Hai dự án bô xít Tây Nguyên có nguy cơ ô nhiễm lớn

TÂY NGUYÊN, Việt Nam (NV) – Chậm tiến độ hai năm, lại thường xảy ra trục trặc trong hoạt động nên hai dự án bôxit Tân Rai và Nhân Cơ có nguy cơ gây ô nhiễm lớn.

Theo báo Tuổi Trẻ, thông tin này vừa được đưa ra trong phúc trình của Bộ Tài Nguyên-Môi Trường gửi Bộ Công Thương tổng kết, đánh giá hiệu quả đầu tư thí điểm hai dự án bôxit Tân Rai, tỉnh Lâm Đồng và Nhân Cơ, tỉnh Đắk Nông.

Bôxit Tân Rai và Nhân Cơ là hai dự án trọng điểm do nhà thầu Trung Quốc vận hành, có quy mô lớn trong lĩnh vực khai thác và chế biến quặng bôxit, do Tập Đoàn Than-Khoáng Sản Việt Nam (TKV) làm chủ đầu tư với tổng vốn đầu tư hai dự án trên 32,000 tỷ đồng (hơn $1.4 tỷ).

Mặc dù đánh giá TKV là tập đoàn phù hợp để thực hiện các dự án này, song Bộ Tài Nguyên-Môi Trường cho rằng: “TKV cần đôn đốc, yêu cầu các chủ dự án thực hiện nghiêm túc và kịp thời chỉ đạo của bộ nhằm bảo đảm tính bền vững trong quá trình vận hành dự án.”

“Qua thực tế kiểm tra cho thấy, sau chín năm triển khai các thiết bị của nhà máy alumin Tân Rai và thiết bị tại một số hệ thống xử lý môi trường đã xuống cấp, khả năng tuổi thọ của các thiết bị này không được như mong muốn,” phúc trình Bộ Tài Nguyên-Môi Trường chỉ rõ.

Bộ Tài Nguyên-Môi Trường nhìn nhận hoạt động khai thác, chế biến bôxit tại hai dự án này “vẫn luôn tiềm ẩn các nguy cơ ô nhiễm môi trường và phức tạp.”

Trong quá trình xây dựng và sản xuất alumin, mặc dù đã được Bộ Tài Nguyên-Môi Trường đôn đốc, nhắc nhở nhưng các dự án vẫn để xảy ra một số trục trặc: dự án Tân Rai để xảy ra ba lần tràn bùn và Nhân Cơ để xảy ra bốn lần.

Cơ quan quản lý về môi trường yêu cầu chủ dự án “cần tuân thủ thực hiện các yêu cầu về môi trường tại khu vực khai thác mỏ, chế biến, tuyển quặng, xưởng tuyển quặng, hồ thải, hồ bùn đỏ… tại dự án Tân Rai.”

Với dự án Nhân Cơ, bộ này yêu cầu “cần cập nhật các văn bản pháp lý liên quan đến công tác bảo vệ môi trường, duy trì khai thác theo đúng thiết kế và tuân thủ nghiêm các yêu cầu vận hành với xưởng tuyển và hồ thải, hồ bùn đỏ…”

Với tiến độ thực hiện các dự án chậm hai năm so với dự trù, làm cho các hạng mục công trình bảo vệ môi trường thi công đều chậm so với cam kết trong phúc trình “Đánh giá tác động môi trường” đã được duyệt.

Đơn cử như hồ bùn đỏ dự án Tân Rai là công trình bảo vệ môi trường trọng yếu nhưng vẫn còn chậm trong nghiệm thu và bàn giao. Các khoang của hồ dù đã đưa vào vận hành nhưng bùn thải chưa đạt yêu cầu, đặc biệt là lượng nước trong hồ bùn đỏ.

Vì thế Bộ Tài Nguyên-Môi Trường báo trước trong tương lai dự án này vẫn tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm và ảnh hưởng đến môi trường.

Theo phúc trình, bôxit Tân Rai và Nhân Cơ “là hai dự án trọng điểm có quy mô lớn trong lĩnh vực khai thác và chế biến quặng bôxit tại Việt Nam,” có công suất mỗi nhà máy 650,000 tấn alumin một năm. (Tr.N)