WASHINGTON, DC (AP) – Tổng Thống Donald Trump sẽ ký ngân sách để chính phủ không bị đóng cửa, đồng thời sẽ ban bố tình trạng khẩn trương quốc gia để có tiền xây tường ở biên giới Mỹ-Mexico, Tòa Bạch Ốc cho biết như vậy, theo USA TODAY hôm Thứ Năm, 14 Tháng Hai.
“Tổng Thống Trump sẽ ký ngân sách để có tiền cho chính phủ hoạt động, như ông tuyên bố trước đây, và ông cũng sẽ thực hiện hành động hành pháp – bao gồm ban bố tình trạng khẩn trương quốc gia – để bảo đảm chúng ta ngăn chặn cuộc khủng hoảng an ninh quốc gia và nhân đạo tại biên giới,” bà Sarah Sanders, phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc, cho biết qua một tuyên bố.
Vài phút trước đó, Thượng Nghị Sĩ Mitch McConnell (Cộng Hòa-Kentucky), trưởng khối đa số Thượng Viện, làm các nhà lập pháp ngạc nhiên, khi ông thông báo trong phòng họp khoáng đại Thượng Viện rằng, ông vừa nói chuyện với ông Trump và tổng thống cho biết chuẩn bị ký ban hành ngân sách, nhưng đồng thời sẽ ban bố tình trạng khẩn trương quốc gia để có thêm tiền xây tường.
Cũng hôm Thứ Năm, Thượng Viện, do đảng Cộng Hòa kiểm soát, thông qua dự thảo ngân sách với số phiếu 83-16, trong đó cung cấp $1.375 tỷ để xây một đoạn hàng rào dài 55 dặm – ít hơn nhiều so với số tiền $5.7 tỷ mà tổng thống đòi hỏi để xây bức tường dài khoảng 200 dặm dọc biên giới.
Dự thảo luật này sau đó được Hạ Viện, do đảng Dân Chủ kiểm soát, thông qua với tỉ lệ phiếu 300-128, và được chuyển sang Tòa Bạch Ốc chờ chữ ký của tổng thống.
Hồi Tháng Mười Hai, 2018, Bộ Nội An đòi $1.6 tỷ để xây tường, và dự thảo ngân sách đã được Thượng Viện thông qua và chuẩn bị chuyển qua Hạ Viện.
Tuy nhiên, Tổng Thống Trump muốn $5.7 tỷ, và nói sẽ phủ quyết nếu dự luật không có đủ số tiền này.
Thế là Hạ Viện, lúc đó do đảng Cộng Hòa kiểm soát, đồng ý tăng số tiền lên.
Nhưng khi dự luật được đưa sang Thượng Viện, cũng do đảng Cộng Hòa kiểm soát, thì không thông qua được, vì không có đủ sự ủng hộ của đảng Dân Chủ.
Kết quả là một phần tư guồng máy chính quyền liên bang bị đóng cửa 35 ngày, lâu nhất trong lịch sử nước Mỹ, cho tới khi Tổng Thống Trump đồng ý ký tạm ngân sách để chính phủ hoạt động bình thường trở lại cho tới ngày 15 Tháng Hai.
Kể từ hôm đó, ông Trump luôn đe dọa ban bố tình trạng khẩn trương quốc gia để lấy tiền nơi khác xây tường mà không cần Quốc Hội, nếu không có $5.7 tỷ.
Các nhà phân tích cho rằng, nếu tổng thống làm như vậy, chắc chắn chính quyền sẽ bị kiện.
Sau khi biết tin, Dân Biểu Nancy Pelosi (Dân Chủ-California), chủ tịch Hạ Viện, phản ứng liền, nói rằng “không có khủng hoảng nào ở biên giới với Mexico để mà ban bố tình trạng khẩn trương.”
Bà không nói là các dân biểu Dân Chủ có đâm đơn kiện tổng thống hay không, nhưng nói rằng nếu ông Trump ban bố tình trạng khẩn trương, quyết định này sẽ “gây khó chịu và bị phản đối mạnh” vì đây là một sự vượt quyền của hành pháp. (Đ.D.)