Cụ bà Vũ Văn Đạm-Ngũ Đại Đồng Đường.

Cụ là vợ của nhiếp ảnh gia Vũ Văn Đạm và là em dâu của nhiếp ảnh gia nổi tiếng Võ An Ninh. Suốt một đời cụ chỉ đứng đằng sau người chồng tài hoa, ông từng làm cố vấn trong văn phòng Quốc Trưởng Bảo Đại. Dù phụ nữ nhưng bản tính mạnh mẽ, cứng cõi, cụ bà có cái oai phong của một nội tướng, khiến cho con cháu cũng như gia nhân trong nhà kính trọng, nể vì.

Chị Vũ Ngọc Diệp kể về Mẹ bằng giọng kính phục: Cụ bà không những vững chãi mặc tinh thần mà thể chất bà cụ cũng là người khoẻ mạnh. Cụ bước qua tuổi 94, nhưng chưa từng bị nhổ hay đau một cái răng nào. Trời mưa gió, khí trời thay đổi, con cháu đứa ho hen, đứa sụt sùi, riêng cụ lúc nào cũng mạnh mẽ, vững vàng.

Tuy là phụ nữ nhưng cụ như cây tùng, cây bách. Chỉ có một lần trong đời cụ gục xuống là lúc cụ ông qua đời. Đó là ngày 10 tháng 4 năm 1984, khi nhận giấy bảo lãnh của các con gửi về báo cho biết hai ngày nữa cụ được xuất cảnh. Có lẽ do quá xúc động trước tin vui bất ngờ, cụ ông đã đột ngột từ trần. Bao nhiêu năm sống bên nhau, dù cụ ông có nghiêm khắc, khó tính, nhưng đó là phần đời không dứt ra được. Cụ bà đau đớn thắt ruột gan khi phải cân phân giữa người chồng vừa quá cố và 8 người con ở ngoại quốc đang cần Mẹ. Tình mẫu tử đã thắng, các con đã thuyết phục được cụ lên đường. Cụ đã đến Mỹ sau hai ngày chịu tang chồng.

Sinh trưởng trong một gia đình Nho Giáo, cụ được thấm nhuần bởi tứ đức tam tòng. Năm 1950, vì cụ ông là nhân viên trong văn phòng Quốc Trưởng, nên gia đình cụ được đức Quốc Trưởng đưa vào Đà Lạt sớm. Như bao phụ nữ khác trong giai đoạn của những năm 50. Họ ít tham gia công việc của chồng mà chỉ chuyên vào việc bếp núc, chăm sóc con cái. Cụ bà có chín người con, một tay lo liệu, từ miếng ăn đến dạy dỗ, uốn nắn những mầm non để trở thành cây quý. Và gia đình họ Vũ đã có những cây quý và với thời gian, những cây cũng nảy sinh ra những cành, nhánh tốt lành.

Thật hiếm có một gia đình Ngũ Đại Đồng Đường. Cái gốc có vững mới nuôi được cây, cành mạnh mẽ. Gia đình họ Vũ đã có một cây cổ thụ mà tàng che là những cành lá xanh tươi, những hoa, nụ tươi sắc.

Những ngày cuối đời, cụ bà sống bình an hạnh phúc bên con cháu. Tám người con thành danh. Những đứa cháu, chắt, chút, chít, thế hệ tiếp theo là những mầm non xanh tươi tốt, là đặc ân ơn trên trao cho cụ bà.

Ngày lìa đời, con cháu đông đủ bên cụ, đó là niềm an ủi, hạnh phúc mà cuối đời ai cũng mơ ước hưởng được. Cụ đã hưởng được và còn có thêm sự ra đi bình an, êm ái.

Cầu xin Phật Tổ cùng Chư Tăng gia hộ cho phật tử Quảng Diệu Đặng sớm vào cõi Niết Bàn.

tp