WASHINGTON, DC (NV) – Tướng Mark Milley, tổng tham mưu trưởng liên quân, tỏ ý bất đồng với Tòa Bạch Ốc trong kế hoạch rút chỉ để lại 2,500 quân tại Afghanistan, tờ báo quân sự Military Times cho biết.
Tại trường đại học University of Nevada, ông Robert O’Brien, cố vấn Tổng Thống Donald Trump, hôm Thứ Tư, 7 Tháng Mười, tuyên bố: “Hiện tại, chúng ta còn khoảng 5,000 quân tại Afghanistan, đầu năm tới chỉ còn 2,500 mà thôi.”
Cũng trong ngày Thứ Tư, khoảng 4 giờ 30 phút chiều, Tổng Thống Trump gửi ra tin nhắn: “Số nam nữ quân nhân can trường ít ỏi còn lại ở Afghanistan nên được về nhà vào Lễ Giáng Sinh.”
Tuy nhiên, vị tổng tham mưu quân đội, đánh giá tình hình khác hơn: “Ông Robert O’Brien hay ai đó có thể suy diễn cái gì đó theo ý họ.”
“Tôi không hưởng ứng suy diễn đó. Tôi chỉ hành động dựa trên những phân tích kỹ lưỡng tình hình dựa trên hoàn cảnh thực tế mà tôi ghi nhận với những kế hoạch tôi trình bày với tổng thống,” Tướng Milley nhấn mạnh trong cuộc phỏng vấn với Đài Phát Thanh Công Cộng Quốc Gia (NPR) loan đi ngày Thứ Hai, 12 Tháng Mười.
Điều đáng ghi nhận là trong suốt 40 năm binh nghiệp, hầu như Tướng Milley thường vắng mặt dưới ánh đèn “báo chí,” hiếm khi nào ông thực hiện một cuộc phỏng vấn riêng như thế với đài NPR sáng Thứ Hai.
“Điểm cốt lõi là chúng ta đang cố gắng kết thúc chiến tranh một cách có trách nhiệm, có chủ ý và thực hiện điều đó trên các điều kiện bảo đảm an toàn vì lợi ích an ninh quốc gia của Hoa Kỳ.”
Vị tổng tham mưu trưởng khẳng định: “Cho đến khi nào chúng ta bàn thảo vấn đề sâu hơn rồi đạt quyết định, tới lúc đó hãy tuyên bố. Nhưng ngay lúc này, không phải là thời điểm để tôi làm điều đó.”
“Nếu ai đó muốn làm như thế, tùy ý. Nhưng, tôi không làm điều đó!” Tướng Milley kết luận.
Trong những tháng gần đây, một số sự kiện xảy ra cho thấy có sự khác biệt giữa vị tổng tham mưu trưởng quân đội với Tòa Bạch Ốc, đặc biệt trong sự kiện ngày 1 Tháng Sáu và những câu hỏi về vai trò quân đội nếu có vấn đề tranh chấp về kết quả bầu cử ngày 3 Tháng Mười Một.
Vốn kín tiếng, ông Milley lại ít xuất hiện hơn kể từ ngày 1 Tháng Sáu, lúc ông cùng đi với Tổng Thống Trump và một số giới chức khác, từ Tòa Bạch Ốc băng qua công viên La Fayette trong sự kiện tổng thống chụp hình với cuốn Kinh Thánh tại ngôi nhà thờ Tin Lành St. John’s Episcopal Church.
Sự kiện này trở thành tranh cãi, vì trước đó cảnh sát đã bắn lựu đạn cay giải tán đám đông biểu tình bên ngoài Tòa Bạch Ốc để dọn đường.
Một ngày sau đó, 2 Tháng Sáu, Tướng Milley đã viết một văn thư gửi tất cả các quân nhân Mỹ để nhắc nhở họ về lời thề bảo vệ Hiến Pháp và phục vụ người dân Mỹ.
Lá thư từ sĩ quan chỉ huy cao cấp nhất trong quân đội nhắc nhở các quân nhân Mỹ rằng họ phải là sự hiện thân của những gì được nêu ra trong bản Hiến Pháp, kể cả điều căn bản nhất là mọi người nam nữ đều bình đẳng.
Trong lá thư này, đồng thời cũng có thêm một đoạn viết tay “rất lạ thường” ở phía dưới.
Đoạn viết tay kèm thêm đó nói rằng: “Tất cả chúng ta đều dành cuộc đời của mình cho lý tưởng là nước Mỹ. Chúng ta sẽ giữ mãi lời thề đó và với dân chúng Mỹ.”
Lá thư ngày 2 Tháng Sáu của ông Milley cũng nhắc nhở quân đội rằng lực lượng Vệ Binh Quốc Gia hoạt động dưới sự điều hành của thống đốc các tiểu bang, chứ không phải của tổng thống, và để “bảo vệ mạng sống và tài sản, duy trì an bình, và bảo đảm an toàn công cộng.”
Kế đến là việc Tổng Thống Donald Trump từ khước cam kết chuyển giao quyền lực một cách êm thắm nếu ông thua trong cuộc bầu cử ngày 3 Tháng Mười Một sắp tới, làm dấy lên những mối e ngại liên quan đến việc ông sẽ dùng quyền tổng tư lệnh quân đội nhằm tiếp tục níu kéo chức vụ.
Theo một tài liệu gởi đến Quốc Hội được công bố hôm Thứ Sáu, 28 Tháng Tám, vị tướng tổng tham mưu trưởng Liên Quân, nêu rõ quan điểm rằng, quân đội kiên quyết khẳng định sẽ không đóng vai trò giải quyết tranh chấp bầu cử.
“Hiến Pháp và luật của Hiệp Chúng Quốc Hoa Kỳ, và các tiểu bang thiết lập thể thức tiến hành bầu cử, và giải quyết những tranh chấp về kết quả cuộc bỏ phiếu… Tôi không thấy quân đội có vai trò nào trong tiến trình bầu cử,” lời của vị tổng tham mưu trưởng liên quân viết trong lá thơ gởi đến Ủy Ban Quân Vụ Hạ Viện.
“Trong trường hợp có tranh chấp trên những vấn đề liên quan đến cuộc bầu cử, luật định rõ hệ thống Tòa Án Liên Bang và Quốc Hội Hoa Kỳ là nơi giải quyết bất kỳ tranh chấp, không phải là quân đội.” Tướng Milley khẳng định.
Mặc dù vai trò của quân đội được xác định rõ ràng như vậy, những e ngại đang gia tăng là liệu ông Trump có dùng quyền hạn của mình bằng cách viện dẫn luật Insurrection Act, ra lệnh triển khai quân đội liên bang trên các thành phố của nước Mỹ giữa lúc diễn ra tranh chấp kết quả bầu cử.
Insurrection Act, Luật Chống Bạo Loạn, ban hành năm 1807, cho phép tổng thống triển khai quân đội liên bang tại nội địa nước Mỹ nhằm đối phó với tình hình khẩn cấp liên quan đến tình trạng nổi loạn, bất tuân luật pháp.
Tuy nhiên, nhiều viên chức cao cấp cho biết rằng bất kỳ hành động viện dẫn luật Insurrection Act sai quấy sẽ phải đối mặt với sự phản đối vì lòng trung thành với Hiến Pháp của các vị lãnh đạo Bộ Quốc Phòng.
Trong lời kết thúc cuộc họp qua mạng với quân đội diễn ra hôm Thứ Năm, 24 Tháng Chín, Tướng Milley kêu gọi các quân nhân Mỹ giữ thái độ phi chính trị.
“Giữ nguyên tắc phi chính trị và đặt Hiến Pháp Hiệp Chúng Quốc Hoa Kỳ trong trái tim quý vị. Cám ơn tinh thần quý chiến hữu phục vụ đất nước.” (MPL) [kn]