HÀ NỘI (NV) – Những người vướng phải bệnh HIV/AIDS tại Việt Nam sẽ khốn đốn khi các nguồn viện trợ ngoại quốc, đặc biệt là Hoa Kỳ, đang bị cắt giảm dần và rất có thể sẽ không còn gì sau năm 2015.
Khám và điều trị cho bệnh nhân lây nhiễm HIV tại Bệnh viện chuyên trị AIDS ở Hà Nội. (Hình: Lao Động)
Theo một phúc trình của cơ quan phòng chống bệnh AIDS của Liên Hiệp Quốc (UNAIDS), hơn 70% phí tổn giúp Việt Nam đối phó với chứng bệnh HIV/AIDS đến từ các chính phủ nước ngoài. Hiện những khoản này đang giảm dần vì Việt Nam đang tiến dần đến mức lợi tức trung bình đầu người, không còn là nước nghèo để được viện trợ y tế rộng rãi.
Trong khi đó, tốn kém để duy trì các chương trình điều trị hiện tại của Việt Nam như mức độ hiện nay, đi từ $113 triệu năm 2012 dự trù sẽ lên tới khoảng $301 triệu vào năm 2020. Nhưng các nguồn tài chánh để thực hiện cho các chương trình điều trị này chỉ còn khoảng $53 triệu trong khi số bệnh nhân vẫn tiếp tục gia tăng.
Năm ngoái, Quốc Hội biểu quyết bản ngân sách tài khóa mới với Chương trình Mục Tiêu Quốc gia Chống và Kiểm soát bệnh HIV/AIDS đầu tiên với ngân khoản gia tăng 20% so với 2011.
Tuy nhiên, theo ông Bùi Hoàng Đức, Cục phó Cục Phòng Chống HIV/AIDS của nhà cầm quyền trung ương Hà Nội, thì số tiền của ngân sách đóng góp cho việc ngăn chặn và điều trị chứng bệnh xã hội nghiêm trọng này chỉ thỏa mãn được khoảng 3% nhu cầu. Những người cần thuốc điều trị đặc biệt để kéo dài sự sống ART (Antiretroviral Therapy) và các chương trình khác như giúp truy tìm, sàng lọc bệnh cho một số phụ nữ mang thai cùng một số các chương trình giáo dục phòng ngừa đều cần những ngân khoản lớn mà Hà Nội không có trong ngân sách quốc gia.
Theo Cục Phòng Chống HIV/AIDS (VAAC) của Hà Nội, hiện nay có khoảng 209,000 người bị lây nhiễm HIV, thống kê cuối năm 2012. Con số vừa kể dự đoán sẽ lên thành 263,000 trường hợp vào năm 2016, tức năm các nguồn viện trợ chống AIDS bị cắt. Con số người bị vướng HIV/AIDS thật sự là bao nhiêu vẫn là ẩn số. Có dự đoán con số đó phải nhiều gấp đôi vì rất nhiều người không đi khám, chữa bệnh, hoặc không biết bị bệnh, hoặc muốn dấu.
Theo cơ quan VAAC, chỉ có khoảng 59% những người nhiễm HIV là được điều trị với các liều thuốc ART, một tỉ lệ rất thấp so với kế hoạch tối thiểu phải
điều trị cho khoảng 70% bệnh nhân.
Bệnh HIV phần lớn tập trung ở nhóm những người chích ma túy và gái mãi dâm. Một số bản tường trình ước lượng có khoảng 150,000 con nghiện chích choác ma túy tại Việt Nam.
Từ năm 2004 đến nay, chính phủ Hoa Kỳ đã viện trợ cho Việt Nam $600 triệu, phần lớn là thuốc điều trị. Nhưng chương trình này cũng đang giảm dần từ $98 triệu năm 2010 xuống còn $68 triệu trong năm 2012. Đến năm 2015, số tiền này chỉ còn khoảng $43 triệu.
Ngân Hàng Thế Giới dự trù chấm dứt chương trình tài trợ cho Việt Nam chống AIDS năm 2012 nhưng lại cố kéo dài sang năm nay.
Vấn đề chống đỡ với đại hóa HIV/AIDS tại Việt Nam phần lớn dựa vào các nguồn viện trợ của ngoại quốc, nay chúng mỗi ngày một giảm dần trong khi số bệnh nhân lại gia tăng. Dù vậy, nhà cầm quyền Hà Nội không dành cho việc đối phó những số tiền tương ứng so với nhu cầu.
Theo bản tin ngày 29/10/2012, chỉ có khoảng 69,000 bệnh nhân tại Việt Nam là tiếp cận được với thuốc trên tổng số hơn 200,000 trường hợp bị lây nhiễm. Số người cần được điều trị bằng thuốc chống virus ARV ít ra cũng lối 150,000 người nhưng vì nhiều lý do khác nhau, phần đông không tiếp cận được các loại thuốc cần thiết. (TN)