EVANSVILLE, Indiana (NV) – Số lượng trái cây và rau quả do nông gia Mỹ trồng và bán trong thị trường nội địa đang ngày càng ít đi do sản phẩm giá rẻ hơn đang tràn vào từ Mexico, theo các chuyên gia nông nghiệp.
Vì chi phí lao động ít hơn và cũng vì được chính quyền Mexico trợ giá ngày càng nhiều hơn, cộng với thỏa thuận tự do mậu dịch ký kết giữa hai quốc gia, trái cây và rau quả từ Mexico đang tràn ngập thị trường Mỹ và làm giá giảm xuống rất nhiều, theo bản tin của hãng thông tấn UPI.
Người tiêu thụ ở Mỹ nay có thể mua rau quả quanh năm tại các chợ gần nhà, với giá rẻ. Các kinh tế gia nói rằng nếu không có nguồn cung cấp từ Mexico thì sẽ không có nhiều chọn lựa như lúc này, và giá mua cũng sẽ lên cao hơn.
Nhưng các nông gia Mỹ lại than thở rằng họ không thể cạnh tranh.
Trên khắp nước Mỹ, các nông trại đang phải ngừng hoạt động hay giảm mức sản xuất. Cả nước Mỹ bị mất đi 500,000 mẫu đất trồng trái cây, rau quả từ năm 2007 tới 2017, giảm từ 7.8 mẫu xuống còn 7.3, theo các con số thống kê của Bộ Nông Nghiệp.
“Bất cứ thứ gì cần bàn tay lao động, dù ít hay nhiều, chúng ta rồi sẽ thấy biến mất khỏi nước Mỹ,” theo lời ông John Bakker, giám đốc điều hành ủy ban cố vấn trồng măng tây ở Michigan.
Chiều hướng này khởi sự từ đầu thập niên 90, khi Tổng Thống Bill Clinton ký Thỏa Thuận Tự Do Mậu Dịch Bắc Mỹ (NAFTA).
Thỏa thuận NAFTA lúc đó được sự hậu thuẫn mạnh mẽ của giới nông gia Mỹ.
Khi NAFTA mới được soạn thảo, ký kết rồi thi hành, các nhà sản xuất đủ mọi loại nông phẩm và gia súc ở Mỹ tin rằng họ sẽ có lợi nhờ vào việc thị trường Mexico và Canada mở rộng cửa. Tiên đoán này đến nay phần lớn vẫn đúng là như vậy.
Trên toàn quốc, nông phẩm xuất cảng sang Mexico tăng vọt từ dưới $5 tỉ năm 1993, năm ký kết NAFTA, lên $19 tỉ năm 2018, khiến Mexico trở thành thị trường xuất cảng lớn thứ nhì của Mỹ, theo Bộ Nông Nghiệp Mỹ.
Phần lớn sự gia tăng này là nhờ vào thịt, sản phẩm sữa, lúa mì, bắp và đậu nành.
Nhưng cùng lúc, mức xuất cảng nông phẩm từ Mexico vào Mỹ cũng tăng cao. Phần lớn là trái cây tươi và rau.
Ông John Walt Boatright, giám đốc cơ quan nông nghiệp Florida, nói rằng: “Vào năm 1993, khi chúng ta mới bắt đầu thương thảo NAFTA, giới lãnh đạo nông nghiệp ở đây chống điều đó, trong khi tất cả các nhóm nông gia ủng hộ việc này. Giới lãnh đạo biết là Mexico sẽ có cơ hội đưa thực phẩm giá rẻ vào Mỹ và nông gia chúng ta không có cách gì đối phó. Đáng tiếc là họ đã tiên đoán đúng.”
Chiều hướng này nhiều phần sẽ tiếp tục tồn tại.
Thỏa thuận mậu dịch mới giữa Mỹ, Mexico và Canada (USMCA) mà Thống Thống Donald Trump thương thảo để thay thế NAFTA, tiếp tục cho phép Mexico đưa vô giới hạn trái cây và rau quả vào Mỹ, theo ông Boatright.
Thỏa thuận USMCA được ba quốc gia ký kết hồi Tháng Mười Một năm ngoái, nhưng chưa được quốc hội Mỹ và Canada chuẩn thuận.
Tại Mỹ, Hạ Viện, hiện do phía Dân Chủ lãnh đạo, chưa quyết định bỏ phiếu, nêu lý do là thỏa thuận không có các biện pháp để bảo vệ công nhân Mỹ cũng như bảo vệ môi trường. (V.Giang)