Trận chiến chỉ mới bắt đầu.
Sau cuộc họp riêng với các vị dân cử cùng đảng diễn ra tại Quốc Hội vào sáng Thứ Tư, 4 Tháng Giêng, Tổng Thống Dân Chủ Barack Obama cho biết lời khuyên của ông với mọi người là “phải chăm sóc cho người dân Hoa Kỳ,” ý muốn nói phải bảo vệ quyền được hưởng bảo hiểm y tế như quỵ định của đạo luật được biết đến dưới tên Obamacare mà ông đã dày công vận động để thông qua cách đây bảy năm, được nhiều người xem là một phần di sản ông để lại cho quốc gia.
Cùng ngày, và cũng tại trụ sở Quốc Hội, Phó Tổng Thống Đắc Cử Mike Pence cho các vị dân cử Cộng Hòa biết một trong những việc Tổng Thống Donald Trump sẽ làm ngay sau nhậm chức là ngưng thi hành Obamacare, đạo luật bị ông chỉ trích bằng những lời lẽ rất nặng nề, như “thành hình bằng những lời hứa hẹn, cam kết hoàn toàn sai thực tế,” “giá mua tăng vọt, tiền người dân phải trả quá cao,” v.v… Ông Pence nhắc lại quá lá phiếu, “cử tri đã cho mọi người thấy rõ là họ muốn có một chương trình bảo hiểm y tế tốt hơn,” và ông Trump “sẽ làm đúng điều cử tri toàn quốc đang trông đợi.”
Một ngày trước đó, khi lưỡng viện Quốc Hội nhóm phiên họp đầu tiên, chuyện bỏ hẳn Obamacare đã được các vị dân cử Cộng Hòa nói tới. Trong cuộc họp báo ở Thượng Viện, Thượng Nghị Sĩ Mitch McConnell (Cộng Hòa-Kentucky), thủ lãnh khối đa số, nhắc đi nhắc lại nhiều lần điều này, đổ lỗi cho cánh Dân Chủ đã làm điều sai “khi thông qua một đạo luật chẳng phục vụ được người dân.” Bên Hạ Viện, ông Chủ Tịch Paul Ryan cũng buông lời chê trách trước khi khẳng định “việc khẩn cấp phải làm là hủy bỏ Obamacare,” hứa hẹn sẽ thay thế bằng một đạo luật mới “hữu hiệu hơn, giúp ích cho người dân hơn và bớt tốn kém công quỹ quốc gia.”
Nhưng đạo luật cánh Cộng Hòa hứa hẹn đó ở đâu, bao giờ mới công bố?
Trước diễn đàn Thượng Viện, Thượng Nghị Sĩ Bernie Sanders (Độc Lập-Vermont) dõng dạc nêu câu hỏi này, ví von Obamacare “tựa như cái nhà, ai cũng bảo là phá bỏ nó đi, nhưng phá đi rồi thì đi đâu, ở đâu, thì chẳng thấy ai nói tới.” Ông Sanders, người mới tranh cử tổng thống hồi năm ngoái, cũng nhắc đến trường hợp 22 triệu người có bảo hiểm y tế nhờ Obamacare, “trách nhiệm của tất cả chúng ta (Quốc Hội) là phải nghĩ đến những người đó, đừng vì cứ muốn hủy bỏ mà quên bao nhiêu triệu người đang được hưởng bảo hiểm y tế nhờ Obamacare.”
Đó cũng là điều Thượng Nghị Sĩ Chuck Schumer (Dân Chủ-New York), thủ lãnh khối thiểu số Thượng Viện, nói tới, qua lời phát biểu cho rằng trước khi hủy bỏ Obamacare đảng Cộng Hòa phải cho mọi người biết kế hoạch của họ như thế nào, trước khi cánh Dân Chủ quyết định có cộng tác để cùng thông qua luật mới hay không. “Họ (Cộng Hòa) muốn hủy bỏ Obamacare, chúng tôi (Dân Chủ) không muốn thấy điều đó. Trách nhiệm của họ là phải trình bày kế hoạch cho mọi người thấy Obamacare sẽ được thay thế như thế nào, có lợi hơn ở những điểm nào.”
Ngay lúc này, Thượng Nghị Sĩ Schumer nói tiếp: “Việc đảng Cộng Hòa nằng nặc đòi hủy bỏ Obamacare không giúp nước Mỹ vĩ đại hơn (như Tổng Thống Đắc Cử Donald Trump đã hứa) mà chỉ khiến nước Mỹ (có nhiều người) bệnh tật hơn” (nguyên văn: “The Republican plan to cut heath care wouldn’t make America great again, but it would make America sick again”). Ông còn bảo thêm đã nói chuyện với từng thượng nghị sĩ cùng đảng, tất cả đều đồng ý sẵn sàng hợp tác với đảng Cộng Hòa “nếu họ đưa ra kế hoạch hữu lý. Nhưng chúng tôi không ngồi yên nhìn họ xé bỏ Obamacare, rồi sau đó họ mới nói là hai bên cùng bàn thảo với nhau xem phải làm gì (để thay thế Obamacare).”
Giới thạo tin tại Washington, DC cho hay trong sáu năm trời vừa qua, cánh Cộng Hòa chỉ đồng ý với nhau ở điểm phải hủy bỏ Obamacare “nhưng không thống nhất với nhau về dự án thay thế Obamacare,” theo trình bày của ông Dave Stevenson, một nhà quan sát chuyên theo dõi hoạt động của Quốc Hội. “Cánh bảo thủ Cộng Hòa bên Hạ Viện có đưa ra một giải pháp, nhưng ngay chính hai đồng tác giả là Dân Biểu Mark Walker và Dân Biểu Phil Roe cũng nói đây chỉ là bản dự thảo đầu tiên, chưa được sự ủng hộ của các vị dân cử khác, ngay chính các nhà lãnh đạo Cộng Hòa cũng chưa lên tiếng tán thành.”
Cũng theo ông Stevenson, bản dự thảo này “có một số điểm đáng chú ý” như “tiền mua bảo hiểm y tế hàng năm sẽ được trừ thuế, người dân được quyền mua bảo hiểm ở những tiểu bang khác chứ không bắt buộc phải mua ở tiểu bang họ cư ngụ, đồng thời cắt giảm những chương trình không liên quan đến quốc phòng để lấy tiền hỗ trợ cho những người cần chính phủ giúp đỡ để trang trải chi phí mua bảo hiểm.”
Tin ghi nhận được từ hành lang Quốc Hội cũng cho thấy mặc dù Tổng Thống Barack Obama kêu gọi các vị dân cử Dân Chủ đừng nao núng, phải đoàn kết để chống lại áp lực chính trị đến từ phía đảng Cộng Hòa, nhưng “chính ông Obama cũng biết điều này rất khó làm,” theo nhận xét của một nhân vật thuộc hàng cốt cán của đảng Dân Chủ.
Nhân vật này giải thích hai năm nữa “cuộc bỏ phiếu giữa kỳ 2018 sẽ diễn ra, có tới cả chục thượng nghị sĩ Dân Chủ tái ứng cử ở những tiểu bang đa số cử tri là người của đảng Cộng Hòa hoặc ở các tiểu bang cử tri mới bỏ phiếu chọn ông Trump của đảng Cộng Hòa, do đó, có thể những vị thượng nghị sĩ Dân Chủ này chấp nhận bắt tay làm việc với phe đối lập, tạo thuận lợi hơn cho hành pháp và lập pháp Cộng Hòa thực hiện kế hoạch hủy bỏ Obamacare.”