Luật Sư tại California và Washington. Luật Sư LyLy Nguyễn chuyên về Luật Khánh Tận Chương 7, 13 cho cá nhân và cơ sở thương mại, xóa hết các loại nợ, tranh tụng trước Tòa Khánh Tận và khai phá sản hủy bỏ nợ thuế. Về Hoạch Định Tài Sản, Luật Sư LyLy chuyên thảo Di Chúc và Tín Mục (trust), ủy quyền điều hành tất cả tài sản, dặn dò săn sóc y tế khi bất lực và hoạch định kế nghiệp. Về Luật Thuế, Luật Sư LyLy đại diện cho thân chủ trường hợp bị kiểm thuế, xin ngưng tịch thâu tài sản vì thiếu thuế, đại diện biện hộ trước Tòa Án Thuế và điều đình xin giảm nợ thuế. Về Luật Thương Mại, Luật Sư LyLy giúp thành lập công ty và tổ hợp hùn hạp. Ngoài ra Luật Sư LyLy còn rất giàu kinh nghiệm về thuế lợi tức cá nhân, thuế trả nhân công, thuế mua bán và thuế tài sản ở hai cấp liên bang và tiểu bang. Nếu cần tham khảo riêng xin liên lạc với Luật Sư LyLy Nguyễn tại văn phòng ở 10221 Slater Avenue, Suite 216, Fountain Valley, California 92708. Điện thoại: (714) 531-7080, website: www.lylylaw.com.
Trong phạm vi an bài bảo vệ sức khỏe cho người già, “Luật Cao Niên” của tiểu bang California (California’s Elder Law) còn có điều khoản đặt quyền bảo hộ để trông nom người trọng tuổi trong trường hợp mất năng lực thể chất hay tâm thần.
Luật bảo hộ của California (California’s conservatorship law) qui định rằng tòa án có thẩm quyền chỉ định một “bảo hộ viên” (a conservator) – tương tự như người giám hộ (guardian) – cho một cá nhân trong trường hợp người ấy mất năng lực thể chất hay tâm thần khiến không còn tự quyết định nổi các vấn đề cá nhân lẫn tiền bạc cho chính mình. Luật này thường thấy áp dụng nhiều nhất đối với các vị cao niên hay người tàn phế khi không còn thần trí tỉnh táo trong những ngày còn tại thế nên cần được luật pháp bảo vệ cả đời sống lẫn tài sản cho họ. Vì vậy “bảo hộ viên” có thể được tòa cho lãnh nhiệm vụ trông nom “người” hoặc giữ “của” cho một cá nhân hoặc cả hai trách nhiệm đó.
Luật bảo hộ cũng có loại “bảo hộ giới hạn” cho các người lớn mới bắt đầu phát triển bệnh tâm thần đang trở thành ngớ ngẩn để chỉ định “bảo hộ viên” giúp trông nom cả người lẫn tài sản cho họ. Nói tóm lại mục đích của sự bảo hộ là che chở và cung cấp những nhu cầu khi cần đến đúng theo như ý nguyện cho người già cả hoặc tật nguyền khi họ không còn khả năng tự định đoạt được.
Muốn bảo hộ cho ai thì phải làm đơn đến tòa án địa phương xin chấp thuận, bất cứ người nào cũng được quyền đệ đơn kể cả những nhân vật sau đây:
-Người đề nghị làm “bảo hộ viên” (conservator).
-Người đề nghị “nhận” bảo hộ (conservatee) tức là người có nhu cầu cần được bảo hộ.
-Hôn phối, thân nhân, bạn bè của người đề nghị nhận bảo hộ hoặc một người khác có liên hệ mật thiết với đương sự.
-Viên chức chính phủ tiểu bang hay quận hạt, thành phố địa phương, nhân viên công lực hoặc nhân viên làm việc cho cơ sở có liên hệ đến nội vụ của cá nhân này.
Thông thường người đệ đơn xin là thân nhân trong gia đình hoặc là bạn thân vốn lưu tâm lo lắng khi thấy đương sự không còn thần trí hay khả năng tự quản trị lấy tài sản hoặc tự quyết định cho chính bản thân mình. Đơn xin phải gồm có tên họ, địa chỉ và những chi tiết lý lịch của cả “bảo hộ viên” lẫn người nhận bảo hộ cũng như lý lịch của thân nhân cùng người đệ đơn, đồng thời cũng phải nêu rõ lý do tại sao cần phải xin chỉ định bảo hộ.
Ngoài ra còn phải cung cấp chi tiết về những sự việc sau đây:
-Người nhận bảo hộ không còn khả năng tự lo lấy quần áo, thực phẩm, sức khỏe và nhà ở cho chính mình.
-Bảo hộ viên” có ở chung nhà với người nhận bảo hộ không?
-Những cách khác ngoài việc xin bảo hộ mà người đệ đơn từ chối không chấp nhận.
-Trợ cấp y tế và an sinh xã hội mà người được bảo hộ đã nhận trong năm trước khi đệ đơn.
-Người nhận bảo hộ đã mất hẳn khả năng tự điều hành vấn đề tiền bạc cho mình.
Nói tóm lại người đệ đơn xin bảo hộ hoàn toàn chịu trách nhiệm chứng minh lý do chính đáng để xin tòa án chỉ định “bảo hộ viên.”
Đối với nhiều gia đình việc xin bảo hộ cho người trong nhà dễ gây đụng chạm nội bộ mạnh mẽ kể cả cô bác, cậu dì, anh em, vợ chồng, con cái; nhất là khi không có sự đồng thuận của mọi người trong gia đình về việc đệ đơn ra tòa xin bảo hộ cho người già hay mất trí. Những mối bất hòa này có thể tránh được khi chính đương sự ngay từ ngày tâm thần còn minh mẫn tạo sẵn một bản “luật quyền về săn sóc sức khỏe” (”power of attorney for health care”) hợp lệ như đề cập trước đây. Ngoài ra còn có phương cách khác điển hình là lập “tín mục sinh thời” khi lập kế hoạch dự trù tài sản.
Nói chung “tín mục” (a trust) là một phương pháp dự trù tài sản thông dụng thời nay có mục đích chính yếu để một cá nhân ủy thác cho người khác thay mình điều hành tài sản cho đến khi qua đời và nếu muốn còn có thể tiếp nối về sau. Theo luật lệ hiện tại, tín mục có nhiều loại được đặt ra cho nhiều mục tiêu khác nhau. Một trong những loại tín mục thịnh hành là “tín mục sinh thời” hay “tín mục sống” (“living trust” đôi khi còn được gọi là “inter vivo trust”) được tạo ra trong lúc sinh thời của người tạo lập và cũng có thể dàn xếp nối tiếp liên tục sau khi người này qua đời hoặc chấm dứt ngay lúc chết. Thủ tục thiết lập tín mục khác nhau tùy từng tiểu bang, nói chung “người cấp” (grantor) tức là sở hữu chủ tài sản lập văn kiện tuyên bố lập một “hợp đồng tín mục” (truth agreement) để ủy thác quản trị tài sản với mục đích tạo phúc lợi cho chính mình và gia đình hay cho bất cứ người thụ hưởng nào được chỉ định. Ngoài mục đích ủy thác tài sản, “tín mục sinh thời” còn ghi thêm những dàn xếp trước những điều phải làm trong trường hợp “người cấp” bất thình lình bị lâm vào tình trạng tàn phế thể xác hay tâm thần không còn khả năng quyết định cho bản thân và tiền bạc. Lúc ấy mọi việc sẽ tuần tự thi hành đúng theo ý muốn “người cấp” đã định trước không cần đến việc lập bảo hộ.
Như vậy lợi điểm chính yếu của “tín mục sinh thời” đề cập ở trên không những chỉ để tránh thủ tục thanh toán di sản của tòa án tiểu bang mà còn là phương cách hữu hiệu trong mục đích săn sóc cho cá nhân người sở hữu chủ khi bất chợt bị mất năng lực thể chất hay tâm thần nhất là lúc về già tuổi hạc càng cao. Thông thường chỉ cần lập ra tín mục sinh thời, chuyển đầy đủ tiền bạc vào đó, ủy thác một “tín viên” (a trustee) đáng tin cậy – thường là con trai lớn – để quản trị tín mục đó khi mới lâm bệnh. Làm như vậy sẽ tránh được trì trệ và tốn kém vì thủ tục bắt buộc giám hộ do tòa án chỉ định (court-ordered guardianship) hoặc đặt “bảo hộ viên” mà mình không muốn. Đồng thời ngay lúc đó người “tín viên” chỉ định sẽ đảm nhiệm tiếp tục ngay bổn phận chu cấp các thân nhân khác trong gia đình. Dĩ nhiên nếu “người cấp” không bị mất năng lực thì “tín mục sinh thời” cũng vẫn đắc dụng, vì “tín viên” sẽ giúp quán xuyến thay cho chủ nhân, thí dụ một người có chung cư cho thuê thì “tín viên” sẽ tiếp tục điều hành cơ sở ấy và thâu tiền thuê hàng tháng rồi nộp cho chủ nhân sau khi trừ tiền công đã thỏa thuận trước.
Đem thân nhân gởi lưu trú vào một dưỡng trí viện của tiểu bang – nói nôm na là đưa vào nhà thương điên – đôi khi là vấn đề rắc rối cho người già. Theo luật lệ California, mọi người lớn tâm thần còn tỉnh táo đều có quyền viết đơn tự nguyện xin nhập bệnh viện thần kinh hay dưỡng trí viện. Những người khác không có khả năng tự đệ đơn lấy thì “bảo hộ viên” có thể thay mặt làm đơn xin cho đương sự. Tự nguyện đây có nghĩa là không bị bắt buộc phải vào do yêu cầu của cơ quan xã hội hay y tế tiểu bang. Trẻ em vị thành niên có thể tự nguyện xin vào do cha mẹ, giám hộ hay bảo hộ viên đệ đơn giùm.
Khi nhận được đơn vị giám đốc dưỡng trí viện sẽ khám nghiệm rồi xác nhận người bệnh có thích hợp điều trị tại đây hay không. Một khi được chấp thuận thì nơi đây sẽ gửi một bản sao hồ sơ nhập viện cho “Bộ Sức Khỏe Tâm Thần của California” (“California Department of Mental Health”) ở Sacramento. Thông thường thì tiểu bang sẽ đài thọ phí tổn săn sóc chữa trị cho những người được nhận vào dưỡng trí viện do tiểu bang quản trị.
Nếu vào bệnh viện tâm thần của tư nhân thì sẽ do bảo hiểm hoặc trợ cấp Medi-Cal đài thọ như đã đề cập trước đây. Theo luật lệ người nào vào dưỡng trí viện trên căn bản tự nguyện nếu tỏ ý muốn về – hoặc do “bảo hộ viên” yêu cầu – thì cơ sở này phải cho về ngay (discharge) với gia đình, không được lưu giữ lại với bất cứ lý do nào.
Kỳ tới chúng tôi sẽ trình bày các luật lệ khác của tiểu bang California. Cũng như thường lệ người viết xin xác nhận nội dung của những loạt bài tìm hiểu luật pháp này chỉ có mục đích sử dụng với tính cách thông tin (information) giúp quí độc giả một vài kiến thức tổng quát về luật pháp Hoa Kỳ mà thôi và không thể coi như liên hệ của luật sư với thân chủ (attorney-client relationship). Do đó nếu có vấn đề liên quan đến luật, quí độc giả vẫn cần thảo luận với một luật sư chuyên môn về trường hợp của quí vị.