Dân nghèo Gia Lai kiệt quệ vì ‘tín dụng đen’

GIA LAI, Việt Nam (NV) – Những đầu mối “tín dụng đen” lợi dụng sự đói nghèo tại các làng xã vùng sâu ở Gia Lai đang “hút máu” dân nghèo bằng cách cho họ vay tiền, ứng gạo, phân bón với lãi suất cao rồi chiếm mất cả đất lẫn nhà, khiến họ đã nghèo đói lại thêm khổ cực triền miên.

Theo báo Tiền Phong, tại buôn Chai (xã Chư Drăng, huyện Krông Pa, tỉnh Gia Lai), sự nghèo đói của gia đình bà Siu H’Min (38 tuổi) xuất hiện ngay từ ngoài sân với cảnh cả sáu đứa con đang phải chia nhau một ổ bánh mì.

Gọi là nhà cho “sang” vì bên trong có một gia đình trú ngụ, chứ thực ra đó chỉ là một cái chòi rộng hơn chục mét vuông, phần mái và bốn bên hông được những miếng tôn thủng đã han gỉ, gá tạm bợ vào mấy chiếc cột nhỏ cong queo che đậy.

Bên trong cũng không có thứ gì giá trị, ngoài hai cái xoong và chiếc xe máy cũ trị giá khoảng 1 triệu đồng (hơn $43) do một đầu mối “tín dụng đen” ở cùng địa phương là bà M.C. cho mượn tiền mua, chồng bà H’Min phải làm thuê trả nợ.

Mỗi lần con cái đau ốm, hay gia đình hết gạo, bà H’Min lại tìm đến nhà bà M.C. để ứng tiền. “Mình ứng 300,000 đồng, sau này đến vụ, đúng ngày bà M.C. sẽ đến lấy ba bao khoai mì khô cỡ lớn mang xe đến chở về nhà,” bà H’Min nói.

Nhìn những đứa con khóc vì đói, bà H’Min nóng ruột nói: “Tối rồi. Anh cần gì thì hỏi nhanh đi để mình còn đi ứng gạo về nấu cơm. Mình ứng M.C. năm bao rồi, nếu tới năm 2019 mà không trả được sẽ thành 10 bao. Lo lắm.”

Tương tự, em gái của bà H’Min là bà Siu H’Len (30 tuổi, ở buôn Chai) vừa lấy chồng cũng phải vay của bà M.C. 60 triệu đồng (hơn $2,575), nguy cơ không thể trả nổi. Bà M.C. cảnh báo nếu đến năm 2019, bà Siu H’Len không trả được khoản nợ trên thì cả hai sào đất thổ cư và sáu sào đất rẫy của gia đình Siu H’len sẽ bị ‘thu hồi.’”

Ở cùng buôn, chị Ksor H’Máo (23 tuổi) là lao động chính trong gia đình có 11 người, chia sẻ: “Mỗi lần hết gạo đều qua nhà M.V. cũng là người cùng xã vay tiền ‘bán mì non,’ mỗi bao gạo bị tính 700,000 đồng, trong khi nếu mua tiền mặt chỉ có 450,000 đồng. Nếu như được ứng 1 triệu đồng sẽ phải trả 10 công làm. Trong khi mỗi công làm thời điểm này được trả 200,000 đồng.”

“Biết là mình bị ép, nhưng lúc người nhà bị đau ốm thì cũng phải cắn răng mà vay. Hiện tại để trang trải cuộc sống, sau khi đi làm về, chồng em ra sông Ba bắt cá để kiếm thêm thức ăn cho gia đình. Không có tiền mua thịt lợn về cho gia đình ăn đâu. Toàn bộ tài sản của 11 người nhà em bây giờ chỉ có 200,000 đồng, chính là khoản tiền em vừa đi vay,” chị H’Máo nói.

Ngày 18 Tháng Tám, 2018, nói với báo Tiền Phong, ông Rơ Ô Loan, trưởng thôn buôn Chai, cho biết: “Trong buôn có 204 nhà dân thì 190 nhà đã sa vào bẫy ‘cung ứng’ từ năm đầu mối ‘tín dụng đen.’ Trong đó, đầu mối lớn nhất là bà L.Th đã hoạt động gần 20 năm.”

Theo ông Rơ Ô Loan, mới đây, có gia đình anh Ksor Plông phải nuôi sáu miệng ăn, do túng thiếu nên vay 20 triệu đồng với lãi suất cao, vì không có khả năng trả nên bà L.Th. đã lấy 1 hécta đất. Sau đó xã gọi bà L.Th. lên nói chuyện, nhắc nhở nhưng chẳng làm gì được. (Tr.N)