Huy Phương/Người Việt
Trung Tướng Ðặng Văn Quang.
(Hình: QÐ4)
Sắc lệnh giải nhiệm Trung Tướng Ðặng Văn Quang
Cụ Trần Văn Hương chỉ có thể cách chức Ðặng Văn Quang khi không còn Tổng Thống Thiệu, đó là chuyện sau ngày 21 tháng 4, 1975. Ông Trần văn Ðính, phụ tá thân cận của Cụ Trần Văn Hương, cũng là thứ nam của Cụ đã cho phóng viên Người Việt biết, trong thời gian làm nhiệm vụ chống tham nhũng, cụ thường than phiền quá khó, đến đâu cũng gặp gốc lớn! Ðặc biệt trường hợp Trung Tướng Ðặng Văn Quang là người, trong thời gian giữ chức vụ phó tổng thống, Cụ Hương đã nhiều lần than phiền và khuyến cáo TT Nguyễn Văn Thiệu phải cách chức Trung Tướng Ðặng Văn Quang, lúc bấy giờ là cố vấn tổng thống về quân sự, phụ tá an ninh và tình báo quốc gia, tổng thư ký Hội Ðồng An Ninh Quốc Gia, vì “còn Ðặng Văn Quang chúng ta rất khó làm việc.”
Tuy vậy, cũng theo lời kể của ông Trần Văn Ðính, cụ Trần Văn Hương đã nói lại với ông, là nhiều lần, Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu đã lần khân hứa hẹn:
“Cụ yên tâm, để đó, tôi sẽ cho nó đi làm đại sứ!”
Nhưng mãi cho đến ngày TT Thiệu nhường quyền lại cho Cụ Trần Văn Hương để chuẩn bị ra đi, Trung Tướng Ðặng Văn Quang vẫn còn tại vị. Ngày 21 tháng 4, 1975, Cụ Hương tuyên thệ nhận chức Tổng Thống VNCH, và sau đó những việc đầu tiên của tân tổng thống là làm sắc lệnh giải nhiệm Trung Tướng Ðặng Văn Quang và thay thế bằng ông Lê Công Chất, và đem Ðại Tá Quách Huỳnh Hà về thay Chuẩn Tướng Ðỗ Kiến Nhiễu ở chức vụ đô trưởng Saigon-Chợ Lớn.
Cố Tổng Thống Trần Văn Hương trong tấm hình chụp năm 1972, khi còn là phó tổng thống. (Hình: AFP/Getty Images)
Nguồn tin này bị tiết lộ ra ngoài. Ông Trần Văn Ðính còn nhớ một buổi sáng, ông Ðặng Văn Quang mặc complet, đội nón nỉ đến văn phòng của Ðại Tá Võ Văn Cầm (vẫn còn làm Chánh Văn Phòng Tổng Thống) nhờ trình lại Tổng Thống Trần văn Hương, xin thêm vào sắc lệnh giải nhiệm một câu “thể theo lời yêu cầu của đương sự.” Thấy việc khá tế nhị và ngại trình lên tổng thống, Ðại Tá Cầm đã mời ông Trần Văn Ðính sang văn phòng xin nhờ ông Ðính, trong tình thân với Cụ Trần Văn Hương, giúp “năn nỉ” tổng thống về việc này. Sau thời khóa biểu tiếp khách của tổng thống xong, ông Trần Văn Ðính có trình bày việc ông Ðặng Văn Quang có vào văn phòng xin tổng thống sửa lại sắc lệnh, nhưng Cụ Trần Văn Hương cương quyết không chấp nhận. Sau đó, trong tình hình khẩn trương của thủ đô Saigon, và ngày 25 tháng 4, Ðại Tá Võ Văn Cầm cũng đã theo chân cựu TT Thiệu bay đi Ðài Loan, và vào ngày 26 tháng 4, 1975, ông Trần Văn Ðính cùng gia đình cũng rời Saigon, nên ông không biết sau đó việc gì đã xẩy ra.
Tuy nhiên theo sách của Cựu Thủ Tướng Nguyễn Bá Cẩn, thì trong cuộc họp vào sáng ngày 27 tháng 4 tại dinh Phó Tổng Thống đường Công Lý với chủ tịch Lưỡng Viện Quốc Hội và các viên chức cao cấp, để tính chuyện bàn giao chức vụ tổng thống lại cho ông Dương Văn Minh, có sự hiện diện của hai phụ tá mới của Tổng Thống Trần Văn Hương là các ông Lê Tài Triển và Lê Công Chất. Như vậy là trên thực tế, Trung Tướng Ðặng Văn Quang đã bị TT Trần Văn Hương giải nhiệm. Theo tài liệu của Trung Tướng Trần Văn Ðôn thì Tướng Quang đã trốn đi vì chính ông ta cũng sợ Tướng Nguyễn Cao Kỳ tìm bắt.
Dưới áp lực của Quốc Hội, một cách bất hợp hiến, Cụ Trần Văn Hương sau một tuần làm Tổng Thống VNCH đã trao quyền lại cho Ðại Tướng Dương Văn Minh.
Ðáp lại câu hỏi của chúng tôi, nếu Cụ Trần Văn Hương, ngày 28 tháng 4 không nhường chức vụ tổng thống lại cho ông Dương Văn Minh, thì ngày 30 tháng 4 việc gì sẽ xẩy ra? Ông Trần Văn Ðính cho biết, chắc chắn Tổng Thống Trần Văn Hương không bao giờ kêu gọi quân đội buông súng, mà đánh tới cùng, còn việc gì có thể xẩy ra sau đó thì rất khó nhận định.
Chúng ta nhớ lại trong cuốn hồi ký “Saigon et Moi” của cựu đại sứ Pháp tại Việt Nam, ông Mérillon có ghi lại lời nói của Phó Tổng Thống Trần Văn Hương (18 tháng 4) với ông:
“Ông đại sứ à! Tui đâu có ngán Việt Cộng. Nó muốn đánh, tui đánh tới cùng. Tui không muốn lưu vong xứ người. Nếu trời hại nước tui, tui xin thề ở lại và mất theo nước này.” Ðúng là “Ông Già Gân,” danh hiệu dân chúng miền Nam đã đặt cho ông!
*Chú thích:
1. Nguyễn Văn Tín (Sách dẫn: Trung Tướng Nguyễn Văn Hiếu-2002)
*Cáo lỗi: Trong bài “Những ngày cuối cùng của TT Trần Văn Hương,” chúng tôi đã đánh máy nhầm ngày cụ Hương bàn giao chức Tổng Thống cho ÐT Dương Văn Minh là ngày 18 tháng 4, 1975 thay vì 28 tháng 4, 1975. Xin thành thật cáo lỗi cùng bạn đọc Người Việt.
