HÀNG CHÂU, Trung Quốc – Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama đã có những cuộc nói chuyện “thẳng thắn” với Chủ Tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàng Châu nhân Hội Nghị G20. Theo thông cáo của Tòa Bạch Ốc.
Các vấn đề được nêu ra bao gồm tranh chấp tại Biển Đông, nhân quyền, và an ninh mạng.
Ông Obama nhấn mạnh với ông Tập, rằng Trung Quốc cần tôn trọng phán quyết gần đây của Tòa Trọng Tài, vốn bất lợi cho Bắc Kinh. Đồng thời, Trung Quốc cần hành động đúng theo thỏa thuận song phương về an ninh mạng và tin tặc.
Ông Obama cũng nhắc ông Tập Cận Bình tôn trọng nhân quyền, trong đó có quyền tự do tôn giáo.
“Tổng thống tái khẳng định, Hoa Kỳ sẽ làm việc với tất cả các nước trong vùng để bảo đảm các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, bảo toàn thương mại hợp pháp, tự do hàng hải và hàng không,” trích lời thông cáo báo chí Tòa Bạch Ốc.
Bản tin của Reuters nói ông Obama nhấn mạnh với ông Tập Cận Bình về các tranh chấp biển, đảo hiện nay, kêu gọi Bắc Kinh tôn trọng luật pháp, và khẳng định các cam kết của Hoa Kỳ với đồng minh trong khu vực.
Căng thẳng biển, đảo giữa Trung Quốc với các quốc gia láng giềng có thể sẽ được đề cập tại thượng đỉnh G20, sẽ khai mạc tại Hàng Châu, Trung Quốc, vào ngày Chủ Nhật.
Trung Quốc rất quan tâm đến việc tổ chức thành công hội nghị này, tức là khẳng định vị trí toàn cầu của mình, đồng thời né tránh những tranh cãi gay gắt với Hoa Kỳ.
Chuyến đi Châu Á lần này của ông Obama cũng có ý nghĩa quyết định: Đặt dấu ấn cuối cùng về chính sách quay lại Thái Bình Dương trước khi mãn nhiệm, xác lập quan điểm cho người kế thừa chức tổng thống vào Tháng Giêng sang năm.
Chuyến đi này được xem là để củng cố hơn nữa quan hệ Hoa Kỳ và các quốc gia Đông Nam Á, trấn an các nước nhỏ đang lo lắng về kinh tế và quân sự của Bắc Kinh.
Tháng Bảy vừa rồi, Tòa Trọng Tài Quốc Tế ra phán quyết bất lợi cho Bắc Kinh trong vụ Philippines kiện Trung Quốc về vấn đề chủ quyền tại Biển Đông.
Phía Trung Quốc nằng nặc phủ nhận phán quyết của tòa, đồng thời nói Hoa Kỳ gây xáo trộn trong vùng, nơi đang có tranh chấp của Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei, Đài Loan, và Trung Quốc.
Ông Tập Cận Bình trả lời Tổng Thống Obama, thông qua thông cáo báo chí, rằng “Trung Quốc sẽ tiếp tục mạnh mẽ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, lãnh hải” tại Biển Đông.
Xem thêm phóng sự: Sải Gòn có hẻm Ông Tiên
“Cùng lúc ấy, Trung Quốc kiên trì giải quyết tranh chấp một cách hòa bình thông qua tham khảo với các phía trực tiếp liên quan,” ông Tập phát biểu.
Trong thông cáo dài một cách bất thường của Washington, Tòa Bạch Ốc nói Tổng Thống Obama “nhấn mạnh những cam kết không xê dịch của Hoa Kỳ đối với an ninh của đồng minh.” (Đ.B.)