Đến Cusco Peru, nghĩ mà thương Lhasa Tây Tạng

Trần Nguyên Thắng/ATNT Tours & Travel

CUSCO, Peru (NV) – Cusco là vùng đất thiêng của đế quốc Inca xưa kia ở bên Peru, vùng Nam Mỹ; còn Lhasa là vùng đất thiêng của Phật Giáo Tây Tạng, nằm mãi bên cao nguyên Tibet của Châu Á.

Cusco và Lhasa đều là hai thành phố nằm trên độ cao hơn 3,300 mét. Tuy nhiên, hai thành phố này xa nhau vạn dặm.

Nếu có dịp đến với hai thành phố cao nguyên này, người lữ khách mới cảm nhận rõ những điều kiện sinh hoạt trong đời sống và tinh thần của người dân nơi đây hoàn toàn khác nhau.

Khi bạn làm một chuyến du ngoạn thắng cảnh Machu Picchu, thế nào bạn cũng phải ghé chân qua Cusco vì đây là cố đô của bộ tộc Inca, những người đã xây dựng lên đền đài đá Machu Picchu mà ngày nay được xem như là một trong bảy kỳ quan của thế giới hiện đại. Đây là khu vực có một nền văn hóa và văn minh của người Inca để lại cách đây hơn 500 năm, vẫn còn lưu lại những dấu vết văn hoá – tín ngưỡng cho đến ngày nay.

Bộ tộc Inca có niềm tin mạnh vào tôn giáo của họ, trong đó Sun God (Cha Trời) và Mother Earth (Mẹ Đất) là hai vị thần linh mà bộ tộc Incas vô cùng tôn kính.

Thần Viracocha là một vị thần tối hậu lớn nhất trong tín ngưỡng Inca, đã tạo dựng một “Nguồn Nước” giữa Cha Trời và Mẹ Đất để Trời Đất sinh sản ra trần thế muôn loài. Người Inca tin rằng có ba vị thần liên hệ mật thiết đến Cha Trời Mẹ Đất là Thần Điểu Condor, Thần Puma, và Thần Rắn. Ba con linh vật này trở thành những biểu tượng cho bộ tộc Inca từ thời lập quốc.

Ngôi đền Qorikancha ở Cusco được xem như là một “nhà bảo tàng kiến trúc cổ” tuyệt tác của người Inca. Có chứng kiến công trình kiến trúc này, người ta mới cảm nhận được các nét tinh hoa độc đáo về kiến trúc của một dân tộc đã mất. Nó cũng không kém phần tinh vi khi so sánh với nền văn minh Ai Cập cổ xưa cách đây cả 4-5 ngàn năm.

Thực dân Tây Ban Nha trong suốt hai thế kỷ 17-18 đã dùng mọi phương cách và thủ đoạn để diệt chủng dân tộc Inca. Chính quyền Tây Ban Nha đã thành công trong việc tiêu diệt dân tộc Inca, nhưng họ đã không tiêu diệt được linh hồn văn hoá Inca. Ngược lại, hồn Inca đã thấm nhuần len lỏi và bao trùm lên đời sống của người Peru ngày nay. Thế mới biết bạo lực không bao giờ chiếm được hồn văn hóa và tâm linh của người thua cuộc.

Đến du ngoạn các địa danh Cusco-Machu Picchu, du khách không ai bị cấm cản bất cứ điều gì trong lúc đi thưởng ngoạn, không phải sợ hãi với các nhân viên công an chìm nổi vây quanh. Ngược lại, những nhân viên công quyền ở đây còn cho du khách cảm nhận được sự hiếu khách và nét dễ chịu của họ.

Hai thành phố Cusco và Lhasa đều nằm trên độ cao hơn 3,300 mét, ở một độ cao khiến du khách cảm thấy khó thở. Nhưng trong khi đến Cusco người lữ khách chỉ cảm thấy khó thở vì thiếu oxy thì Lhasa lại cho người lữ khách một cảm giác khác biệt, vừa cảm nhận sự thiếu oxy và vừa cảm thấy một hình ảnh sợ hãi khi dàn công an bao quanh khắp mọi ngõ ngách thành phố.

Tôi có dịp đến phi trường Lhasa vào buổi chiều. Đường phi đạo ở đây khá dài nhưng tôi chợt khựng lại khi mắt chạm vào những chiếc chiến đấu cơ Mig đậu dọc theo đường song song phi đạo, hình ảnh này làm tôi cảm thấy một điều gì không yên ổn ở đây. Tôi cảm thấy hơi lạ, không vui vì trong đầu mình vẫn tưởng tượng Lhasa là vùng đất thiêng của niềm tin tôn giáo, vùng đất bình yên, hiền hòa của dân tộc Tây Tạng không cần có những vũ khí chiến tranh nằm chực sẵn nơi đây.

Khi đến Cusco, tôi không nhìn thấy bất cứ một chiếc chiến đấu cơ nào hiện diện, chỉ thấy sự hiền hòa của người dân Peruvian luẩn quẩn buôn bán chung quanh phi trường và sự xanh tươi của đồng bằng trên vùng cao nguyên Nam Mỹ.

So sánh về sức chịu đựng của con người ở trên độ cao, tôi nhận thấy Lhasa nằm trên một độ cao gần ngang với Cusco (3,400 mét), nhưng rõ ràng điều kiện thở ở Cusco vẫn “dễ chịu” hơn Lhasa nhiều. Có thể cây cối ở Cusco nhiều hơn Lhasa nên luồng oxyzen nơi đây cũng nhiều hơn Lhasa chăng! Khi chuyến bay vừa đáp xuống Lhasa là du khách cảm nhận ngay được sự ảnh hưởng của độ cao, bạn cảm thấy người nhẹ hẳn đi nhưng mỗi bước chân hình như nặng hơn, hơi thở mệt hơn và có một chút nhức đầu. Ở Cusco tôi vẫn cảm thấy không khí hình như nhẹ nhàng hơn ở Lhasa khá nhiều.

Ở trên độ cao, tôi hít vội những hơi thở thật dài để lấy thật nhiều oxy vào buồng phổi và từ từ thở ra bằng miệng, bao nhiêu năm học võ với thầy Tâm Giác bây giờ mới được dùng “cấp cứu” cho chính mình. Có người đem theo thuốc “chống độ cao,” ai cũng uống trước một hai ngày để phòng hờ sự khó thở hay nhức đầu xảy đến cho mình. Không biết thuốc có hiệu quả nhiều hay không nhưng vẫn thấy có nhiều người bị nhức đầu khó chịu.

Điều cần nhất và cũng rất quan trọng cho ngày đầu tiên ở trên độ cao này là bạn hãy quên bớt đi những gì lo lắng, bớt cười lớn tiếng, không nên quát tháo la hét mỗi khi có điều gì làm bạn không vừa ý. Không biết có người du khách nào “tự hào” có được giấc ngủ bình yên đêm đầu tiên tại Cusco hay Lhasa mà không bị nhức đầu khó thở!

Ở Lhasa, con đường chính của thành phố tương đối cũng rộng rãi, sạch sẽ. Các dãy nhà không cao lắm nhưng không cho du khách cảm nhận được “một chút gì nét Tây-Tạng” vây quanh. Các khách sạn cũng như phần lớn các tòa nhà của ngân hàng, cơ quan chính phủ hầu như đều có kiến trúc hiện đại đủ để người ta cảm nhận được đó là một thành phố Tàu hiện đại.

Chỉ khi nào đến khu vực Barkhor gần trung tâm, du khách bắt gặp một quảng trường nhỏ, có chợ, có hàng quán, và nhất là có ngôi chùa Jokhang nổi tiếng linh thiêng nhất Lhasa từ thế kỷ thứ 7. Lúc này du khách mới thấy được nét kiến trúc Tây Tạng cũng như sự tấp nập của người dân Tây Tạng và sự đông đúc các dàn công an Trung Quốc vây quanh.

Nói sơ qua đôi chút về Tây Tạng, vào thế kỷ thứ 7 sau khi thống nhất các bộ tộc ở đây, nhà vua Songtsan Gampo lên ngôi và dời kinh đô từ Tsetang vùng thung lũng Yarlung đến khu vực Lhasa ngày nay, nơi được xưng tụng là vùng đất của Chư Phật. Ngày nay Tsetang trở thành cố đô của Tây Tạng, một cổ thành nhỏ nằm trên đồi nhìn xuống đồng bằng Tsetang xanh biếc và trở thành một nhà bảo tàng của triều đại Tibet xa xưa này.

Người dân Tây Tạng có một niền tin tôn giáo Phật Giáo rất mạnh, du khách thường bắt gặp họ vừa đi vừa quay vòng mani trên tay vừa đọc kinh theo phong tục Tibet. Hình ảnh đó tạo cho người ta cảm nhận sự hiền hòa của người dân Tibet.

Nói về tín ngưỡng của người dân Tibet, có lẽ không gì hơn là chúng ta cần biết sơ qua về chung quanh ngôi chùa Jokhang nằm trong khu vực chợ Barkhor. Một quảng trường nhỏ được xây cất trước ngôi chùa, du khách phải đi bộ một quãng đường có đến hơn 200 mét trước khi vào đến cổng chùa. Dọc hai bên quảng trường là những sạp bán hàng lưu niệm của người dân Tây Tạng. Những sạp bán hàng bao quanh tạo thành một con phố nhỏ suốt từ phía trước vòng ra phía sau của chùa tạo thành một khu buôn bán sầm uất. Sau lưng những sạp hàng là những cửa hàng bán quà lưu niệm phần lớn do người Hán làm chủ.

Đặc biệt đội ngũ công an Trung Quốc bao quanh chùa khá đông. Trước mặt, sau lưng, bên phải bên trái, trên nóc nhà nóc chùa đâu đâu cũng có công an. Khi mới vào quảng trường thì đã thấy một điểm chốt chính, luôn luôn có hai công an đứng gác tại đây. Mỗi lần đổi gác họ cũng làm một nghi thức nho nhỏ cho ca đổi gác. Cạnh đó là những tụ điểm công an quanh chùa để gìn giữ an ninh khu vực. Từng toán công an sáu đến tám người thay nhiên nhau đi rầp rập quanh quảng trường, gần cạnh các sạp bán hàng như là để phô trương quyền thế và họ sẵn sàng “dọn sạch” ngay những gì mới chớm có thể xảy ra.

Du khách không nên chụp hình bất cứ nơi nào có công an canh giữ an ninh vì họ không những tịch thu máy hình bạn ngay mà chưa kể họ còn làm khó dễ đủ điều. Hình ảnh của những công an tại Lhasa làm cho du khách cảm thấy khó chịu và hoàn toàn không hứng thú với bầu không khí nặng trĩu “mùi công an trị.” Một điều quan trọng khác, bạn không nên dùng các vị tu sĩ Tây Tạng làm người hướng dẫn cho bạn vì vị tu sĩ ấy có thể bị bắt bất cứ lúc nào mà không cần biết lý do.

Chùa Jokhang ở Tibet, còn đền Qorikancha ở Cusco cũng đều là những nơi chốn linh thiêng của hai dân tộc ở trên cùng một độ cao mà sao sự khó thở khác nhau nhiều quá.

Tôi đã có dịp đến Cusco-Machu Picchu nhiều lần, nhưng lần nào đến đây tâm tư tôi vẫn luôn luôn nghĩ về cao nguyên Lhasa một nơi chốn tôi nhận thấy rõ ràng sự bất dung của bạo tàn, của văn hóa thực dân xâm lược. Nhớ lại những người dân Tây Tạng đi chân đất, khoác những chiếc áo cũ sờn rách tôi gặp trên đường đi mà thấy thật buồn. Có lẽ Đức Đạt Lai Lạt Ma 14 ngài đã nhìn thấy sự cách biệt đau lòng đó.

Ở Cusco-Machu Picchu tôi học hỏi thêm rất nhiều về tín ngưỡng của dân tộc Inca. Họ không có nhiều thần thánh như các tín ngưỡng khác. Họ không dùng đến cả hàng ngàn thần linh để ngụy biện về nỗi khổ đời sống của họ ở trần thế.

Đến Tibet, tôi chỉ mê nhất bầu trời ở trên hồ thiêng Yamdrok cao hơn 5,000 mét và bầu trời Base Camp tại chân núi Everest (khoảng 5,300 mét) vì chỉ ở những nơi đó bầu trời mới cho người ta hít thở tự do. Ở độ cao này, tôi cảm thấy mệt hơn vì không khí loãng hơn nhiều nhưng sao tôi vẫn thấy dễ thở hơn ở Lhasa.

Màu xanh thẫm của bầu trời, màu trắng bạch của mây, màu xanh lục cẩm thạch của nước, màu trắng tinh của đỉnh Everest. Những màu sắc đó đã cuốn hút tôi vào một không gian đẹp vô ngần, đẹp và chưa bao giờ đẹp như thế. (Trần Nguyên Thắng) [qd]

Các chuyến tour do ATNT Tours tổ chức và hướng dẫn (tour guide nói tiếng Việt và tiếng Anh chuyên nghiệp)

=> Bus Tour sáng đi chiều về: 1-Santa Barbara – Solvang; 2-La Jolla – San Diego
=> Tours National Parks: Sedona – Horseshoe Bend – Antelope Canyon – Grand Canyon South Rim – Las Vegas (4 ngày)
=> Tour Yellowstone – Mt. Rushmore – Crazy Horse – Devils Tower – Idaho Falls – Great Salt Lake (6 ngày)
=> Tour Niagara Falls – Toronto – Montreal – Quebec – Boston – New York (8 ngày)
=> Tour Washington D.C. – Luray Cavern – Philadelphia – New York – Boston (7 ngày)
=> Tour Hawaii: Honolulu: Waikiki Beach – Pearl Harbor – Little Circle Island – Polynesian Cultural Center (5 ngày)
=> Tour Hawaii: Hai đảo Oahu & Big Island: Black Sand Beach, Rainbow Falls, Volcano N.P, Akaka Falls, Kalapana Lava Flow Beach – Waikiki Beach, Pearl Harbor, Little Circle Island, Polynesian Culture Center (7 ngày)
=> Mùa Thu Tây Bắc Hoa Kỳ: Sacramento – Lake Tahoe – Crater Lake – Portland – Seattle (6 ngày)
=> Tour Russia – Bắc Âu: Russia – Finland – Sweden – Denmark – Norway
=> Tour: Iceland – Ireland – Scotland
=> Tour Tây Âu: Anh – Pháp – Thụy Sĩ – Monaco – Ý
=> Tour Tây Nam Âu Châu: Morroco – Tây Ban Nha – Bồ Đào Nha
=> Tour Đông Âu: Poland – Hungary – Czech – Austria – Slovakia – Slovenia – Croatia – Germany (15 ngày)
=> Tour Turkey – Greece
=> Tour Israel – Jordan – Egypt
=> Tour South Africa – Zimbabwe Safari
=> Tour South America: Brazil – Argentina – Peru
=> Tour Chile: Atacama – Santiago – Patagonia
=> Tour Fiji Island – New Zealand – Australia
=> Tour Nepal – Bhutan – Tibet (optional)
=> Tour Nhật Bản mùa Xuân – mùa Thu
=> Tour Việt Nam: Những nẻo đường Việt Nam

Nhận làm các dịch vụ:
=> Visa nhập cảnh Miến Điện, Ấn Độ, Việt Nam, Russia, Brazil, Úc.
=> Renew passport Mỹ khẩn cấp và passport Việt Nam.
=> Xin lại Giấy Quốc Tịch Hoa Kỳ (đã làm mất bản chính).
Xin liên lạc văn phòng ATNT Tours để biết thêm chi tiết:
9106 Edinger Ave., Fountain Valley, CA 92708
Điện thoại: (714) 841-2868 – (888) 811-8988
Website: www.atnttravel.com
Email: info@atnttravel.com

*Đón xem trên YouTube: “ATNT Travel & Tours.”
*Đón xem chương trình TV “Thế Giới Trong Tầm Tay Bạn” mỗi tuần vào Thứ Sáu trên đài VBS 57.6.