WASHINGTON (NV) – Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ Ashton Carter cho hay hôm Thứ Năm, 28 tháng 4, 2016 rằng ông hậu thuẫn cho quan điểm gỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán võ khí sát thương cho Việt Nam.
Trả lời câu hỏi của Nghị Sĩ John McCain, trưởng Ủy Ban Quân Vụ của Thượng Viện, tại cuộc điều trần của ông ở ủy ban này, ông Ashton Carter cho hay như trên.
Bộ Trưởng Quốc Phòng Ashton Carter điều trần tại Ủy Ban Quân Vụ Thượng Viện sáng Thứ Năm, 28 tháng 4, 2016. Ông ủng hộ gỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán võ khí sát thương cho Việt Nam. (Hình: Win McNamee/Getty Images)
Ðây là dấu hiệu mới nhất về mối quan hệ an ninh quốc phòng giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đang có dấu hiệu tiến lại gần nhau hơn trong nhu cầu đối phó với chủ trương bá quyền bành trướng của Bắc Kinh trên Biển Ðông.
Khi được Nghị Sĩ McCain hỏi liệu ông có hậu thuẫn cho việc gỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán võ khí sát thương cho Việt Nam hay không, ông Carter trả lời trong cuộc điều trần rằng, “Chúng tôi từng thảo luận chuyện này trong quá khứ và tôi cảm ơn sự lãnh đạo của nghị sĩ chủ tịch ủy ban.”
Ông Carter không cho biết thêm nhiều chi tiết nhưng lời hậu thuẫn bãi bỏ hoàn toàn cấm vận võ khí sát thương cho Việt Nam của ông xảy ra trước chuyến thăm viếng Việt Nam của Tổng Thống Obama vào tháng tới cho người ta thấy một tín hiệu ý nghĩa.
Hôm Thứ Tư, 27 tháng 4, 2016, báo thời sự chính trị The Diplomat ở Nhật Bản hé lộ rằng có thể Mỹ sẽ bãi bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận bán võ khí sát thương cho Việt Nam nhân dịp Tổng Thống Obama đến thăm Việt Nam vào tháng tới đây, dựa vào các tin tức ghi nhận của họ ở cả Washington và Hà Nội.
Cuộc điều trần của Bộ Trưởng Quốc Phòng Carter diễn ra vào lúc 4 nghị sĩ thuộc cả hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa đề nghị một nghị quyết đòi hỏi chính quyền Obama phải cương quyết hơn đối với tham vọng bá quyền bành trướng của Bắc Kinh trên Biển Ðông.
Các nghị sĩ đòi hỏi chính phủ tăng cường trợ giúp an ninh các nước đồng minh yếu kém trong khu vực Ðông Nam Á cũng như mở rộng các hoạt động quân sự ở khu vực để bảo vệ quyền tự do hải hành và bay qua không phận Biển Ðông.
Chỉ một ngày trước cuộc điều trần của ông Carter, tại một cuộc điều trần khác của Ủy Ban Ðối Ngoại Thượng Viện, Thứ Trưởng Ngoại Giao Anthony Blinken nhìn nhận rằng mục tiêu của Trung Quốc là “kiểm soát toàn diện Biển Ðông là mục tiêu tối thượng.”
Hoa Kỳ đã loan báo hồi tháng 10, 2015 gỡ bỏ một phần lệnh cấm bán võ khí sát thương cho Việt Nam nhưng chỉ giới hạn ở khả năng giúp Việt Nam tăng khả năng phòng vệ biển. Tất cả mọi lệnh bán được cứu xét riêng từng trường hợp và phải qua sự chấp thuận của Quốc Hội.
Người ta cũng chỉ mới thấy Hoa Kỳ cấp viện cho Việt Nam một ngân khoản nhỏ khoảng 18 triệu đô la để mua một số tàu tuần tra cao tốc cỡ nhỏ để giúp Cảnh Sát Biển Việt Nam thêm khả năng phần nào.
Nghị Sĩ John McCain, chủ tịch Ủy Ban Quân Vụ Thượng Viện, cách đây 4 năm, từng tiết lộ Hà Nội trao cho ông một danh sách rất dài những trang bị an ninh quốc phòng muốn mua của Mỹ. Một số những thứ nằm trong danh sách ưu tiên là máy bay tuần tra biển chống tàu ngầm P-3 Orion, radar, bộ phận thay thế cho các loại võ khí Mỹ sản xuất bỏ lại sau cuộc chiến chấm dứt 1975 như đại bác, xe tăng, xe lội nước, trực thăng.
Những thứ này đã lỗi thời và không còn được quân đội Mỹ dùng nữa cũng như các hãng chế tạo đã ngưng sản xuất từ lâu. Những thứ võ khí tối tân thì nhiều phần Mỹ chỉ bán cho các đồng minh chiến lược và cũng vô cùng đắt đỏ, chưa chắc Việt Nam có khả năng tiền bạc để mua.
Các viên chức Mỹ cũng như Việt Nam am hiểu mối quan hệ an ninh quốc phòng giữa Mỹ và Việt Nam cho rằng dù lệnh cấm bán võ khí sát thương được gỡ bỏ hoàn toàn, các nhà thầu quốc phòng của Mỹ cũng như vấn đề chuyển giao võ khí cũng đòi hỏi một thời gian vì còn thuộc rất nhiều điều kiện. Phía Việt Nam cần phải hiểu quy định xuất cảng võ khí của Mỹ không giản dị như Việt Nam mua sắm từ Nga.
Hồi năm ngoái, hơn 10 công ty sản xuất nghiệp trang bị quốc phòng nổi tiếng của Mỹ từng đến Việt Nam chào hàng như Boeing, Lockheed Martin, BAE Systems, Honeywell, v.v…
Các lãnh tụ của Việt Nam, những năm gần đây mỗi khi gặp các chức sắc lãnh đạo nước Mỹ đều kêu gọi gỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán võ khí sát thương nhưng đều bị từ chối. Một trong những nguyên nhân bị lấy cớ để từ chối là tình trạng nhân quyền tại Việt Nam không hề cải thiện dù bị rất nhiều áp lực. Bản phúc trình về nhân quyền Việt Nam của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ ngày 13 tháng 4, 2016 vẫn nêu ra đầy dẫy những vụ đàn áp nhân quyền của chế độ Hà Nội.
“Chúng tôi nói rõ rằng tiến bộ nhân quyền được coi là rất quan trọng để Hoa Kỳ cứu xét gỡ bỏ hoàn toàn lệnh bán võ khí sát thương” cho Việt Nam. Ông David McKeeby, phát ngôn viên của Sở Chính Trị-Quân Sự thuộc Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ nói với báo Diplomat. (TN)