PLAINS, Georgia (NV) – Cựu Đệ Nhất Phu Nhân Rosalynn Carter, người đã làm việc không mệt mỏi vì cải cách sức khỏe tâm thần và chuyên nghiệp hóa vai trò phu nhân của tổng thống, vừa qua đời tại tư gia hôm Chủ Nhật, 19 Tháng Mười Một, ở tuổi 96, theo trung tâm Carter Center.
“Người vợ thân yêu Rosalynn luôn cho tôi sự hướng dẫn và động viên khôn ngoan khi tôi cần. Với tôi, bà là người cộng sự bình đẳng trong mọi việc mà tôi từng hoàn thành. Chừng nào Rosalynn còn trên đời, tôi luôn biết có người yêu thương và ủng hộ mình,” cựu Tổng Thống Jimmy Carter lên tiếng trong một tuyên bố.
Ông bà Carters kết hôn được hơn 77 năm, cuộc hôn nhân tổng thống dài nhất trong lịch sử Mỹ và họ đã trải qua những tháng cuối đời bên nhau tại ngôi nhà của gia đình ở thị trấn Plains, phía Tây Nam tiểu bang Georgia.
Cựu tổng thống vào Tháng Hai vừa qua quyết định ngừng điều trị y tế trước căn bệnh ung thư da ác tính mà ông mắc phải.
Trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 1976 của chồng, bà Carter được mệnh danh là “cây mộc lan thép,” ám chỉ phong thái miền Nam ăn nói nhỏ nhẹ nhưng ẩn tàng ý chí mạnh mẽ và lòng kiên quyết.
Quyết tâm không chỉ là đóng vai trò nghi lễ, bà Carter làm theo truyền thống của cựu Đệ Nhất Phu Nhân Eleanor Roosevelt biến mình thành người phụ tá đắc lực trong các chính sách của chồng trong vai trò tổng thống.
Bà Carter là đệ nhất phu nhân đầu tiên duy trì một văn phòng ở Toà Bạch Ốc và là đệ nhất phu nhân thứ hai, sau bà Roosevelt, ra điều trần trước Quốc Hội.
Vào Tháng Năm và Tháng Sáu, 1977, Tổng Thống Carter cử vợ đi công du ngoại giao tới các quốc gia Nam Mỹ, một chuyến đi mang tính chất quan trọng hơn là mang tính xã hội và chưa từng có đối với một đệ nhất phu nhân.
Chuyến công du này đã đưa bà đến bảy quốc gia và vượt qua hơn 12,000 dặm trong 13 ngày. Nhiệm vụ của cựu đệ nhất phu nhân là giải thích chính sách đối ngoại của Mỹ cho một phần thế giới mà Tổng Thống Carter tin rằng nước Mỹ trước đó đã bỏ qua.
Hồi Tháng Chín, cháu nội của cựu Tổng Thống Jimmy Carter và cựu Đệ Nhất Phu Nhân Rosalynn Carter nói rằng cặp vợ chồng này đang “đến bước cuối cuộc đời” nhưng vẫn ở bên nhau trong tình yêu thương.
Vị cựu tổng thống đã vào nhà an dưỡng cuối đời hồi đầu năm nay, theo tổ chức từ thiện The Carter Center của ông hồi Tháng Hai. Vào Tháng Năm, cựu đệ nhất phu nhân đã được chẩn đoán bị chứng mất trí nhớ (dementia).
Jason Carter, cháu nội của ông bà Carter, hiện là chủ tịch The Carter Center, từng nói với tờ USA Today vào hôm Thứ Năm, 14 Tháng Chín, rằng cặp vợ chồng già đang sống hạnh phúc.
“Họ ở bên nhau, họ ở nhà. Họ yêu nhau, và tôi không nghĩ có ai hưởng được nhiều đến thế,” Jason cho biết. “Tôi muốn nói rằng đây là tình trạng hoàn hảo vào thời điểm này trong cuộc đời của họ.” (MPL) [kn]