ROCKLIN, California (AP) – Một chủ tiệm, Perry Lutz, cho hay các cửa hàng nhỏ như của ông ngày càng khó sống còn hơn sau khi cử tri tiểu bang California thông qua đạo luật theo đó giảm các hình phạt trộm cắp khoảng một năm rưỡi trước đây.
Bên trong một tiệm Wal-Mart. Hình minh họa. (Hình: Stan Carroll/The Commercial Appeal via AP)
Đã khoảng 6 lần trong năm nay, kẻ trộm đã vào tiệm của ông để lấy các món “drone” đắt tiền hoặc các đồ chơi điều khiển vô tuyến khác đang bán tại tiệm HobbyTown USA này, một tiệm nhỏ ở thành phố Rocklin, nằm về phía Đông Bắc thủ phủ Sacramento. “Các vụ trộm này rất trắng trợn. Họ nhắm vào một món khoảng $800, chụp lấy rồi chạy ra khỏi tiệm.”
Tất cả những món hàng trị giá dưới $950 đều khiến việc này là một tội tiểu hình, và các kẻ trộm thường không bị truy tầm hay bị hình phạt gì, theo các chủ tiệm bán lẻ và các giới chức công lực.
Các công ty bán lẻ lớn, như Safeway, Target, Rite Aid và CVS, cho hay mức độ trộm cắp trong các tiệm của họ gia tăng ít nhất 15%, và có khi còn tăng lên gấp đôi, kể từ khi cử tri chấp thuận luật Proposition 47 và chấm dứt khả năng truy tố tội hình sự đối với kẻ cắp để có thể bị án tù.
Các báo cáo trộm cắp trong tiệm do sở cảnh sát Los Angeles nhận được đã tăng 25% trong năm đầu tiên, theo các dữ kiện thống kê. Proposition 47 cũng giảm hình phạt dành cho các tội khác như giả mạo, lường gạt, ăn cắp vặt và tàng trữ ma túy.
Một nhà nghiên cứu tại cơ quan tư nhân Public Policy Institute of California, Magnus Lofstrom, cho hay có sự gia tăng về số tội phạm liên quan tới nơi ở tại các thành phố lớn tại California trong nửa năm đầu sau khi Proposition 47 có hiệu lực. Báo cáo sơ khởi của FBI cũng cho hay có 12% gia tăng trong các vụ trộm cắp, kể cả trong các cửa hàng. Nhưng Lofstrom cho hay hiện còn sớm để xác nhận là có liên quan tới Proposition 47.
Tình trạng gia tăng trộm cắp trong các cửa hàng đã gây ra cuộc tranh luận là thành phần tội phạm có để ý đến luật lệ và các hình phạt hay không, và giới chức công lực thay đổi cách hoạt động của họ như thế nào cho phù hợp với sự thay đổi luật lệ.
Phía công tố viện, cảnh sát và các nhà bán lẻ, kể cả chủ tịch Hiệp Hội Bán Lẻ California, ông Bill Dombrowski và phát ngôn viên CVS Health, Mike DeAngelis, cho hay vấn đề là các nhóm trộm cắp có tổ chức đều biết cách lợi dụng sự giảm hình phạt này.
“Luật không dự trù cho trường hợp này,” theo lời Đại Úy John Romero, có trách nhiệm chống tội phạm liên quan tới cơ sở thương mại ở sở cảnh sát Los Angeles. “Luật không cho có sự ngoại lệ đối với các nhóm trộm cắp thương mại có tổ chức hẳn hoi, do đó chúng tôi thấy tình trạng những kẻ này lợi dụng luật và các nhà bán lẻ phải trả giá cho sự sơ sót của luật.”
Các nhóm trộm thường tuyển mộ người vô gia cư, thành phần nghiện ngập ma túy, di dân bất hợp pháp để vào tiệm lấy đồ cho họ, theo lời Joseph LaRocca, một nhà tư vấn chống trộm cắp ở California và từng là phó tổng giám đốc của Hiệp Hội Bán Lẻ Quốc Gia. Cảnh sát nay ít khi muốn đưa giấy phạt hay bắt giữ những kẻ này vì không có hiệu quả và rất thường khi phải thả ra ngay lập tức vì nhà tù không có chỗ chứa. (V.Giang)