Putin tuyên bố tạm ngừng hiệp ước nguyên tử với Mỹ

MOSCOW, Nga (NV) – Ông Vladimir Putin, tổng thống Nga, hôm Thứ Ba, 21 Tháng Hai, tuyên bố Moscow sẽ tạm ngừng tham gia New START, hiệp ước kiểm soát vũ khí nguyên tử lớn còn lại duy nhất với Mỹ, theo CBS News.

Tuyên bố của ông Putin làm tăng căng thẳng giữa Nga với Mỹ liên quan tới cuộc chiến ở Ukraine trong khi chỉ còn vài ngày nữa là đúng một năm Nga xâm lăng Ukraine.

Trong bài diễn văn toàn quốc, ông Putin còn cho hay Nga nên sẵn sàng thử vũ khí nguyên tử trở lại nếu Mỹ cũng thử. Chuyện đó mà xảy ra sẽ kết thúc lệnh cấm thử vũ khí nguyên tử trên toàn cầu có hiệu lực từ thời kỳ Chiến Tranh Lạnh.

Giải thích cho quyết định tạm thời rút khỏi New START, ông Putin đổ lỗi cho Mỹ và đồng minh của Mỹ trong NATO công khai tuyên bố mục tiêu đánh bại Nga ở Ukraine.

“Họ muốn vừa ‘đánh bại’ chúng ta ‘về chiến lược,’ vừa muốn tới cơ sở nguyên tử của chúng ta,” ông Putin nói.

Ông Putin tranh cãi rằng trong khi Mỹ thời gian qua cứ đòi thanh tra cơ sở nguyên tử Nga trở lại theo hiệp ước nêu trên, đồng minh của Mỹ trong NATO giúp Ukraine dùng “drone” (thiết bị bay điều khiển từ xa) tấn công căn cứ Không Quân Nga có chứa phi cơ ném bom nguyên tử chiến lược.

“Những drone đó được trang bị và hiện đại hóa nhờ NATO hỗ trợ,” ông Putin nói. “Vậy mà bây giờ họ muốn thanh tra cơ sở quốc phòng của chúng ta? Giữa tình trạng đối đầu hôm nay, chuyện đó đúng là tào lao.”

Tổng Thống Putin nhấn mạnh Nga chỉ tạm thời ngừng tham gia chứ chưa hoàn toàn rút khỏi New START.

Mỹ lập tức lên án tuyên bố của ông Putin hôm Thứ Ba. Ông Antony Blinken, ngoại trưởng Mỹ, gọi tuyên bố đó là “rất tai hại và vô trách nhiệm.”

“Chúng tôi sẽ cẩn thận theo dõi Nga thực sự làm gì,” ông Blinken nói với phóng viên đi cùng ông trong chuyến thăm Hy Lạp. “Tất nhiên, chúng tôi sẽ bảo đảm rằng, bất kỳ trường hợp nào, chúng tôi cũng sẵn sàng bảo vệ an ninh cho chính đất nước chúng và đồng minh.”

New START do ông Barack Obama, tổng thống Mỹ thời đó, và ông Dmitry Medvedev, tổng thống Nga thời đó, ký năm 2010. Hiệp ước này chỉ cho phép mỗi bên có tối đa 1,550 đầu đạn nguyên tử và 700 hỏa tiễn cũng như phi cơ ném bom. Hiệp ước này đề nghị cho phép thanh tra tại chỗ để xác minh có tuân thủ hay không.

Chỉ vài ngày trước khi New START hết hạn hồi Tháng Hai, 2021, Nga và Mỹ đồng ý gia hạn thêm năm năm.

Kể từ đầu đại dịch COVID-19, Nga và Mỹ tạm thời ngưng thanh tra lẫn nhau theo New START, nhưng mùa Thu năm ngoái, Moscow từ chối cho phép Mỹ tiếp tục thanh tra, khiến tương lai hiệp ước này trở nên bấp bênh. Nga cũng hoãn vô thời hạn vòng đám phán đã lên kế hoạch theo hiệp ước này.

Mới Tháng Giêng năm nay, những hành động đó khiến Mỹ cáo buộc Nga không tuân thủ New START. (Th.Long) [qd]