Luật Sư tại California và Washington. Luật Sư LyLy Nguyễn chuyên về Luật Khánh Tận Chương 7, 13 cho cá nhân và cơ sở thương mại, xóa hết các loại nợ, tranh tụng trước Tòa Khánh Tận và khai phá sản hủy bỏ nợ thuế. Về Hoạch Định Tài Sản, Luật Sư LyLy chuyên thảo Di Chúc và Tín Mục (trust), ủy quyền điều hành tất cả tài sản, dặn dò săn sóc y tế khi bất lực và hoạch định kế nghiệp. Về Luật Thuế, Luật Sư LyLy đại diện cho thân chủ trường hợp bị kiểm thuế, xin ngưng tịch thâu tài sản vì thiếu thuế, đại diện biện hộ trước Tòa Án Thuế và điều đình xin giảm nợ thuế. Về Luật Thương Mại, Luật Sư LyLy giúp thành lập công ty và tổ hợp hùn hạp. Ngoài ra Luật Sư LyLy còn rất giàu kinh nghiệm về thuế lợi tức cá nhân, thuế trả nhân công, thuế mua bán và thuế tài sản ở hai cấp liên bang và tiểu bang. Nếu cần tham khảo riêng xin liên lạc với Luật Sư LyLy Nguyễn tại văn phòng ở 10221 Slater Avenue, Suite 216, Fountain Valley, California 92708. Điện thoại: (714) 531-7080, website: www.lylylaw.com.
Luật Sư LyLy Nguyễn
Theo quan niệm cổ xưa “Sĩ, Nông, Công, Thương” người Việt thường trọng đãi giới sĩ phu. Buôn bán được kể vào hạng chót nên hơn nửa thế kỷ trước đây thương mại ít phát triển so với các nước khác tại Á Châu, nhưng từ sau biến cố 1975 đồng bào ta tại hải ngoại phần đông rất thành công trong thương trường nhất là tại Hoa Kỳ. Tuy nhiên lề lối buôn bán trên đất Mỹ rất khác biệt với lối buôn bán tại Việt Nam dù bất cứ thời nào vì có sự điều hành rất chặt chẽ của Luật Thương Mại. Một trong lãnh vực quan trọng nhất trong Luật Thương Mại Hoa Kỳ đem bảo đảm an toàn cho các thương nhân trong mọi hoạt động giao dịch là Luật Khế Ước (contract law).
Luật Khế Ước liên quan đến tất cả mọi khía cạnh về thiết lập, duy trì, hay hủy bỏ một giao kết hay thỏa thuận giữa hai cá nhân hay công ty. Hàng ngày cả triệu người hứa hẹn và đồng ý với nhau đủ mọi vấn đề dưới mọi hình thức khác nhau. Luật Khế Ước có thể áp dụng cho tất cả mọi trường hợp dù lớn nhỏ hay khác biệt từ chuyện nhận lời mời đến nhà bạn ăn cơm tối, hoặc đi xin được việc làm ở một cửa hàng, hay lớn hơn nữa như trúng thầu chế tạo phi thuyền không gian cho NASA chẳng hạn. Nói chung Luật Khế Ước chi phối tất cả các loại giao ước, thỏa thuận, hợp đồng bất kể ai đã lập ra hay thuộc lãnh vực gì. Tuy nhiên cũng có một vài loại đặc biệt được phân loại riêng như luật lao động (labor law) chuyên về thỏa thuận giữa công ăn việc làm, hay luật hùn hạp (partnership law) chuyện về chung vốn làm ăn với nhau. Khác hẳn với luật tài sản và luật bất cẩn, Luật Khế Ước chú trọng đến hứa hẹn và thỏa thuận sẽ hoàn tất một sự việc trong tương lai, thí dụ như hoàn thành chế tạo phi thuyền và giao hàng vào một thời gian hạn định trước. Trong khi đó luật tài sản áp dụng cho sự việc hiện tại, như một kẻ xâm nhập nhà người khác là vi phạm chủ quyền chủ nhân đang sở hữu. Còn lại luật bất cẩn xử một sự việc trong quá khứ như một người lái xe quá tốc độ gây thương tích cho bộ hành nên phải bồi thường nạn nhân những gì đã có trước tai nạn như sức khỏe và năng lực kiếm sống.
Theo khía cạnh pháp luật, khế ước là cái máy vận động sinh hoạt xã hội và Luật Khế Ước là dầu nhớt làm cho sự vận hành được chu toàn êm thắm. Trên thị trường kinh tế việc hoàn tất phân phối hàng hóa, phân loại lao động và sản xuất đều được phối hợp qua khế ước. Thí dụ ai cũng cần phương tiện di chuyển thì có công ty chế tạo ra xe hơi, dĩ nhiên nếu xe tốt và rẻ thì người tiêu thụ sẽ đồng ý mua xe đó. Hãng sản xuất đáp ứng được nhu cầu trên bằng cách mướn nhân công, mua nguyên liệu, chế tạo rồi quảng cáo tung ra thị trường, cung cấp cho các đại lý sau hết bán lại cho khách hàng. Tất cả các giao dịch đó đều được tiến hành qua cả ngàn khế ước. Như vậy khế ước đem lại lợi ích cho tất cả: công ty sản xuất kiếm được lời lần lượt trả lương cho nhân công và người tiêu thụ hưởng được lợi ích của món hàng. Tuy nhiên khế ước còn đem lại nhiều lợi ích hơn là chỉ cung cấp sản phẩm. Mọi người đều được thỏa mãn ước muốn trong suốt cuộc đời qua những giao kết đã lập. Theo đuổi học vấn cao cấp, lựa chọn nghề nghiệp thích hợp, xây dựng nhà cửa, hưởng thụ các sở thích,… tất cả đều hoàn thành qua khế ước. Nhìn một cách rộng rãi hơn, khế ước tiến hành qua tự do và tự lập của mỗi cá nhân. Hoa Kỳ là một xã hội dân chủ và cởi mở tại đây mọi cá nhân đều có đầy đủ tự do để đạt những gì họ chọn lựa.
Khế ước do đó đã xác định được ý nghĩa của xã hội đặt trên căn bản thị trường và sự lựa chọn cá nhân. Để tạo được một xã hội như vậy Luật Khế Ước có hai nhiệm vụ đặc biệt là cung cấp động cơ để giải quyết tranh chấp trong các cuộc trao đổi và cũng tạo liên hệ của xã hội với tự do và tự lập. Thứ nhất, nếu cả đôi bên cùng hoàn thành những điều cam kết với nhau thì hẳn nhiên không cần đến Luật Khế Ước, nhưng trong thực tế không mấy có thỏa hiệp kết thúc hoàn hảo, do đó Luật Khế Ước bảo vệ an toàn cho các hứa hẹn tương lai. Từ lúc bắt đầu thỏa thuận cho đến lúc hoàn tất, nếu xảy ra bất cứ điều gì bất thành chắc chắn sẽ làm cho mối liên hệ bị sứt mẻ. Thí dụ hứa đến dự một buổi tiệc mà không đến, ký giao kèo mua nhà rồi không được ngân hàng chấp thuận cho vay tiền, không được nhà thầu cung cấp đúng mẫu hàng hay dịch vụ đã thỏa thuận,… do đó Luật Khế Ước bắt buộc đôi bên cam kết sẽ phải hoàn tất trong thời hạn đã đồng ý để bảo đảm cho tất cả đều được yên tâm hoạch định hay đầu tư dựa vào tín nhiệm ước hẹn. Luật Khế Ước còn là động lực giải quyết các trở ngại xảy ra trước hay sau khi hoàn thành giao kết. Phần lớn các hợp đồng đều có thể thương lượng và sửa đổi dễ dàng, nhưng cũng có nhiều khi không được xuông xẻ nên phải dùng đến Luật Khế Ước để giải quyết. Tuy vậy cho dù có trục trặc đến mấy việc đưa ra luật pháp giải quyết chỉ là bước cuối bất đắc dĩ mà thôi vì khi lập giao ước với nhau ai cũng muốn thi hành các điều thỏa thuận một cách tốt đẹp chứ không cố tình muốn đem nhau hơn thua ngoài tòa. Khi có trục trặc xảy ra biện pháp đầu tiên là thuyết phục dàn xếp, kế đến mới là hành động phản kháng trong khuôn khổ thông thường, quá lắm mới dọa chế tài bằng tiền, như vậy còn hơn là nhờ luật sư đưa ra tòa với tốn phí chắc chắn không nhỏ.
Thứ hai, Luật Khế Ước tôn trọng tự do cá nhân bằng cách chỉ áp buộc những ngưới hứa hẹn phải giữ lời hứa nếu họ chịu nhận trách nhiệm những gì đã hứa. Đó là quyền “tự do lập ước” (freedom to contract) là khả năng lập hợp đồng mình muốn và “tự do không lập ước” (freedom from contract) là quyền không bị ép buộc phải lập hợp đồng nào không muốn. Trong lịch sử tư pháp Hoa Kỳ có án lệ Hurley v. Eddingfield (1901) xảy ra tại thị trấn nhỏ Mace ở Indiana theo đó George Eddingfield là một bác sĩ gia đình đã từng chăm sóc suốt thời kỳ thai nghén cho bà Charlotte Burk. Lúc lâm bồn bà Burk bị băng huyết, người nhà bèn chạy đến cầu cứu Eddingfield, nhưng bác sĩ này từ chối không đến. Gia đình Burk lại mấy lần cho người tới năn nỉ rằng trong vùng không có bác sĩ nào khác mà bệnh nhân thì đang trong tình trạng nguy hiểm ngặt nghèo, họ sẵn sàng trả tiền thù lao với bất cứ giá nào. Mặc dù vậy Eddingfield vẫn khăng khăng từ chối không đi “chẳng cần vì lý do gì hết.” Cuối cùng bà Burk và hài nhi đều chết vì không được cứu chữa. Gia đình bà Burk bèn đưa đơn kiện Eddingfield tại Tòa Thượng Thẩm Indiana. Tòa án này xử rằng Eddingfield tuy là một y sĩ có đăng ký nhưng không có bổn phận phải đến cấp cứu bà Burk nếu không muốn. Tòa cũng không xét đến yếu tố Eddingfield là bác sĩ gia đình của nhà họ Burk đáng lẽ phải có bổn phận đến cứu bệnh nhân. Nguyên tắc “tự do không lập ước” đã trực tiếp nói lên nguyên tắc này. Luật Khế Ước vì dựa theo sự đồng ý nên không ai có quyền bắt buộc người khác phải thỏa thuận ngoài ý muốn ngay cả đến một y sĩ duy nhất cần đến để cứu một bệnh nhân sắp chết.
Án lệ Hurley v. Eddingfield đã phản ảnh mâu thuẫn khó xác định quyền tự do lập ước và thỏa thuận theo ý muốn trong Luật Khế Ước. Thứ nhất, tự do lập ước không phải là một nguyên tắc tuyệt đối. Thực tế ngày nay lương tâm nhân loại đã có nhiều thay đổi nên bây giờ mọi bệnh viện bắt buộc phải thâu nhận bệnh nhân hay chủ nhân xí nghiệp bắt buộc không được kỳ thị sắc tộc trong việc tuyển mộ nhân công dù muốn hay không. Thứ hai, hoàn cảnh thực tế đã ảnh hưởng rất nhiều đến sự áp dụng quyền tự do lập ước. Thí dụ như trong tình trạng kinh tế xuống dốc hiện nay, người thất nghiệp phải nhận bất cứ công việc nào có thể xin được thay vì nằm nhà đợi có việc theo ý muốn. Thứ ba, Luật Khế Ước chỉ liên hệ một phần đến sự lựa chọn. Thí dụ như Bác Sĩ An với tính cách là y sĩ gia đình thường hay chẩn bệnh và điều trị cho tất cả mọi người thuộc nhà ông Côn trong nhiều năm. Bác Sĩ An mặc nhiên bị ràng buộc nghĩa vụ không chối từ được việc giúp tình trạng y khoa khẩn cấp cho gia đình ông Côn dù không có ký kết gì với nhau. Bệnh nhân có quyền tin tưởng sẽ được bác sĩ đến cứu chữa trong tình trạng khẩn cấp theo tinh thần liên hệ y sĩ và bệnh nhân. Tuy nhiên sự thỏa thuận của đôi bên không định được phạm vi của “tự do đính ước” và “tự do không đính ước” mà phải nhờ đến Luật Khế Ước phân xử tùy theo những điều có lợi ích cho xã hội.
Tuần tới chúng tôi tiếp tục mục tìm hiểu luật thương mại với những chi tiết về khế ước. Cũng như thường lệ, người viết xin xác nhận nội dung của những loạt bài tìm hiểu luật pháp này chỉ hoàn toàn được xử dụng với tính cách thông tin (information) để giúp quí độc giả một vài kiến thức tổng quát căn bản về luật pháp Hoa Kỳ mà thôi, và không thể coi như sự liên hệ của luật sư với thân chủ (attorney-client relationship). Do đó nếu có vấn đề liên hệ đến luật, quí độc giả vẫn cần phải thảo luận với một luật sư chuyên môn về trường hợp của quí vị.
Nếu cần tham khảo riêng xin liên lạc với Luật Sư LyLy Nguyễn tại văn phòng ở địa chỉ 10221 Slater Avenue, Suite 216, Fountain Valley, California 92708, điện thoại: (714) 531-7080; website: www.lylylaw.com.
