Hơn nửa triệu người đột quỵ mỗi năm vì thời tiết quá nóng hay quá lạnh

HỒ NAM, Trung Quốc (NV) – Chỉ riêng năm 2019, hơn nửa triệu người chết do đột quỵ vì nhiệt độ cao và thấp, nghiên cứu mới cho thấy. Thế giới ngày càng ấm hơn vì biến đổi khí hậu do con người gây ra, con số đó dự kiến sẽ còn tăng nữa, theo CNN Health.

Nghiên cứu công bố hôm Thứ Tư, 10 Tháng Tư trên tạp chí y khoa Neurology cho thấy tính từ 1990, số ca đột quỵ do nhiệt độ cao và thấp gia tăng trên toàn cầu. Đàn ông có nhiều cơn đột quỵ liên quan tới nhiệt độ khắc nghiệt hơn phụ nữ, nhưng tình trạng này ảnh hưởng tới mọi lứa tuổi.

Trong nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu xem xét nhiệt độ và tình trạng đột quỵ ở 204 quốc gia và vùng lãnh thổ. Các nhà nghiên cứu từ Bệnh Viện Xiangya, đại học Central South University tại Trung Quốc tạo ra một mô hình sử dụng dữ liệu toàn cầu về bệnh tật, tử vong, khuyết tật và dữ liệu khí hậu bao gồm nhiệt độ, độ che phủ của mây và các biến đổi thời tiết.

Các tác giả nghiên cứu lưu ý rằng số người bị đột quỵ tăng lên khi dân số già đi và ngày càng tăng, nhưng điều này không giải thích được tất cả các khía cạnh. “Nhiệt độ không tối ưu” tạo ra sự khác biệt: Số người bị đột quỵ do nhiệt độ nóng và lạnh tăng lên và lớn hơn đáng kể trong năm 2019 so với 1990.

Năm 2019, nhiệt độ thấp dẫn tới số người bị đột quỵ cao hơn. Mặc dù điều đó nghe có vẻ trái ngược với hiện tượng nóng lên toàn cầu nhưng nhiệt độ lạnh cũng đi kèm với biến đổi khí hậu. Nhiệt độ ấm hơn trên đất liền cản trở xoáy cực – khối không khí lạnh dày đặc xung quanh các cực – và khi xoáy cực yếu đi, có thể dẫn tới nhiệt độ lạnh hơn.

Hiện nay, số ca tử vong do đột quỵ vì nhiệt độ khắc nghiệt tập trung phần lớn ở nhiều nơi trên thế giới có tỷ lệ người dân sống trong cảnh nghèo đói cao hơn và nơi có hệ thống chăm sóc sức khỏe yếu kém, chẳng hạn Phi Châu. Nghiên cứu cho biết gánh nặng đột quỵ do nhiệt độ cao gia tăng nhanh chóng tại Trung Á “cũng đặc biệt cần được chú ý.”

Khi hành tinh trở nên ấm hơn, nghiên cứu cho biết, gánh nặng đột quỵ do nhiệt độ cao “tăng nhanh” và con số đó sẽ tăng “mạnh” trong tương lai.

Năm ngoái là năm ấm nhất từ lúc các khoa học gia bắt đầu ghi nhận nhiệt độ toàn cầu vào năm 1850 và nhiệt độ dự trù sẽ phá vỡ nhiều kỷ lục hơn trong tương lai gần. Tháng Ba này là tháng nóng nhất từng được ghi nhận.

Bác Sĩ Mary Rice, giáo sư y khoa Trường Y Harvard gần đây công bố một nghiên cứu trên tạp chí Frontiers in Science cho thấy biến đổi khí hậu cũng đang làm gia tăng số lượng các bệnh liên quan tới miễn dịch như dị ứng, hen suyễn, bệnh tự miễn dịch và ung thư. Nghiên cứu của Rice cho thấy các hành động giảm bớt khí thải ở nhiều mức độ là vô cùng cần thiết để giảm lượng khí thải và cải thiện phẩm chất không khí đồng thời giải quyết khủng hoảng khí hậu.

Đột quỵ vốn là vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Đây là nguyên nhân đứng hàng thứ ba gây ra tình trạng khuyết tật trên toàn cầu và là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, các nghiên cứu trong quá khứ cho thấy.

Nghiên cứu mới không nhằm mục đích chỉ ra lý do vì sao nhiệt độ khắc nghiệt lại dính líu tới khủng hoảng khí hậu, điều dường như gây ra nhiều cơn đột quỵ đến vậy. Một nghiên cứu khác chỉ ra rằng khi nhiệt độ quá nóng, cơ thể khó điều tiết nhiệt độ và làm mát bằng cách đổ mồ hôi. Điều này có thể dẫn tới tình trạng mà các bác sĩ gọi là tăng đông máu, là khi máu đông nhanh hơn và làm tăng nguy cơ đột quỵ. Người ta cũng có thể bị mất nước, làm cho tim phải làm việc quá sức, đồng thời làm tăng nguy cơ bị đột quỵ hoặc đau tim.

Nhiệt độ rất lạnh cũng có thể làm ai đó bị đột quỵ. Khi cơ thể tiếp xúc với cái lạnh, nó sẽ kích thích các thụ thể lạnh trên da, kích hoạt hệ thống thần kinh giao cảm, là mạng lưới các dây thần kinh kiểm soát phản ứng chiến đấu hoặc bỏ chạy. Điều đó có thể gây co mạch, co thắt các mạch máu ở da, cánh tay và chân, tăng huyết áp đột biến và có thể dẫn tới đột quỵ. (TTHN)