Việt Nam Dân Chủ Xã Hội Đảng và tình hình ở Nam Kỳ 1945-1954

Giáo Sư Trần Văn Chi
(Nhân kỷ niệm ngày thành lập Dân Xã Đảng 21 Tháng Chín, 1946)

Tại Hội Hghị Potsdam Tháng Bảy, 1945, Tướng George C. Marshall, tổng tư lệnh quân đội Hoa Kỳ, đã yêu cầu Đô Đốc Louis Mountbatten, tư lệnh người Anh của quân Đồng Minh tại Đông Nam Á, tiếp quản khu vực phía Nam đường vĩ tuyến 16 chia đôi Đông Dương.

Lực lượng Anh nhân danh Đồng Minh sẽ chỉ làm nhiệm vụ giải phóng (liberation duties) để bàn giao lại cho Pháp Tự Do của Tướng Charles de Gaulle.

Tướng Douglas Gracey, tư lệnh quân Anh, khi nhận lệnh sang Đông Dương năm 1945, đem vào binh đoàn Anh – Ấn.

Quân Anh-Ấn đến Sài Gòn ngày 13 Tháng Chín, 1945, ban bố thiết quân luật ở Sài Gòn và đưa quân ra phố, đẩy Việt Minh ra ngoại ô để người Pháp giành quyền quản trị. Pháp núp dưới bóng quân Anh quay lại Sài Gòn, bắt đầu cuộc xâm lược nước ta lần thứ hai.

Đến Tháng Năm, 1946, các đơn vị tác chiến Ấn Độ và Anh cuối cùng rút khỏi Đông Dương.

Mặt Trận Quốc Gia Thống Nhất ở Nam Kỳ

Mặt Trận Quốc Gia Thống Nhất Là một liên minh chính trị thành lập ngày 14 Tháng Tám, 1945, gồm các đảng phái quốc gia và những người Trotskyist (nhóm tranh đấu – Đệ Tứ Quốc Tế tại Việt Nam).

Lấy chủ nghĩa dân tộc làm ý thức hệ, tôn vinh Bảo Đại làm lãnh tụ, gồm có:

-Việt Nam Quốc Gia Độc Lập Đảng

-Phong Trào Thanh Niên Tiền Phong (về sau tách khỏi Mặt Trận để tham gia Việt Minh)

-Nhóm trí thức

-Liên Đoàn Công Chức

-Tịnh Độ Cư Sĩ Phật Hội Việt Nam

-Phật Giáo Hòa Hảo

-Nhóm tranh đấu

-Đoàn thể Cao Đài

Ngày 21 Tháng Tám, 1945, Mặt Trận Quốc Gia Thống Nhất tổ chức một cuộc biểu tình biểu dương lực lượng tại Sài Gòn.

Sau Cách Mạng Tháng Tám các đảng phái thuộc Mặt Trận Quốc Gia Thống Nhất yêu cầu ông Trần Văn Giàu, đại diện Việt Minh, cải tổ Ủy Ban Hành Chính Nam Bộ.

Mặt Trận Quốc Gia Thống Nhất sau này chống lại Việt Minh, và hình thanh các đảng phái quốc gia.

Dưới đây là danh sách các đảng phái chính trị của Việt Nam trong giai đoạn 1945-1954.

-Việt Nam Quốc Gia Độc Lập Đảng – 1945, do Hồ Văn Ngà thành lập.
-Đảng Xã Hội Việt Nam – 1946, do Nguyễn Xiển thành lập, sau này ra Bắc theo Cộng Sản.
-Dân Xã Đảng Hòa Hảo – 1946, do Huỳnh Phú Sổ thành lập.
-Cần Lao Nhân Vị Cách Mạng Đảng – 1953, do Ngô Đình Nhu thánh lập.
-Đảng Phục Hưng – 1954, do Trần Văn Hương thành lập.

Việt Nam Dân Chủ Xã Hội Đảng ra đời do nhu cầu chánh trị

Lúc này ở miền Nam, các tổ chức chính trị xuất hiện như nấm sau mưa, gây nên làn sóng dân chủ, công khai trong sinh hoạt cộng đồng.

Phật Giáo Hòa Hảo với lập trường chống Pháp, Đức Huỳnh Giáo Chủ với sự tham gia của một số nhà trí thức như Nguyễn Văn Sâm, Nguyễn Hoàng Bích, Trần Văn Ân, thành lập Việt Nam Dân Chủ Xã Hội Đảng.

Đây là một lực lượng chính trị, có lập trường dân tộc.

Việt Nam Dân Chủ Xã Hội Đảng còn gọi tắt là Dân Xã Đảng do Huỳnh Phú Sổ làm thủ lãnh, công bố ngày 21 Tháng Chín, 1946, với tôn chỉ cách mạng con người, cách mạng dân tộc, và cách mạng xã hội.

Giáo Sư Nguyễn Hoàn Bích, một tín đồ Thiên Chúa Giáo, được cử làm tổng bí thư. (Xin nhắc lại tiền thân của đảng Dân Xã là tổ chức các tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo do giáo chủ Huỳnh Phú Sổ đứng đầu tham gia vào Mặt Trận Quốc Gia Thống Nhất thành lập ngày 14 Tháng Tám, 1945).

Phật Giáo Hòa Hảo căn bản lấy Tứ Đại Trọng Ân nên tích cực tham gia Dân Xã Đảng hầu đền đáp Ân Đất Nước và Ân Đồng Bào…

Trước sự bành trướng nhanh chóng và sâu rộng của Việt Nam Dân Chủ Xã Hội Đảng, thực dân Pháp tìm mọi cách để cản trở, phá hoại.

Dân Xã Đảng tham gia “Giải Pháp Bảo Đại”

Việc Pháp ký kết hiệp ước sơ bộ 6 Tháng Ba, 1946 và thỏa hiệp án 14 Tháng Chín, 1946, với Hồ Chí Minh chỉ là bịp lẫn nhau, vì Hồ Chí Minh bề ngoài nhượng bộ với Pháp là để hợp thức hóa quyền đại diện Việt Nam của ông đối với thế giới.

Trong bối cảnh chánh trị đó, các giới cách mạng quốc gia thấy cần thiết phải có một giải pháp khác để lấy lại chủ động đối với Pháp.

Cựu Hoàng Bảo Đại lúc đó được xem là có vị thế tốt nhứt để tiêu biểu cho giải pháp quốc gia, đại diện dân tộc mà đứng ra thương thuyết với Pháp.

Pháp cũng nhìn thấy như vậy, nhưng vì vẫn còn tham vọng thuộc địa, nên xem Bảo Đại như một yếu tố để dọa dẫm Hồ Chí Minh, đồng thời dùng yếu tố Hồ chí Minh để dọa dẫm lại Bảo Đại.

Với sự đồng ý trên nguyên tắc về giải pháp Bảo Đại, phía Phật Giáo Hòa Hảo-Dân Xã đã cùng với các tổ chức quốc gia khác tham dự các phiên họp với Bảo Đại tại Hồng Kông.
Nhưng, như ta thấy, Pháp chỉ muốn làm ngư ông thủ lợi, chớ không có thiện chí tìm giải pháp hợp tình hợp lý cho vấn đề Việt Nam.

Trên bình diện quốc gia, Pháp đã có thái độ “thù địch” đối với Phật Giáo Hòa Hảo, ta không lấy làm lạ.

Những ngày cuối năm 1948

Với biến cố 16 Tháng Tư, 1947, tạo ra sự vắng mặt của Huỳnh Giáo Chủ, và tình trạng “khủng hoảng lãnh đạo tinh thần,” sức mạnh của tổ chức Phật Giáo Hòa Hảo bị suy giảm rất nhiều.

Pháp mạnh tay tiêu diệt bộ máy lãnh đạo chánh trị, tê liệt hóa các thành phần trí thức, Dân Xã Đảng, làm cho đoàn thể này chỉ còn lại một khối quần chúng mất cả lãnh đạo tinh thần lẫn lãnh đạo chánh trị.

Trong tình huống đó, đương nhiên uy quyền lãnh đạo của tổ chức rơi vào tay các vị lãnh tụ quân sự.

Các vị này, xuất thân từ thành phần bình dân ít học, không đủ ý thức chánh trị và kỹ thuật để lãnh đạo một tổ chức có tầm vóc lớn như Phật Giáo Hòa Hảo!!!

Đây là mục tiêu mà Pháp mong muốn, và cũng là điều mà Pháp đã thiết kế để tạo ra, và đã đạt được vào cuối năm 1948.

Các hoạt động Dân Xã bị tê liệt, các lãnh tụ, cán bộ Dân Xã bị vô hiệu hóa, hay bị tiêu diệt, chỉ còn khối quân sự và Pháp dùng vào công cuộc bình định lãnh thổ, đánh đuổi các đơn vị quân sự Việt Minh ở miền Tây. [đ.d.]