Chủ nhân và nhân viên sẽ ‘chạm trán’ trong bầu cử Tháng Mười Một?

SACRAMENTO, California (NV) – Các phe đối lập đua nhau đưa ra nhiều nghiên cứu về “Private Attorneys General Act,” gọi tắt là PAGA, một luật mà ít ai biết, là một biện pháp trong cuộc bầu cử Tháng Mười Một, muốn bãi bỏ luật cho phép nhân viên nộp đơn kiện tập thể một số trường hợp vi phạm luật lao động, báo mạng CalMatters viết hôm 15 Tháng Hai.

Như vậy, giới chủ nhân và nhân viên đang chuẩn bị chạm trán để tranh phiếu bầu của cử tri California trong một cuộc trưng cầu ý dân – lần này là về luật lao động của tiểu bang đã có từ 20 năm mà ít ai biết đến đến.

Hai bên đã công bố các báo cáo đối nghịch, bên ca ngợi ưu điểm, bên vạch trần sai lầm của PAGA, mà các nhóm chủ nhân lớn như Phòng Thương Mại California đang vận động để bãi bỏ thông qua cuộc bỏ phiếu vào Tháng Mười Một.

Luật này và một loạt các quyết định gần đây của tòa án vẫn chưa rõ ràng, nhưng ý chính là: Nhân viên muốn tố cáo vi phạm luật lao động, như ăn chận tiền lương, có thể yêu cầu Văn Phòng Bộ Trưởng Lao Động California điều tra và phạt hoặc đưa doanh nghiệp ra tòa.

Dự Luật PAGA đưa ra một lựa chọn khác, cho phép tiểu bang thuê luật sư tư khởi kiện, với phe công nhân là nguyên đơn. Nếu phe công nhân thắng thì án lệnh sẽ được sử dụng để đòi tiền cho họ và đồng nghiệp (giống như vụ kiện do chính phủ là nguyên đơn).

Tiểu bang tiết kiệm rất nhiều, bởi vì giới nhân viên đang sử dụng luật này để kiện đòi tiểu bang bồi thường.

Các nhóm nghiệp đoàn lao động thích luật này vì nó tăng cường sức mạnh cho Văn Phòng Bộ Trưởng Lao Động California. Các luật sư đại diện người lao động khởi kiện cũng thích vì có tiền.

Giới chủ nhân ghét luật này, cho rằng chỉ làm giàu cho luật sư và khiến phe chủ nhân tốn kém vì vi phạm do sơ ý.

Một liên minh các nhóm chủ nhân hội đủ điều kiện đưa ra một biện pháp bỏ phiếu cách đây hai năm nhằm bãi bỏ luật này. Nhóm này cho biết đã nhận được $15 triệu vào tháng trước để vận động.

Thứ Tư, 14 Tháng Hai, họ công bố một báo cáo do ba cựu giới chức lao động của tiểu bang soạn thảo, phát hiện ra rằng công nhân tham gia vụ kiện tư nhân nhận được ít tiền hơn so với nhân viên tham gia vào cuộc điều tra của tiểu bang. Báo cáo cũng cho biết nhân viên phải chờ lâu hơn mới có tiền bồi thường.

Đáp lại, Trung Tâm Lao Động của đại học UCLA và hai nhóm vận động khác nhau đã đưa ra báo cáo riêng, nói rằng nếu không có các luật sư tư, Văn Phòng Bộ Trưởng Lao Động California sẽ không có khả năng tiếp nhận hàng ngàn khiếu nại mới về hành vi ăn chặn tiền lương.

Và một số  nhân viên không có lựa chọn nào khác vì nhiều người phải tuân theo các thỏa thuận trong đó họ từ bỏ quyền trực tiếp kiện chủ nhân, báo cáo cho biết.

Hai bên có thể đi đến thỏa hiệp và yêu cầu cơ quan lập pháp thông qua dự luật thực hiện các thay đổi đối với dự luật, thay vì rút lại biện pháp bãi bỏ khỏi lá phiếu – như đại diện chủ nhân và nhân viên đã làm vào năm ngoái khi đồng ý về mức lương tối thiểu mới cho nhân viên “fast food.”

Phe chủ nhân nói rằng khiếu nại do tiểu bang giải quyết được giải quyết nhanh hơn và không đòi nhiều tiền như luật sư tư. Phe này đã chi hơn $800,000 để vận động Quốc Hội California trong ba tháng cuối năm 2023.

Một thỏa thuận sẽ phải đạt được trước cuối Tháng Sáu để kịp dỡ bỏ các biện pháp khỏi cuộc bỏ phiếu Tháng Mười Một. Nếu không, vấn đề phức tạp này sẽ do cử tri quyết định. (ĐG) [đ.d.]