MINNEAPOLIS, Minnesota (NV) – Ông Derek Chauvin, cựu cảnh sát viên Minneapolis, vừa bị một bồi thẩm đoàn kết tội giết người cấp độ hai, giết người cấp độ ba, và ngộ sát cấp độ hai trong cái chết của ông George Floyd, hôm Thứ Ba, 20 Tháng Tư, theo Reuters.
Đây là một vụ xử mang tính lịch sử liên quan đến chủng tộc và là một bước lùi đối với giới công lực trong việc đối xử với người da màu.
Ông Chauvin là người da trắng, còn ông Floyd là người da đen.
Bồi thẩm đoàn 12 người, bao gồm sáu da trắng và sáu da đen, sau 10 giờ thảo luận trong hai ngày, kết luận, ông Chauvin, 45 tuổi, chịu trách nhiệm trong cái chết của ông Floyd hồi năm ngoái, sau ba tuần xử án, nghe 45 nhân chứng, bao gồm người có mặt khi sự việc xảy ra hôm 25 Tháng Năm, 2020, các giới chức cảnh sát, và chuyên gia y tế.
Bồi thẩm đoàn bắt đầu thảo luận hôm Thứ Hai và đưa ra phán quyết một ngày sau, theo đó, ông Chauvin bị ba tội: Giết người cấp độ hai (40 năm tù), giết người cấp độ ba (25 năm tù), và ngộ sát cấp độ hai (10 năm tù), tổng cộng, ông có thể bị tối đa 75 năm tù.
Ngay sau khi bồi thẩm đoàn ra phán quyết, vị chánh án cũng bác bỏ đề nghị nghi can xin tại ngoại hậu tra.
Truyền hình cho thấy ông Chauvin đưa hai tay ra phía sau, một cảnh sát viên bước tới, tra còng vào tay ông, và đưa ra khỏi phòng.
Chánh Án Peter Cahill, người chủ tọa phiên tòa, cho biết sẽ tuyên án ông Chauvin trong vòng tám tuần tới.
Phản ứng của gia đình
Ông Philonise Floyd, em trai của nạn nhân, nói thật là khó chịu khi phải ở trong phòng xử nhìn cảnh “anh tôi bị xử tử ngày này qua ngày khác.”
“Thật là khó chịu khi phải xem đi xem lại các băng video ngày này qua ngày khác. Tôi chứng kiến cảnh anh trai bị xử tử ngày qua ngày, một loại treo cổ thời hiện đại,” ông Floyd nói với CNN sau khi bồi thẩm đoàn đưa ra phán quyết. “Ngồi trong phòng xử án, tôi biết, Thượng Đế đang ở đó, và anh George cũng đang ở đó.”
Ông nói anh của mình luôn nói là đừng bao giờ đầu hàng số phận, nhưng “ngày hôm đó, khi bị ông Chauvin chèn đầu gối vào cổ, George không còn cách nào khác, và phải chịu thua.”
Khi bồi thẩm đoàn sắp đưa ra phán quyết, ông Philonise Floyd nói ông rất bồn chồn trước khi bước vào phòng xử án.
“Tôi có niềm tin, và tôi tin Thượng Đế, thành ra, tôi lạc quan và tiếp tục nghĩ rằng công lý sẽ được thực thi, chúng tôi sẽ có công lý. Ngồi trong phòng xử, nghe đi nghe lại chữ ‘có tội’ nhiều lần, vào lúc đó, tôi không thể bình tĩnh được. Tôi cảm thấy một cái gì đó, đó là công lý cho người da đen, chỉ cho người da màu, chỉ thế thôi, vào lúc này, vào lúc lịch sử này. Đây là một thời điểm quan trọng trong lịch sử.”
Phản ứng của Tòa Bạch Ốc
Từ Tòa Bạch Ốc, Tổng Thống Joe Biden nói phán quyết của bồi thẩm đoàn là hiếm hoi, nhưng là “một bước tiến lớn trong cuộc đấu tranh cho công lý tại Hoa Kỳ.”
“Hôm nay, bồi thẩm đoàn ở Minnesota quyết định ông Chauvin có tội trong tất cả cáo buộc liên quan đến cái chết của ông Floyd,” ông Biden nói, có sự hiện diện của Phó Tổng Thống Kamala Harris. “Đó là một vụ giết người ngay giữa ban ngày và làm cho cả thế giới mở mắt… thấy chủ nghĩa kỳ thị có hệ thống… là một vết nhơ trong tâm khảm nước Mỹ, cái đầu gối chèn vào cái cổ của công lý do người Mỹ gốc Châu Phi.”
Phó Tổng Thống Kamala Harris tiếp lời ông Biden: “Hôm nay, chúng ta cảm thấy nhẹ nhõm. Tuy niên, nỗi đau vẫn còn đó. Phán quyết mang tính công lý hôm nay chưa thể mang lại công lý một cách công bằng. Phán quyết này chỉ đạt gần tới công lý, và thực tế là, chúng ta vẫn còn phải làm việc nhiều hơn nữa. Chúng ta phải cải tổ hệ thống pháp lý.”
Phản ứng của cựu tổng thống
Cựu Tổng Thống Barack Obama đưa ra tuyên bố, nói rằng “hôm nay, bồi thẩm đoàn làm một điều đúng.”
“Trong gần một năm qua, cái chết của George Floyd sau khi bị một cảnh sát viên chèn cổ được truyền đi khắp thế giới – nhiều người vẽ tranh, tuần hành, tạo ra những tranh luận trong gia đình và những dự luật mới. Tuy nhiên, vấn đề căn bản vẫn chưa giải quyết được: Đó là, công lý được thực thi chưa?” vị tổng thống thứ 44 của Mỹ viết. “Trong trường hợp này, ít nhất, chúng ta có câu trả lời. Nhưng nếu trung thực với chính mình, chúng ta biết một phán quyết như thế chưa mang lại công lý đầy đủ.”
Ông Obama viết tiếp: “Công lý thực sự đòi hỏi chúng ta phải công nhận một thực tế là người Mỹ gốc Châu Phi bị đối xử một cách khác biệt trong cuộc sống hàng ngày… Trong khi phán quyết hôm nay là một điều cần thiết, nó chưa phải là một hành động đầy đủ. Chúng ta phải tiếp tục đấu tranh.”
Cựu Tổng Thống Bill Clinton cũng nói ông tin rằng bồi thẩm đoàn “đưa ra quyết định đúng” khi kết tội cựu cảnh sát viên Derek Chauvin.
“Bồi thẩm đoàn quyết định đúng khi kết tội ông Derek Chauvin giết ông George Floyd,” vị tổng thống thứ 42 của Mỹ nói qua một bản tuyên bố. “Cái chết đầy bi kịch của ông Floyd, và bằng chứng đưa ra tại tòa, cho thấy rõ ràng một cách đau đớn là chúng ta phải làm tốt hơn trong việc tuyển mộ, huấn luyện, và buộc giới công lực phải chịu trách nhiệm trong cộng đồng họ phục vụ. Không làm được điều này sẽ làm băng hoại nước Mỹ, như chúng ta thấy trong thời gian gần đây.”
“Màu da của một người vẫn quyết định quá nhiều về chuyện họ được đối xử như thế nào trong mọi mặt của cuộc sống Mỹ. Trong khi phán quyết này không thể làm ông Floyd sống lại, nó có thể giúp chúng ta tránh được những cái chết vô nghĩa…” ông Clinton viết tiếp.
Hôm 25 Tháng Năm, 2020, cảnh sát Minneapolis, Minnesota, bắt ông George Floyd, 46 tuổi, vì ông bị tố cáo sử dụng tờ giấy $20 giả.
Sau đó, ông Floyd bị bốn cảnh sát viên còng vì chống cự, rồi ông bị đè xuống mặt đường, trong lúc cảnh sát viên Derek Chauvin, một người da trắng, dùng đầu gối chèn lên cổ ông 8 phút 15 giây.
Video cho thấy, mặc dù ông Floyed nói ông không thở được, ông Chauvin vẫn tiếp tục chèn thêm 1 phút 20 giây.
Sau đó, ông Floyd bất tỉnh, cảnh sát gọi xe cứu thương đến, và ông Floyd qua đời tại bệnh viện.
Sau đó, cả bốn cảnh sát viên bị sa thải và bị truy tố.
Ba tội của ông Derek Chauvin là gì?
Bồi thẩm đoàn ở Minneapolis ra phán quyết ông Derek Chauvin bị ba tội trong cái chết của ông George Floyd: Giết người cấp độ hai, giết người cấp độ ba, và ngộ sát cấp độ hai.
Giết người cấp độ hai (Second-degree murder)
Còn gọi là cố sát hoặc giết người mang tính hình sự, có nghĩa là giết một ai đó trong lúc phạm một tội hình sự. Trong trường hợp này, phía công tố cho rằng ông Chauvin tấn công ông Floyd. Tội này không cần phía công tố chứng minh ông Chauvin có ý định giết người hay không. Tội này bị tối đa 40 năm tù, nhưng theo hướng dẫn tuyên án của Minnesota, trường hợp ông Chauvin có thể được đề nghị 12 năm rưỡi tù vì ông chưa bao giờ có tiền án.
Giết người cấp độ ba (Third-degree murder)
Giết người một cách vô cùng nguy hiểm, bất kể mạng sống con người và “với thái độ lạnh lùng.” Phía công tố cho rằng ông Chauvin biết chèn đầu gối vào cổ ông Floyd có thể gây chết người và là vi phạm trong cách hành xử và huấn luyện của cảnh sát. Tội này bị tối đa 25 năm tù, nhưng có thể ông Chauvin được đề nghị 10 năm rưỡi.
Ngộ sát cấp độ hai (Second-degree manslaughter)
Là hành động “đáng khiển trách” (culpable negligence) mà trong đó người phạm tội biết có thể gây chết người hoặc gây nguy hiểm nặng nề cho nạn nhân. Tội này bị tối đa 10 năm tù, nhưng có thể ông Chauvin chỉ bị bốn năm.
Sự kiện quan trọng liên quan đến cái chết của ông George Floyd
25 Tháng Năm, 2020
-Cảnh sát Minneapolis, Minnesota, bắt ông George Floyd, 46 tuổi, vì bị tố cáo sử dụng tờ giấy $20 giả.
-Sau đó, ông Floyd bị bốn cảnh sát viên còng vì chống cự, rồi ông bị đè xuống mặt đường, trong lúc cảnh sát viên Derek Chauvin, một người da trắng, dùng đầu gối chèn lên cổ ông 8 phút 15 giây.
-Video cho thấy, mặc dù ông Floyed nói ông không thở được, ông Chauvin vẫn tiếp tục chèn thêm 1 phút 20 giây.
-Sau đó, ông Floyd bất tỉnh, cảnh sát gọi xe cứu thương đến, và ông Floyd qua đời tại bệnh viện.
-Cư dân Minneapolis bắt đầu biểu tình phản đối.
26 Tháng Năm, 2020
-Sở Cảnh Sát Minneapolis sa thải cả bốn cảnh sát viên.
27 Tháng Năm, 2020
-Biểu tình nổ ra ở nhiều nơi tại Mỹ, từ Minneapolis tới Los Angeles, và cảnh sát được huy động đối phó.
28 Tháng Năm, 2020
-Thống Đốc Tim Walz của Minnesota huy động Vệ Binh Quốc Gia.
29 Tháng Năm, 2020
-Ông Mike Freeman, công tố viên Hennepin County, Minnesota, thông báo ông Derek Chauvin bị truy tố tội giết người cấp độ ba.
-Tại Tòa Bạch Ốc, Tổng Thống Donald Trump có phát biểu về tình hình Hồng Kông, nhưng không đề cập vụ George Floyd khi được báo giới đặt câu hỏi.
-Biểu tình nổ ra ở New York, Atlanta, và Washington, DC, nơi Tòa Bạch Ốc tạm thời đóng cửa.
30 Tháng Năm, 2020
-Biểu tình tiếp tục nổ ra tại nhiều thành phố như Atlanta, Los Angeles, và Philadelphia, một số nơi ra lệnh giới nghiêm.
31 Tháng Năm, 2020
-Hàng chục ngàn người tham gia biểu tình khắp nước Mỹ, một số nơi bắt đầu có bạo động. Một xe truck đâm vào nhóm người biểu tình ở Minneapolis. Vệ Binh Quốc Gia được điều động tại hơn một chục tiểu bang.
1 Tháng Sáu, 2020
-Biểu tình đòi công lý liên quan đến chủng tộc lan tràn qua tới Amsterdam, Hòa Lan, Tây Ban Nha, Kenya, cùng nhiều thành phố khác.
-Cảnh Sát Công Viên Quốc Gia sử dụng hơi cay đẩy lùi người biểu tình khỏi khu vực bên ngoài Tòa Bạch Ốc, trước khi Tổng Thống Donald Trump đi bộ đến nhà thờ gần đó, trên tay cầm cuốn Kinh Thánh.
3 Tháng Sáu, 2020
-Các công tố viên Hennepin County truy tố thêm một tội giết người cấp độ hai nặng hơn đối với ông Chauvin và ba cảnh sát viên khác trong vụ này, đó là Thomas Lane, J. Alexander Kueng, và Tou Thao. Ba người này bị truy tố tội trợ giúp và xúi giục giết người cấp độ hai.
4 Tháng Sáu, 2020
-Một cảnh sát viên ở Buffalo, New York, bị tạm ngừng việc sau khi video cho thấy xô té ông, Martin Gugino, 75 tuổi, làm đầu ông chảy máu.
-Thống Đốc Ralph Northam của Virginia ra lệnh di dời tượng ông Robert Lee, một tướng Liên Minh Miền Nam trong cuộc Nội Chiến Mỹ, dựng ở thủ phủ Richmond. Bức tượng này sau đó trở thành trung tâm các cuộc biểu tình.
5 Tháng Sáu, 2020
-Thị trưởng Washington, DC cho vẽ chữ “Black Lives Matter” trên con đường dẫn vào ngay trước Tòa Bạch Ốc.
-Ông Roger Goodell, chủ tịch NFL, nói liên đoàn bóng bầu dục sai khi trước đó không lắng nghe các cầu thủ trong việc bảo vệ người da màu bị cảnh sát đối xử tàn bạo.
7 Tháng Sáu, 2020
-Tượng của ông Edward Colston, người làm giàu nhờ buôn bán nô lệ ở Tây Phi, bị kéo xuống ở thành phố Bristol, Anh.
-Thượng Nghị Sĩ Mitt Romney (Cộng Hòa-Utah) tham gia cuộc tuần hành chống kỳ thị chủng tộc, do người Thiên Chúa Giáo tổ chức.
-Tại Seattle, một người đàn ông lái xe vào đám đông biểu tình, rồi nổ súng, làm một người bị thương.
8 Tháng Sáu, 2020
–Quan tài ông George Floyd được đưa về Houston, Texas, thu hút hàng ngàn người đến viếng, trong đó có ông Joe Biden, ứng cử viên tổng thống đảng Dân Chủ. Ông Biden có gặp riêng gia đình ông Floyd.
-Các dân biểu Dân Chủ ở Hạ Viện Mỹ giới thiệu dự luật cải tổ cảnh sát, và sau đó quỳ một đầu gối ở khu vực trung tâm tòa nhà Quốc Hội, bày tỏ sự ủng hộ đối với người da đen.
-Cảnh sát Seattle rút lui khỏi một khu vực có tên “Capital Hill,” để người biểu tình sinh hoạt. Người biểu tình gọi đây là khu “Capital Hill Occupied Protest” (CHOP).
9 Tháng Sáu, 2020
-Thi thể ông George Floyd được chôn cất tại Houston.
10 Tháng Sáu, 2020
-NASCAR cấm treo cờ Liên Quân Miền Nam tại các sự kiện đua xe và cơ sở của họ.
12 Tháng Sáu, 2020
-Hội Đồng Thành Phố Minneapolis bỏ phiếu hủy bỏ sở cảnh sát và thay bằng một hệ thống an ninh công cộng do cộng đồng điều hành.
-Tại Atlanta, Georgia, ông Rayshard Brooks, một người da đen, bị cảnh sát bắn chết trong lúc bỏ chạy sau khi bị cảnh sát bắt vì ngủ trong một chiếc xe hơi tại chỗ “drive-through” của một tiệm ăn Wendy.
13 Tháng Sáu, 2020
-Người biểu tình đốt cháy rụi tiệm Wendy. Người biểu tình chống kỳ thị và người chống biểu tình đụng độ ở London, Anh.
15 Tháng Sáu, 2020
-Thủ Tướng Boris Johnson của Anh thông báo thành lập ủy ban giáo dục về sự khác biệt liên quan kỳ thị chủng tộc, sức khỏe, và hệ thống tư pháp liên quan tới tội phạm.
16 Tháng Sáu, 2020
-Tổng Thống Donald Trump ký sắc lệnh khuyến khích cảnh sát làm việc tốt hơn và thành lập cơ chế thu thập thông tin để theo dõi các trường hợp cảnh sát sử dụng vũ lực quá tay.
18 Tháng Sáu, 2020
-Văn Phòng Biện Lý Hennepin County thông báo điều chỉnh thời gian ông Chauvin chèn đầu gối lên cổ ông Floyd là 7 phút 46 giây.
19 Tháng Sáu, 2020
-Người Mỹ mừng ngày “Juneteenth,” ngày giải phóng nô lệ ở Mỹ.
-Colorado là tiểu bang đầu tiên tại Mỹ tước quyền miễn truy tố đối với cảnh sát.
20 Tháng Sáu, 2020
-Tổng Thống Donald Trump tổ chức vận động tranh cử ở Tulsa, Oklahoma, trong lúc người da trắng giết khoảng 300 người da đen 99 năm về trước. Cuộc vận động không có nhiều người tham dự như dự trù.
23 Tháng Sáu, 2020
-Một trong ba cảnh sát viên liên quan đến việc bắn chết cô Breonna Taylor, một phụ nữ da đen, ở Louisville, Kentucky, trong lúc ập vào nhà cô, bị sa thải.
-Đám tang Rayshard Brooks được tổ chức ở Atlanta. Cô Natalie White, một phụ nữ da trắng, bị bắt vì bị tố cáo đốt tiệm Wendy.
24 Tháng Sáu, 2020
-Một dự luật của đảng Cộng Hòa tại Thượng Viện liên quan đến cải tổ cảnh sát bị thất bại sau khi các lãnh đạo dân quyền, các nhà hoạt động, và phía Dân Chủ cho rằng có nhiều điều khoản không đúng.
15 Tháng Bảy, 2020
-Gia đình ông Floyd nộp đơn kiện thành phố Minneapolis và bốn cựu cảnh sát viên.
21 Tháng Bảy, 2020
-Quốc Hội Minnesota thông qua một loạt dự luật liên quan đến cảnh sát, bao gồm cấm bóp cổ và cấm huấn luyện cảnh sát theo kiểu quân đội.
7 Tháng Mười, 2020
-Ông Chauvin được tại ngoại sau khi đóng $1 triệu tiền thế chân, gây ra nhiều cuộc biểu tình nữa.
5 Tháng Mười Một, 2020
–Chánh Án Peter Cahill của Hennepin County bác yêu cầu của bên bào chữa đòi dời ngày xử các cựu cảnh sát viên.
12 Tháng Giêng, 2021
-Chánh An Cahill ra quyết định ông Chauvin bị xử một mình vì giới hạn không gian của tòa án. Ba cựu cảnh sát viên còn lại sẽ được xử vào Tháng Tám.
12 Tháng Hai, 2021
-Lãnh đạo thành phố Minneapolis nói quảng trường George Floyd Square, tại ngã tư nơi xảy ra cái chết của ông Floyd và bị phong tỏa bấy lâu nay, sẽ được mở trở lại để xe cộ lưu thông sau khi vụ xử ông Chauvin kết thúc.
9 Tháng Ba, 2021
-Tòa án tuyển chọn bồi thẩm viên cho phiên xử ông Chauvin.
12 Tháng Ba, 2021
-Thành phố Minneapolis đồng ý trả cho gia đình ông Floyd $27 triệu để dàn xếp vụ kiện.
19 Tháng Ba, 2021
-Chánh án bác đề nghị dời ngày xử và dời vụ xử đi nơi khác vì lo ngại vụ dàn xếp của thành phố có thể ảnh hưởng việc chọn bồi thẩm viên.
23 Tháng Ba, 2021
-Kết thúc chọn bồi thẩm đoàn, bao gồm 12 bồi thẩm viên chính thức và ba người khác dự phòng.
29 Tháng Ba, 2021
-Phiên tòa xử ông Chauvin bắt đầu.
11 Tháng Tư, 2021
-Daunte Wright, thanh niên da đen 20 tuổi, bị nữ cảnh sát viên da trắng bắn chết trong một vụ chặn xe ở Brookly Center, ngoại ô Minneapolis, làm nổ ra nhiều cuộc biểu tình.
12 Tháng Tư, 2021
-Chánh án bác bỏ đề nghị cô lập bồi thẩm viên vì vụ cảnh sát bắn chết Daunte Wright.
15 Tháng Tư, 2021
-Kết thúc nghe lời khai của hai bên công tố và bào chữa.
19 Tháng Tư, 2021
-Kết thúc tranh luận hai phía.
20 Tháng Tư, 2021
-Bồi thẩm đoàn đưa ra phán quyết ông Chauvin bị ba tội giết người, và có thể bị tối đa 75 năm tù.
-Chánh Án Cahill cho biết sẽ tuyên án ông Chauvin trong tám tuần tới đây. (Đ.D.)