ATLANTA, Georgia (NV) – Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh Hoa Kỳ CDC ước tính, biến thể phụ của virus corona JN.1 hiện đang gây ra khoảng 20% số ca nhiễm Covid-19 mới ở Mỹ và đây là chủng virus phát triển nhanh nhất. JN.1 chiếm ưu thế ở vùng Đông Bắc, nơi ước tính gây ra khoảng một phần ba số ca nhiễm mới.
JN.1 có nguồn gốc từ BA.2.86, hay Pirola, một biến thể phụ được thế giới chú ý trong mùa Hè vì có số lượng lớn protein gai thay đổi trong chủng virus mới này: hơn 30. Các khoa học gia lo ngại JN.1 sẽ đột biến tới nỗi có khả năng hoàn toàn thoát khỏi lá chắn của vaccine và kháng thể chống lại Covid-19, có lẽ sẽ gây ra đợt bùng nổ dịch bệnh khác tương tự như những gì biến thể Omicron gây ra năm 2021.
Đây là chuyện chưa từng có, nhưng BA.2.86 vẫn tồn tại và phát triển rất chậm ở một số quốc gia, gồm có cả Hoa Kỳ. Một số nghiên cứu cho rằng nó chưa bao giờ thực sự phát triển vì nó có thể đã mất một số khả năng lây nhiễm cho tế bào con người.
Rồi JN.1 xuất hiện. CDC ước tính tỷ lệ lưu hành của JN.1 tăng hơn gấp đôi ở Hoa Kỳ trong khoảng thời gian từ cuối Tháng Mười Một tới giữa Tháng Mười Hai. JN.1 dường như đang vô tình lây lan mạnh hơn nhờ việc du khách đi lại trong dịp lễ và hệ thống miễn dịch suy yếu.
“Khi tôi chỉ nhìn vào biểu đồ tăng trưởng, virus đang tăng khá mạnh và có vẻ như trùng với thời gian nghỉ Lễ Tạ Ơn,” Bác Sĩ Shishi Luo, người đứng đầu đơn vị bệnh truyền nhiễm thuộc công ty giải trình tự gene Helix cho biết.
Những người theo dõi biến thể cho biết họ nhắm chừng JN.1 sẽ trở thành biến thể virus corona mạnh nhất trên toàn thế giới trong vài tuần nữa. Tổ Chức Y Tế Thế Giới WHO liệt kê chủng virus mới vào danh sách quan tâm đặc biệt vào Thứ Ba, 19 Tháng Mười Hai, vì “sự lây lan ngày càng nhanh chóng” nhưng nhấn mạnh rằng nguy cơ gây ảnh hưởng lên sức khỏe cộng đồng vẫn còn thấp.
Nghiên cứu của các khoa học gia tại đại học Columbia University và ở Trung Quốc cho thấy rằng khả năng vô hiệu hóa biến thể phụ này từ kháng thể của con người giảm khoảng hai lần. Mặc dù đó không phải là mức suy giảm lớn nhưng nó có thể cảnh cáo một làn sóng lây nhiễm khác sắp ập tới.
Một số quốc gia Âu Châu – gồm có Đan Mạch, Tây Ban Nha, Bỉ, Pháp và Hà Lan – chứng kiến sự gia tăng theo cấp số nhân của JN.1 và kéo theo đó là số ca phải vào bệnh viện ngày càng tăng. JN.1 cũng đang lây lan nhanh chóng ở Úc, Á Châu và Canada.
Làn sóng lây nhiễm cũng đang xảy ra ở Hoa Kỳ do hệ thống miễn dịch suy yếu. Quá nhiều dân Mỹ quyết định từ bỏ đợt chích vaccine mới nhất cho Covid-19, và họ cũng có thể đã bỏ qua đợt chích ngừa mới vào năm ngoái. Kết quả là năng lực miễn dịch của họ chưa có những tiến triển quan trọng giúp cơ thể chống lại những hậu quả tồi tệ nhất của việc nhiễm Covid-19.
Tính tới ngày 9 Tháng Mười Hai, chỉ có khoảng 18% người trưởng thành được chích vaccine Covid-19 mới nhất, tương đương với tỷ lệ thấp dân số đã vaccine vào năm ngoái, theo CDC.
CDC cũng cảnh cáo trong bốn tuần qua, tỷ lệ đi cấp cứu vì Covid-19 tăng 51%. Với tỷ lệ nhập viện vì cúm và RSV cũng ngày càng gia tăng, CDC cũng nhấn mạnh việc tiếp tục gia tăng có thể làm năng lực chữa trị của bệnh viện thêm căng thẳng.
Tin tốt là một nghiên cứu gần đây từ phòng thí nghiệm của Bác Sĩ David Ho tại đại học Columbia University phát giác, vaccine Covid-19 hiện tại, được tạo ra để giúp cơ thể tăng cường khả năng chống lại dòng biến thể XBB, cũng mang lại khả năng kháng cự tốt chống lại BA.2.86 và các biến thể, gồm có JN.1.
Tuần trước, WHO đưa ra tuyên bố ủng hộ các loại vaccine Covid-19 mới chống lại XBB.1.5 vì khả năng bảo vệ mạnh mẽ mà chúng mang lại trước nhiều biến thể khác nhau. (TTHN)