Trần Nguyên Thắng/ATNT Tours & Travel
OSLO, Na Uy (NV) – Nếu bạn có dịp đến Oslo, thủ đô Na Uy (Norway), thế nào bạn cũng phải ghé thăm công viên Vigeland Sculpture rất nổi tiếng ở đây.
Toàn bộ hình ảnh triết lý về “kiếp nhân sinh” của con người được nghệ nhân Gustav Vigeland diễn tả bằng những bức tượng điêu khắc vừa bằng đá vừa bằng đồng được thiết kế dựng trong công viên Vigeland Park mà tôi gọi là “vườn nhân sinh” giữa thủ đô Oslo, một trong những điểm văn hóa mà tôi cho là rực rỡ và nổi bật nhất của Na Uy.
Ông Gustav Vigeland là một nhà điêu khắc nổi tiếng của Na Uy vào cuối thế kỷ 19, ông đã dành trọn 20 năm cuối đời để hoàn thành những bức tượng bằng đồng, bằng đá được dựng trong công viên mang tên ông ngày nay.
Đến công viên Vigeland Park người ta mới thấy được ý chí và công trình vĩ đại của người nghệ nhân tài ba này. Thủ đô Oslo đã cho dựng tượng ông ngay lối vào cổng chính, tượng ông một tay cầm búa một tay cầm đục vì “búa và đục” là hai báu vật đã theo ông suốt cả đời sống.
Vigeland Park là một công viên khá rộng lớn, đến 80 arces. Đi từ đầu đến cuối công viên dài cũng gần cả cây số. Vigeland Park được chia ra làm ba khu thưởng ngoạn khác nhau: khu cầu nối, khu đài phun nước (Fountain), và khu thạch trụ (Monolith).
Tuy gọi là chia ra từng khu vực như thế nhưng tổng thể của Vigeland Park hình như vẫn là một đề tài duy nhất mà ông Gustav Vigeland muốn nêu lên cho người thưởng ngoạn. Đó là ý nghĩa về “kiếp nhân sinh” của con người, diễn tả bằng những bức tượng điêu khắc nói về những sinh hoạt đời sống tinh thần cũng như vật chất của con người từ lúc còn là bào thai cho đến lúc trở về cát bụi.
“Kiếp nhân sinh” có phải chăng là đời sống của con người từ lúc sinh ra cho đến lúc chết, bao gồm tất cả các yếu tố như âm dương, hỉ nộ ái ố, sinh bệnh lão tử. Vigeland đã biểu hiện cho người xem những yếu tố này bằng những hình tượng điêu khắc tuyệt hảo của ông.
Điều đặc biệt là ông không hề đặt tên cho những bức tượng ông đã tạo ra, ông để cho người thưởng ngoạn và những bức tượng tiếp xúc bằng sự cảm nhận với nhau, nói chuyện với nhau bằng ánh mắt, bằng khuôn mặt và bằng ngôn ngữ tâm tư của người xem với bức tượng. Có thể trong một lúc nào đó, ông có cảm xúc bất chợt và ông đã diễn đạt niềm cảm xúc của ông vào bức tượng. Ông ngừng lại ở đó như để bức tượng ngầm nói chuyện với người xem.
Ông Gustav không viết điều gì về ý nghĩa của các bức tượng cũng như ông không viết gì về những cảm xúc của ông. Cùng xem một bức tượng nhưng sự cảm nhận của “người A” sẽ không giống như sự cảm nhận của “người B,” sự cảm nhận của người phái nam không giống người phái nữ, sự cảm nhận của người trẻ khác hẳn sự cảm nhận của người già. Có lẽ ông Gustav là một con người nghệ sĩ có một sự tôn trọng tuyệt đối đến với khách mộ điệu của mình, ông không buộc người xem phải hiểu và chạy theo những đề tài khó hiểu của ông.
Khu đầu tiên sau khi khách đi vào cổng chính Vigeland Park là khu thung lũng nhỏ Frognerdammene. Ở đây có một cây cầu nối khu cổng chính với khu đài phun nước. Bốn cây thạch trụ được đựng ở bốn góc cây cầu được Vigeland điêu khắc là các hình tượng liên hệ giữa “con người và rắn mối (Lizard).” Ba trong bốn cây thạch trụ trên được ông miêu tả về sự chiến đấu giữa “người đàn ông và loài rắn mối.” Trong khi cây thạch trụ duy nhất còn lại thì diễn tả cảnh “người phụ nữ quấn quýt với con rắn mối.” Không biết ông Gustav muốn diễn tả điều gì! Tại sao người đàn ông phải chiến đấu để chống lại loài rắn mối, trong lúc đó người nữ lại ôm ấp quấn quýt với loài rắn này. Ông Gustav để mặc cho bạn muốn hiểu như thế nào cũng được về hai hình ảnh tương phản nói trên. Ông để cho chúng ta tự trả lời cho câu hỏi của chính mình!
Cây cầu nối qua thung lũng Frognerdammene tương đối khá rộng, hai bên thành cầu được trang trí bằng những bức tượng bằng đồng, to có nhỏ có. Những bức tượng đồng này được ông Gustav làm trong khoảng thời gian từ 1926 đến 1933. Ông hoàn thành tất cả 58 tượng đồng và bốn thạch trụ như nói ở trên. Mỗi tượng đồng đều để lại cho người xem một thoáng suy nghĩ, tìm hiểu xem bức tượng muốn diễn tả điều gì trong đời sống con người.
Thí dụ bức tượng một người đàn ông vui đùa với bốn đứa trẻ, đó là một niềm vui của người cha vui đùa với bốn đứa trẻ hay chỉ sự vui đùa của một người đàn ông với bốn đứa trẻ thơ. Bạn sẽ nghĩ và cảm nhận điều gì khi bạn đứng ngắm bức tượng người cha cúi nhìn xuống đứa con trai và đứa con ngước mặt lên nhìn cha. Chắc hẳn “cái ánh mắt nhìn lạ lùng giữa hai pho tượng bố con” cũng làm nhiều người đứng ngắm nhìn và lôi cuốn sự suy tư theo tâm trạng của mình.
Nhưng khi bạn đến ngắm bức tượng đồng diễn tả “sự nổi giận của đứa bé” thì người xem mới thấy được nghệ thuật tuyệt vời của ông Gustav. Từ nét mặt giận dữ đến cái dậm chân và cung tay của đứa bé cho người xem cảm nhận được mọi sự sinh động trong tư thế cau có và khuôn mặt giận dữ của cậu bé như thật trước mặt mình.
Bức tượng đồng “cậu bé nổi giận” trở thành một trong những biểu tượng cho Vigeland Park và thành phố Oslo. Du khách đến đây thường ghé đến thưởng ngoạn và nắm tay xoa chân cậu bé như để làm dịu đi cơn giận dữ của cậu. Du khách thương yêu nắm tay xoa chân cậu bé nhiều quá đến nỗi bàn tay và chân “cậu bé bằng đồng” này nay đã sáng bóng hẳn lên.
Đối diện tượng cậu bé là một bức tượng nam nữ quấn nhau trong vòng tròn như thể âm dương không thể thoát khỏi vòng thái cực (tùy theo cái nhìn của người thưởng thức). Tôi cho rằng bức tượng này cũng mang một tính triết lý nhân sinh vượt ra khỏi sự suy nghĩ bình thường. Những tượng đồng còn lại là những tượng đồng mang nét diễn tả khác nhau về sự vui buồn hạnh phúc, suy tư, và chán nản của kiếp sống con người.
Tiếp đến là khu vực đài phun nước. Ở đây có lẽ ông Gustav cố ý diễn tả đầy đủ về “kiếp nhân sinh” của đời người. Khu vực này được ông Gustav thiết kế và trình bày ở Vigeland Park từ những năm 1907-1912. Một đài phun nước hình chảo được dựng trên một nền cao tròn, dưới chân chung quanh là một hồ nước hình vuông. Nét âm dương – tròn vuông của văn hóa Á Châu lởn vởn đâu đây!
Ở mỗi cạnh hồ nước có năm “cây nhân sinh” được đúc bằng đồng, sở dĩ tôi gọi là cây nhân-sinh vì bên dưới những tàng cây là các hình tượng miêu tả sự sinh hoạt của đời sống con người. Những tượng “cây nhân sinh bằng đồng” này cao gần 2 mét, mỗi tượng cây cho người xem thấy về sự liên hệ giữa thiên nhiên và con người. Nhưng có lẽ phần dễ hiểu và thu hút người xem nhất là những hình ảnh điêu khắc của ông Gustav được khắc gắn chung quanh đài phun nước (Fountain). Mỗi cạnh đài phun nước có 15 bức tranh (tổng cộng có tất cả 60 bức tranh cho bốn cạnh) bằng đồng diễn tả về “kiếp nhân sinh” của đời người.
Ông đã cho người thưởng ngoạn đi một vòng đời sống. Từ khi đứa trẻ lọt lòng, bước vào thời thơ ấu với những sự vui đùa nghịch ngợm cho đến ngày trưởng thành, biết yêu đương hạnh phúc và nếm mùi đau khổ của tình yêu trong sự tranh dành tình cảm, biết hận biết ghen tuông. Tiếp theo là “thân phận của kiếp người” khi sự già nua, yếu đuối và bệnh hoạn xảy đến. Cuối cùng của đời người là hình ảnh của những bộ xương khô, nói lên sự chấm dứt của đời sống.
Không biết ông Gustav có ý niệm gì về triết lý đạo Phật hay không, nhưng nói về triết lý sinh bệnh lão tử và hỉ nộ ái ố thì có lẽ ông đã nói lên được bằng thứ ngôn ngữ vô-ngôn qua hình tượng điêu khắc. Điều này quả là thật tuyệt diệu cho giới thưởng ngoạn vì người xem vừa cảm nhận được cái hỉ nộ ái ố trong tâm tư mình, vừa cảm nhận được cái sự vô thường trong kiếp nhân sinh. Ngôn ngữ nói và viết như bế tắc trước những hình ảnh của ông.
Cuối cùng, sau đài phun nước là khu thạch trụ chính (Monolith) của công viên. Đứng từ xa nhìn, du khách thấy một Monolith cao vút, chung quanh cây thạch trụ này là các hình tượng nam nữ trẻ già quấn quýt cùng nhau ôm chặt vào thạch trụ. Monolith này được dựng trên một đàn (như Đàn Nam Giao) và rõ ràng đây là hình ảnh “Linga”của Ấn Độ Giáo. Trong văn hóa Việt Nam, thạch trụ này rõ ràng tượng trưng cho “nõn, biểu tượng dương,” nền đất tượng trưng cho “nường, biểu tượng âm.” Trong phần “dương – Monolith” vốn đã có sự sống (tinh trùng) nằm sẵn trong ấy, sự sống ấy được cấy vào lòng đất để sinh sản ra con người. Sự sống vốn đã nằm sẵn ở người nam và thai nghén lớn lên trong người nữ để nhân loại được sinh sản nối tiếp nhau trên vòng sinh tử.
Bên cạnh thạch trụ Monolith này là những bức tượng đúc khắc bằng đá được ông Gustav diễn tả về đời sống con người, những bức tượng tuyệt tác biểu hiện lên được nét vui buồn của kiếp nhân sinh. Làm sao tôi có thể nói và gửi hết hình ảnh về 36 tượng đá này bằng một vài trang giấy. Đành viết ngắn lại vậy để đưa hình ảnh của ông Gustav nói thẳng với tâm tư bạn đọc.
Hai mươi năm cuối đời của ông Gustav Vigeland, thành phố Oslo đã giúp đỡ ông rất nhiều trong vấn đề vật chất mưu sinh để ông có thì giờ hoàn thành những công trình tuyệt tác của ông. Ông đã sống là làm việc tại ngay công viên này cho đến ngày ông từ giã đời sống năm 1943. Kiếp nhân sinh của ông ở con số 74, ông Gustav Vigeland đã để lại cho thành phố Oslo và đất nước Na Uy một công trình văn hóa đồ sộ, một triết lý nhân sinh bằng hình tượng, một công viên lớn trở thành một trọng điểm du lịch của thành phố Oslo ngày nay.
Với tôi, công viên Vigeland Sculpture Park có nhiều ý nghĩa hơn nơi trượt Ski nổi tiếng Holmenkollen Ski Jump hay tòa nhà Nobel Peace Prize ở tại thủ đô Oslo. Cũng cần nói thêm, những tựa đề của các tấm hình kèm theo trong bài viết này là do tôi tự đề tựa theo cảm tính của mình, không phải của nhà người nghệ nhân thiên tài Gustav Vigeland, ông không hề cho tựa đề hay nói gì về các tác phẩm của mình! (Trần Nguyên Thắng) [qd]
Các chuyến tour do ATNT Tours tổ chức và hướng dẫn (tour guide nói tiếng Việt và tiếng Anh chuyên nghiệp)
=> Có bán vé máy bay về Việt Nam. Xin gọi ngay ATNT Travel để biết thêm thông tin chi tiết về chuyến bay.
=> Bus Tour sáng đi chiều về: 1-Santa Barbara – Solvang; 2-La Jolla – San Diego
=> ATNT Bus Tours: Las Vegas – Zion Park – Valley Of Fire – Hoover Dam – Premium Outlets (3 ngày 2 đêm)
=> Tour Yellowstone National Park & Mt. Rushmore (6 ngày/Air tour), du lịch bằng máy bay cùng ATNT Tours đến Mt. Rushmore & Yellowstone N.P, quý khách sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian: Yellowstone – Mt. Rushmore – Crazy Horse – Devils Tower – Idaho Falls – Great Salt Lake
=> Tour Nevada – Utah (5 ngày 4 đêm): Valley Of The Fire – Zion N.P – Bryce Canyon – Delicate Arches N.P – Las Vegas
=> Tour National Parks of The Southwest (6 ngày): Salt Lake City – Zion Park – Arches N. P – Bryce Canyon – Antelope – Grand Canyon South Rim – Sedona
=> Tour Canada – USA: Niagara Falls – Toronto – Thousand Islands – Ottawa – Montréal – Quebec – Boston – New York
=> Tour Niagara Falls – Toronto – Montreal – Quebec – Boston – New York
=> Tour Tây Bắc Hoa Kỳ: Sacramento – San Francisco – Lake Tahoe – Portland – Seattle
=> Tour Niagara Falls (US side) – Albany – Boston – New York – Philadelphia – Washington DC
=> Tour Hawaii (7 ngày): Hai đảo Oahu (Honolulu – Waikiki Beach – Pearl Harbor – Polynesian Cultural Center) và Big Island (Black Sand Beach – Rainbow Falls – Volcano N.P – Akaka Falls – Kalapana Lava Flow Beach)
=> Tour Salt Lake City – Arches N.P – Bryce Canyon – Horseshoe Bend – Grand Canyon South Rim – Sedona (6 ngày)
=> Tour Tây Âu: Anh – Pháp – Thụy Sĩ – Monaco – Ý
=> Tour Tây Nam Âu Châu: Morocco – Tây Ban Nha – Bồ Đào Nha
=> Tour Đông Âu (15 ngày): Poland – Hungary – Austria – Czech – Slovakia – Slovenia – Croatia – Germany
=> Mysteries of Peru: Lima – Machu Picchu – Cusco – Lake Titicaca
=> Tour Turkey – Greece
=> Tour Israel – Jordan – Egypt
=> Tour Israel – Jordan – Dubai – Abu Dhabi
=> Tour South Africa – Zimbabwe Safari
=> Tour South America: Brazil – Argentina – Peru
=> Tour Chile: Atacama – Santiago – Patagonia
=> Tour Fiji Island – New Zealand: Auckland – Bay of Islands
=> Tour Australia: Melbourne – Phillip Island – Canberra – Sydney
=> Tour Nepal – Bhutan – Dubai – Abu Dhabi
=> Tour Nepal – Bhutan – Tibet (optional)
=> Tour Nhật Bản – Đài Loan – Nam Hàn: Mùa Xuân – Mùa Thu
=> Tour Singapore – Malaysia – Thailand
=> Tour Singapore – Malaysia – Indonesia
=> Tour Thailand – Lao – Cambodia
=> Tour Việt Nam: Những nẻo đường Việt Nam (15 ngày & 23 ngày)
Nhận làm các dịch vụ:
=> Có bán vé máy bay về Việt Nam, vé máy bay trong nước Hoa Kỳ, và khắp nơi trên thế giới.
=> Visa nhập cảnh Ấn Độ, Việt Nam, Miến Điện, Úc.
=> Renew passport Mỹ khẩn cấp và passport Việt Nam.
=> Xin lại Giấy Quốc Tịch Hoa Kỳ (đã làm mất bản chính).
Xin liên lạc văn phòng ATNT Tours để biết thêm chi tiết:
9106 Edinger Ave., Fountain Valley, CA 92708
Điện thoại: (714) 841-2868 – (888) 811-8988
Website: www.ATNTtour.com
Email: [email protected]
*Đón xem trên YouTube: “ATNT Travel & Tours.”
*Đón nghe chương trình Radio VNR 106.3 FM mỗi tối Thứ Bảy từ 10 PM đến 10:30 PM.
*Đón xem chương trình TV “Thế Giới Trong Tầm Tay Bạn” mỗi tuần vào Thứ Sáu, Thứ Bảy, và Chủ Nhật trên đài VBS 57.6.
