu sớm hơn khoảng 15 phút. Sau hơn một giờ đồng hồ khi nhóm đầu của cuộc biểu tình đã tới cuối đoạn đường rồi nhưng nhóm đi ở phía cuối vẫn còn chưa bắt đầu di chuyển.
Theo trang mạng Womensmarch.com/sisters thì có 673 cuộc diễn hành biểu tình với khoảng 2,587,190 người ghi danh tham dự từ 79 quốc gia trên toàn thế giới, bao gồm 50 tiểu bang của Mỹ. Riêng California có hơn 48 thành phố tham dự.
Diễn hành lần này tại Santa Ana có nguồn gốc từ cuộc diễn hành phụ nữ trên Washington. Nó bắt đầu như là một làn sóng ngầm lớn dần sau ngày bầu cử tổng thống năm 2017 khi một bà luật sư tên Teresa Shook, cư dân Hawaii, kêu gọi 40 người bạn phụ nữ của bà đi diễn hành ở thủ đô Washington, DC nhằm kêu gọi biểu tình đấu tranh cho công bằng và quyền con người.
Tức giận khi ông Donald Trump được thắng cử, bà Shook cũng giống như nhiều người, bày tỏ tâm tư qua mạng xã hội Facebook. Câu đầu tiên bà viết trong trang web của một tổ chức chính trị được nhiều người xem, tên là Pantsuit Nation, rằng: “Tôi nghĩ chúng ta nên biểu tình.” Sau bốn tuần, ban tổ chức để ý lời kêu cầu thầm lặng của bà và từ đó một làn sóng ngầm có thể trở thành một cơn sóng thần.
Lúc đầu, cái tên Triệu Phụ Nữ Diễn Hành (Million Women March) được sử dụng, nhưng phải đổi lại liền vì nguồn gốc lịch sử của cái tên bị chú ý bởi vì những người thành lập cái tên này.
Vì sự tôn trọng cho Triệu Phụ Nữ Diễn Hành năm 1997 và cũng để ghi ơn cuộc Diễn Hành Lịch Sử ở Washington Đòi Hỏi Việc Lam và Tự Do ngày 28 Tháng Tám, 1963, cái tên chuyển thành Diễn Hành Phụ Nữ trên Washington (Women’s March on Washington). Cuộc diễn hành đầu tiên ở Washington, DC – lúc mà ông Martin Luther King Jr., lãnh tụ dân quyền người Mỹ gốc Châu Phi, đọc bài văn lịch sử “Tôi Có Một Giấc Mơ” – trở thành tiền lệ cho hàng trăm ngàn người từ các cộng đồng khác nhau tụ họp tại Washington, DC để làm thăng tiến quyền con người, và đặc biệt là yêu cầu quyền kinh tế và xã hội cho người Mỹ gốc Phi.
Cô Julie Võ, một trong những đi đầu cầm biểu ngữ “Woman March” (Phụ Nữ Diễn Hành), nói: “Tôi đến đây để bày tỏ tình đoàn kết với những người phụ nữ và tất cả mọi người trong quốc gia chúng ta, người mà không chỉ ‘đợi để thấy’ nhưng để biết rằng chúng ta sẽ không im lặng. Là một phụ nữ Việt, nó rất quan trọng cho chúng ta để được đại diện hôm nay vì thời gian là ngay lúc bây giờ cho tất cả chúng ta hiện diện và nói lên quyền lực của chúng ta.”
Cô nói tiếp: “Từ những gì chính phủ sắp tới đây hứa và đã bắt đầu thực hiện sẽ ảnh hưởng tới tất cả chúng ta và cộng đồng người Việt của chúng ta.”
Hai sinh viên đại học UCI, cô Janice Phụng và cô Judy Phụng, bày tỏ: “Chúng tôi đến đây để ủng hộ quyền làm người. Bố của chúng tôi, cha mẹ của chúng tôi là thuyền nhân từ Việt Nam. Họ đã hy sinh rất nhiều, ngay cả tánh mạng của họ khi rời Việt Nam tới quốc gia này để cho chúng tôi cơ hội. Và chúng tôi muốn có mặt ở đây để đấu tranh cho những cơ hội đó cho tất cả mọi người.”
Trong diễn hành cũng có nhiều giới tri thức người Mỹ gốc Việt từ giáo viên trung học, giáo sư đại học, cho tới bác sĩ và nhà làm phim.
Nhà thơ Anh Đào nói: “Chúng ta ở đây vì những người tị nạn được chào đón ở đây.”
Đạo diễn Nguyễn Võ Nghiêm Minh (Mùa Len Trâu, Nước, v.v…), nói: “Tôi tới đây đễ diễn hành chống lại một bạo quân đầy ngu xuẩn và nực cười như là người lãnh đạo của quốc gia này.”
Khi hỏi một bác sĩ người Mỹ gốc Việt tại sao cô có mặt ở đây, cô không ngần ngại đưa cho phóng viên báo người Việt một bức hình có chữ của ông Martin Luther King như sau: “Cuộc sống của chúng ta bắt đầu chấm dứt từ ngày chúng ta im lặng về những điều chúng ta quan tâm.”
“Đây là một trong những lời mà tôi rất thích,” vị bác sĩ nói.