Thursday, March 28, 2024

Tăng thuế xe hơi nhập cảng, chính dân Mỹ đáng lo buồn nhất!

Tư Mỏ Lết

Trong những ngày Tháng Năm, 2018, các nhà sản xuất xe hơi trên thế giới theo dõi sát sao hành động, lời nói của tổng thống Trump có liên quan đến ngành công nghiệp xe hơi. Đó là việc dọa tăng thuế đối với xe hơi và phụ tùng nhập cảng.

Trong một nỗ lực để “Make America Great Again,” và chứng tỏ mình luôn “America First,” ông Trump đã ra lệnh cho Bộ Thương Mại điều tra xem xe hơi nhập cảng có đe dọa đến nền an ninh quốc gia Hoa Kỳ hay không nếu mức thuế 25% sẽ áp dụng lên toàn bộ xe hơi và phụ tùng nhập cảng.

Ông Trump đã nhắn tin để lên dây cót các hãng xe Mỹ: “Tin vui sắp đến với những nhà sản xuất xe hơi vĩ đại của chúng ta. Sau nhiều thập niên bị mất việc cho những quốc gia khác, quý vị chờ đợi như vậy là đủ lâu rồi!”

Ai cũng biết tăng thuế nhập cảng là để bảo vệ các nhà sản xuất trong nước. Nhưng mà có thật là “những nhà sản xuất xe hơi vĩ đại” của Mỹ đang bị o ép trong vấn đề cạnh tranh thương mại hay không?

Lấy ví dụ cụ thể đối với thị trường Châu Âu. Hiện nay, Mỹ đang áp dụng mức thuế 2.5% cho các loại xe hơi, 25% cho các loại xe tải pickup và xe khách thương mại nhập cảng từ Châu Âu. Ngược lại, Châu Âu đánh thuế 10% cho mọi chủng loại xe nhập cảng từ Mỹ. Như vậy là đã có đánh thuế qua lại từ hai phía, chứ không phải chỉ có một phía Châu Âu đánh thuế Hoa Kỳ.

Còn với thị trường Nhật thì còn rõ ràng hơn. Nhật không đánh thuế xe hơi nhập cảng như Mỹ và Châu Âu. Vậy mà xe hơi Mỹ vẫn chiếm một thị phần rất nhỏ bé ở Nhật, nơi mà các hãng xe nội địa nắm đến 90% thị trường. Như vậy, nếu đánh thuế Nhật để “bảo vệ lợi ích quốc gia Mỹ” thì xem ra hoàn toàn không công bằng.

Nguyên nhân nào khiến tổng thống Trump phải ra tay bảo hộ các “nhà sản xuất xe hơi vĩ đại” của Mỹ?

Hãy lấy một thí dụ quen thuộc: những chiếc xe Nhật như Toyota Camry, Toyota Corolla, hay Honda Accord, Honda Civic… từ lâu vẫn là những chiếc xe hơi được ưa chuộng nhất tại thị trường Mỹ. Trước đây, mọi người cứ nghĩ rằng chỉ có dân gốc Á Châu như người Việt là chuộng những model xe Nhật này. Nhưng không, cả người Mỹ trắng cũng vậy! Bởi vì chúng bền bỉ, đáng tin cậy, tiết kiệm xăng, giá cả rất phải chăng, chi phí bảo trì thấp… Hầu như đủ tất cả các yếu tố để hấp dẫn dân lái xe ngày nay. Như vậy, lỗi đâu phải tại các hãng xe Nhật, mà trừng phạt họ bằng thuế?

Còn các hãng xe hơi Mỹ thì sao? Cách đây vài chục năm, họ đã từng thống trị thị trường xe hơi thế giới. Nhưng vì ngủ quên trên chiến thắng, nền công nghiệp xe hơi Mỹ đã trở thành một đứa con được nuông chiều, công nhân được nhiều quyền lợi cao, trong khi phẩm chất của các chiếc xe Hoa Kỳ thì lại tụt hậu dần so với các đối thủ. Xe giá cao, mà lại kém bền, thì làm sao cạnh tranh nổi! Họ đã thua ngay trên sân nhà.

Độ chừng gần 2 thập niên trở lại đây, các hãng xe Mỹ mới tỉnh mộng, tìm cách cải tiến kỹ thuật, sản xuất để ráng dành lại vị thế của mình ngay tại xứ cờ hoa. Hiện nay, những chiếc xe tải pickup của Mỹ đang bán rất chạy trên thị trường. Nhưng đó chính là chủng loại xe mà các thương hiệu nhập cảng bị đánh thuế 25%. Nay thì chính quyền Mỹ dọa can thiệp bằng cách tăng thuế 25% cho tất cả xe hơi nhập cảng. Xem ra, chính sách này nói rằng “America First” thì đúng, chứ nói là để đòi công bằng lại cho “nhà sản xuất xe hơi vĩ đại” của Mỹ thì không ổn!

Nhưng ngay cả mục tiêu “America First” của chính sách tăng thuế nhập cảng xe hơi và phụ tùng cũng chưa chắc đúng hoàn toàn. Bởi vì nếu việc tăng thuế xảy ra, người thiệt thòi lớn nhất chính là người tiêu dùng Mỹ. John Bozzella – CEO của Global Automakers, tổ chức đại diện cho những nhà sản xuất xe hơi nước ngoài đang hoạt động tại Mỹ- đã chỉ trích mạnh mẽ chính sách này như sau: “Nếu điều này xảy ra, thì đó là một ngày đen tối cho người tiêu dùng Mỹ. Ngành công nghiệp xe hơi Mỹ đang phát triển thịnh vượng. 13 công ty xe hơi (và sắp tới sẽ là 14) vào năm ngoái đã sản xuất hơn 12 triệu chiếc xe hơi và xe tải tại Hoa Kỳ. Theo như chúng tôi biết, không có một công ty nào trong số này đòi được bảo hộ. Chính sách này sẽ dẫn đến một hậu quả không thể tránh khỏi, đó là người Mỹ sẽ phải trả giá cao hơn, và ít có lựa chọn hơn khi mua xe hơi, xe tải.”

Thêm nữa, không chỉ có xe hơi nhập cảng mới tăng giá. Ngay cả xe sản xuất ở Mỹ cũng không thể tránh khỏi việc tăng chi phí. Nguyên do là việc tăng thuế áp dụng cho cả phụ tùng xe hơi. Mà trong một thế giới toàn cầu hóa như hiện nay, phụ tùng trong một chiếc xe Mỹ đến từ nhiều nước khác nhau trên thế giới.

Và cũng bởi vì thế giới toàn cầu hóa, cho nên việc tăng thuế của chính phủ Trump không biết sẽ gây thiệt hại cho ai nữa. Hãng Ford của Mỹ đang sản xuất xe hơi ở Mexico, còn hãng Honda thì đang sản xuất xe tải pickup ở Lincoln, Alabama. Hãng xe Đức BWM đang sản xuất những chiếc xe thể thao tại Spartaburg, South Carolina để xuất cảng đi khắp thế giới. Và đáng nói nhất là hãng General Motors (GM) ở Nam Hàn.

Chỉ mới đây, GM vừa được chính phủ Nam Hàn đồng ý bơm vào $7 tỷ, để cứu công ty Hoa Kỳ này khỏi tình trạng thua lỗ. Đổi lại, GM cam kết sẽ ở lại Nam Hàn thêm ít nhất 10 năm nữa, và sẽ sản xuất hai model xe bán chạy nhất tại thị trường Mỹ tại đây.

Như vậy, nếu lệnh tăng thuế được thực hiện, các nhà sản xuất xe hơi nước ngoài bị thiệt hại, hay các công ty Mỹ sẽ bị thiệt hại nhiều hơn? Một câu hỏi mà khó có câu trả lời chính xác, cũng như nhiều chính sách đối ngoại của chính phủ Trump trong chỉ hơn một năm qua.

Có một điều chắc chắn, người Mỹ sẽ thiệt hại trước tiên. Sẽ không còn cảnh người Úc, Châu Âu, Việt Nam… qua Mỹ cứ phải ganh tị, vì “xe hơi ở Mỹ rẻ quá chừng! Dân Mỹ sướng thiệt!” Nếu quyết định tăng thuế, ông Trump sẽ phải chịu trách nhiệm không những cho việc giá xe tăng ở Mỹ, mà còn khả năng mất việc hàng loạt. Hiện đang có khoảng 577,000 nhân viên đang làm việc tại các đại lý bán xe hơi nước ngoài tại Mỹ. Họ sẽ là những người có nguy cơ thất nghiệp đầu tiên.

Một nghiên cứu mới đây của Trade Partnership tiên đoán rằng, nếu đánh thuế 25% lên xe hơi nhập cảng, thì sẽ dẫn đến việc mất đi khoảng 157,000 công việc ở Mỹ.

Chỉ mong rằng, “giơ cao đánh khẽ” đã, đang, và sẽ là chiêu thức thường xuyên của chính phủ Trump. Dân lái xe Mỹ hãy chờ xem… (Tư Mỏ Lết)

MỚI CẬP NHẬT