HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – VNExpress, báo mạng có nhiều người xem nhất ở Việt Nam, vừa lấy xuống bài diễn văn của Ngoại Trưởng Mỹ Mike Pompeo đã kích Trung Quốc thậm tệ, hôm Chủ Nhật, 26 Tháng Bảy.
Bài diễn văn này do một người có tên Vu Anh dịch toàn bộ, không bình luận, đăng vào lúc 10 giờ 23 phút sáng Thứ Bảy, 25 Tháng Bảy, nhưng đến sáng Chủ Nhật không truy cập được.
Khi độc giả bấm vào đường link thì thấy số “404” và chữ “Không tìm thấy đường dẫn này.”
Bài diễn văn của ông Pompeo
Bài diễn văn có tên “Cộng Sản Trung Quốc và tương lai thế giới tự do” (Communist China and the Free World’s Future) do ông Pompeo đọc tại thư viện Richard Nixon Presidential Library ở Yorba Linda, California, hôm Thứ Năm, 23 Tháng Bảy.
Trong bài diễn văn này, nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ nói về các vu khống của Bắc Kinh và quan hệ song phương giữa hai cường quốc, gần 50 năm kể từ chuyến viếng thăm của Tổng Thống Richard Nixon đến Trung Quốc để “đánh thức con hổ” của thế giới.
“Chúng ta phải thừa nhận sự thật để có thể hướng dẫn chúng ta đi tới trong những năm và thập niên tới, và rằng, nếu muốn có một thế kỷ 21 tự do, chứ không phải thế kỷ Trung Quốc mà Chủ Tịch Tập Cận Bình mơ ước, mà cứ tiếp tục quan hệ một cách mù quáng với Trung Quốc hiện nay thì không làm được gì cả,” ông Pompeo nói. “Chúng ta không tiếp tục làm như vậy nữa, và chúng ta cũng không trở lại làm như vậy luôn.”
Ông Pompeo cũng ngụ ý rằng cuộc cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc hiện nay chẳng khác gì thời Chiến Tranh Lạnh, khi nói rằng “bảo đảm đảng Cộng Sản Trung Quốc không được can thiệp vào tự do của chúng ta là sứ mệnh của thời đại chúng ta và Hoa Kỳ phải ở trong vị trí lãnh đạo.”
“Sự thật là các chính sách của chúng ta – và của các quốc gia tự do khác – làm cho nền kinh tế kiệt quệ của Trung Quốc tái sinh, nhưng rồi lại thấy Bắc Kinh ‘cắn’ vào các ‘bàn tay quốc tế’ nuôi nấng họ,” ông Pompeo tiếp tục.
Đổi tựa để né từ “Cộng Sản?”
Tuy nhiên, bài diễn văn này lại được VNExpress đặt tựa là “Toàn văn phát biểu kêu gọi chống ‘Trung Quốc chuyên chế’ của Pompeo” với lời dẫn “Ngoại trưởng Mỹ Pompeo mô tả mối đe dọa từ Trung Quốc với nền kinh tế và chính trị Mỹ trong bài phát biểu tại Thư viện Nixon ngày 23/7.”
Bài diễn văn của ông Pompeo do VNExpress dịch thuật có đoạn: “Chúng tôi có mục đích và nhiệm vụ rất rõ ràng. Đó là giải thích nhiều mặt khác nhau của quan hệ giữa Mỹ với Trung Quốc, sự mất cân bằng nghiêm trọng đã tích tụ suốt hàng thập kỷ qua, cũng như mục tiêu hướng đến chế độ chuyên chế của Trung Quốc.”
Một đoạn khác trong bài diễn văn được VNExpress dịch như sau: “Tổng thống Nixon từng nói ông sợ rằng đã tạo ra một ‘Frankenstein’ khi mở cửa thế giới với Trung Quốc, và giờ chúng ta ở đây.”
“Như cố vấn O’Brien đã giải thích, Tổng bí thư Tập Cận Bình là người rất tin tưởng vào ý thức hệ toàn trị đã cũ nát. Đây là ý tưởng thúc đẩy tham vọng hàng chục năm của ông ấy về chế độ chuyên chế toàn cầu của Trung Quốc. Nước Mỹ không còn có thể phớt lờ khác biệt cơ bản về chính trị giữa hai nước,” một đoạn khác được dịch như vậy.
“Tổng bí thư” là chữ mà ông Pompeo cũng như ông Robert O’Brien, cố vấn an ninh quốc gia; ông Christopher Wray, giám đốc FBI; và ông William Barr, bộ trưởng Bộ Tư Pháp, gọi ông Tập Cận Bình, chủ tịch Trung Quốc, bấy lâu nay, với hàm ý ông là người lãnh đạo đảng, chứ không phải nhà nước và người dân Trung Hoa.
Chủ đề nhạy cảm “Mỹ-Trung-Việt”
Hiện nay, quan hệ song phương giữa Washington và Bắc Kinh đang rất căng thẳng, trong đó, Hoa Kỳ ra lệnh đóng cửa tòa tổng lãnh sự Trung Quốc ở Houston, Texas, và quốc gia đông dân nhất thế giới ra lệnh đóng cửa tòa tổng lãnh sự Mỹ ở Thành Đô, tỉnh Tứ Xuyên.
Quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới bắt đầu từ Tháng Giêng qua các vấn đề như chiến tranh thương mại, COVID-19, Hồng Kông, Tân Cương, Huawei, Đài Loan, và Biển Đông.
Hôm 13 Tháng Bảy, ông Pompeo tuyên bố “chủ quyền dựa trên ‘đường lưỡi bò chín đoạn’ của Trung Quốc ở Biển Đông là bất hợp pháp.”
Tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông rõ ràng vi phạm chủ quyền và lãnh hải của nhiều quốc gia trong khu vực, đặc biệt là với Việt Nam, qua việc chiếm đóng quần đảo Hoàng Sa và một phần quần đảo Trường Sa.
Những sự việc nêu trên xảy ra chỉ vài ngày sau khi Hà Nội và Washington kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.
Trong tuần qua, Mỹ và Việt Nam ký thỏa thuận chuẩn bị thực hiện các dự án giúp ngư dân Việt trên Biển Đông và giúp Việt Nam bảo đảm nguồn năng lượng trong những năm tới.
Rút bài vì ‘nhạy cảm?’
Việc một trang báo điện tử ở Việt Nam đăng bài rồi lấy xuống là chuyện rất bình thường, nhất là khi đề cập đến các vấn đề nhạy cảm liên quan đến Trung Quốc, đảng CSVN, hoặc các nhân vật cao cấp trong đảng và chính quyền…
Cho nên, bài dịch thuật của VNExpress bị lấy xuống cũng không ngoại lệ.
Tại cuộc họp trực tuyến (online) của Ủy Ban Hợp Tác Song Phương Việt Nam-Trung Quốc hôm Thứ Ba, 21 Tháng Bảy, tại Bắc Kinh và Hà Nội, ông Vương Nghị, ủy viên Quốc Vụ Viện kiêm ngoại trưởng Trung Quốc, nói với ông Phạm Bình Minh rằng: “Phía Việt Nam ủng hộ rõ ràng Trung Quốc liên quan đến các vấn đề như Tân Cương và Hồng Kông.”
Ông Minh hiện là ủy viên Bộ Chính Trị và là phó thủ tướng kiêm ngoại trưởng CSVN.
Nhưng lời của ông Vương Nghị đã không được truyền thông nhà nước Việt Nam đề cập.
“Vấn đề Tân Cương và Hồng Kông,” mà ông Vương Nghị đề cập, bị các quốc gia phương Tây, đặc biệt là Hoa Kỳ, chỉ trích vì nó liên quan đến việc Bắc Kinh tăng cường đàn áp, kiểm soát tự do và dân chủ tại hai vùng đất này.
Hồi cuối Tháng Năm vừa qua, Quốc Hội Trung Quốc thông qua luật an ninh quốc gia về Hồng Kông, khiến tạo căng thẳng với Mỹ và Anh. Nó cũng phản ánh quyết tâm của chính quyền ông Tập Cận Bình nhằm siết chặt kiểm soát tại Hồng Kông sau 11 tháng trời có các cuộc xuống đường biểu tình rầm rộ chống chính quyền. (Đ.D.) [kn]