OTTAWA, Canada (NV) – Không chỉ sự khác biệt quan điểm giữa thủ tướng Canada và tổng thống mới đắc cử của Hoa Kỳ, việc hợp pháp hóa cần sa vào mùa xuân này của Thủ Tướng Justin Trudeau còn mở ra những thay đổi trong quan hệ giữa Canada và Hoa Kỳ, đặc biệt khi ông Donald Trump cho biết ông sẽ không thay đổi chính sách liên bang, coi cần sa là bất hợp pháp.
Ký giả Laura Kane của tờ Globe and Mail liệt kê những thay đổi có thể xảy ra trong quan hệ giữa Canada và Hoa Kỳ như sau:
1-Kiểm soát biên giới
Ông Len Saunders, một luật sư di trú tại Blaine, Washington, dự đoán sự bùng nổ trong ngành nghề của mình sau khi Canada hợp pháp hóa cần sa. Ông Saunders đại diện cho nhiều thân chủ Canada từng bị cấm nhập cảnh vào Hoa Kỳ sau khi thừa nhận có hút cần sa trong quá khứ.
Ông cho biết, vì nghĩ rằng cần sa hợp pháp ở tám tiểu bang tại Hoa Kỳ, nhiều người Canada thoải mái khai báo việc dùng cần sa với nhân viên bảo vệ biên giới Hoa Kỳ. Nhưng điều quan trọng họ không biết là biên giới thuộc thẩm quyền liên bang, nơi vẫn xem cần sa là bất hợp pháp, ông nói.
Đầu năm nay, ông Ralph Goodale, bộ trưởng An Ninh Công Cộng, nói chuyện người Canada bị cấm nhập cảnh vào Hoa Kỳ vì công nhận sử dụng cần sa là một “tình huống lố bịch” cần phải được giải quyết.
Ông Scott Bardsley, phát ngôn viên của ông Goodale, cho biết ông vị bộ trưởng sẽ tiếp tục thảo luận với các giới chức Mỹ việc người Canada phải được cư xử đúng hơn khi nhập cảnh vào Hoa Kỳ.
2-Nhập cư
Không phải chỉ một số người nổi tiếng dọa sẽ di chuyển sang Canada khi ông Trump thắng cử, những người Mỹ có kinh nghiệm trong ngành công nghiệp cần sa cũng có thể đổ xô về phía Bắc của biên giới.
Bà Betsy Kane, một luật sư di trú có trụ sở tại Ottawa, cho biết bà đã hoàn thành một số đơn xin cấp visa cho người Mỹ tìm việc với các công ty y tế cần sa Canada. Các ngành nghề bao gồm chăm sóc vườn (horticulturalist), nhân giống cây trồng, sinh vật học, và chuyên gia tư vấn quản lý.
Bà dự đoán rằng một ngành công nghiệp giải trí cần sa hợp pháp tại Canada có khả năng tạo ra nhiều công ăn việc làm, và người Mỹ có kinh nghiệm trong các tiểu bang có cần sa được hợp pháp – như Colorado và Washington – sẽ tìm được nơi phát triển chuyên môn của họ.
3-Các thỏa ước quốc tế
Để hợp pháp hóa cần sa, Canada sẽ phải sửa đổi tư cách thành viên của mình trong ba công ước quốc tế về tội sở hữu và sản xuất cần sa.
Một trong những người ủng hộ mạnh mẽ các công ước này là Hoa Kỳ, và quá trình “bãi bỏ thỏa ước” sẽ mất một thời gian, ông Errol Mendes, một giáo sư luật hiến pháp và quốc tế tại Đại học Ottawa, cho biết.
Ví dụ, sau khi Canada muốn điều chỉnh hoặc xóa bỏ thỏa ước quốc tế về các loại thuốc gây nghiện ma túy, sẽ phải mất một năm trước khi thỏa ước ấy chấm dứt hiệu lực. Canada cũng có thể tìm cách áp dụng một ngoại lệ cho cần sa nhưng phải chờ có đủ chữ ký chấp thuận của các bên ký kết khác.
“Tất cả những việc này đòi hỏi một số kỹ năng ngoại giao, tùy thuộc vào chính quyền Trump,” ông Mendes nói.
4-Ngoại thương
Mỗi tiểu bang Hoa Kỳ được hợp pháp hóa cần sa đều có một chuỗi cung cấp khép kín, ông Brendan Kennedy, chủ tịch toàn cầu của Tilray, một nhà sản xuất cần sa y tế được cấp phép có trụ sở tại Nanaimo, BC, cho biết.
Điều đó có nghĩa là tất cả các sản phẩm cỏ bán ở California phải được sản xuất, chế biến, đóng gói và phân phối tại California.
“Vì luật lệ hiện tại của Hoa Kỳ như thế, tôi nghĩ rằng phải mất một thập niên nữa cho thương mại quốc tế liên quan đến cần sa giải trí phát triển,” ông nói.
Cơ hội mà ông Kennedy nhìn thấy tại Hoa Kỳ cho các công ty của Canada là cấp phép cho thương hiệu của mình để khai thác tại Mỹ. Tuy nhiên, ông nói rằng lệnh cấm liên bang liên quan đến cần sa tại Hoa Kỳ làm cho người dân Canada khó đầu tư trực tiếp vào các công ty Mỹ. (L.Q.T.)