Nguyễn Văn Khanh
“Còn nhớ tôi nói gì không?” ứng cử viên Cộng Hòa Donald Trump nêu câu hỏi với cả ngàn người ủng hộ đứng đón ông tại sân bay của thành phố Cocoa Beach, Florida, trưa Thứ Ba, 25 Tháng Mười. “Ngay từ ngày đầu, tôi đã bảo Obamacare không có lợi cho người dân, tôi đã hứa nếu trở thành tổng thống sẽ bỏ hẳn Obamacare, thay thế bằng một chương trình y tế khác, chắc chắn tốt hơn và rẻ hơn, hợp với túi tiền của người mua.” Giữa tiếng reo hò của người ủng hộ, ông tỷ phú nhắc lại “ngay sau cuộc gặp gỡ này, các bạn nhớ đi bỏ phiếu ngay” dặn dò “nhớ kêu gọi người thân, bạn bè cùng bỏ phiếu, để tôi có cơ hội làm điều đã hứa với các bạn.”
Từ chiều Thứ Hai, sau khi nhật báo The Washington Post là tờ báo đầu tiên tung bản tin ngắn trên mạng với nội dung cho hay năm tới, trung bình tiền người mua Obamacare phải đóng hàng tháng sẽ tăng khoảng 25%, tức khắc một số quan sát viên bầu cử lên tiếng cho rằng ông Trump “bỗng dưng có thêm đạn” để tấn công ứng cử viên Dân Chủ Hillary Clinton. Trong những cuộc tiếp xúc với cử tri tổ chức suốt ngày Thứ Ba, đi đâu ông tỷ phú Cộng Hòa cũng nhắc nhở mọi người “giá Obamacare tăng tới mức dân chúng không chịu đựng nổi” hoặc “chương trình Obamacare vỡ tung rồi, dân chúng lẫn giới thương mại đều giơ tay đầu hàng,” hay “bà Hillary gian xảo nhất định giữ Obamacare, cho dù chính ông Bill chồng bà ta gọi chương trình này là điều sai lầm kinh hoàng nhất của chính quyền Obama.” Trong cuộc vận động ở Sanford, Florida, ông Trump nhắc lại lời hứa “ngay ngày đầu tiên ngồi làm việc tại Tòa Bạch Ốc, tôi sẽ yêu cầu Quốc Hội hủy bỏ đạo luật đang mang thảm họa đến cho người dân.”
Không chỉ ông Trump, một số ứng cử viên Cộng Hòa khác cũng xem sự kiện người mua bảo hiểm y tế Obamacare phải trả thêm tiền đóng hàng tháng “là cơ hội tốt để tấn công đối thủ Dân Chủ,” theo lời chiến lược gia Josh Einstein. Nói qua điện thoại, ông cựu cố vấn của chính phủ Cộng Hòa George W. Bush cho biết từ Arizona ở miền Tây cho tới New Hampshire ở miền Ðông, “các ứng cử viên Cộng Hòa cùng nhau dùng đòn Obamacare để tấn công đối thủ Dân Chủ, đặc biệt nhắm vào những đối thủ đi sát với bà Clinton và chủ trương duy trì Obamacare.” Ông Einstein tin chắc “đòn Obamacare sẽ thu hút thêm phiếu cho đảng Cộng Hòa” dù chưa rõ “sẽ có lợi thế nào cho ông Trump” khi chỉ còn không đầy hai tuần lễ để vận động tranh cử.
Với phân tích gia Cộng Hòa Charles Frankston, nếu biết sử dụng ngón đòn chính trị Obamacare “ông Trump có cơ hội lật ngược tình thế.” Phải sử dụng ngón đòn này như thế nào? “Theo tôi, ngay từ ngày đầu cử tri Hoa Kỳ đã không hài lòng với Obamacare, họ không được đi bác sĩ riêng của họ, năm nào tiền đóng bảo hiểm cũng tăng, giới tiểu thương than thở vì phải trả chi phí quá đắt khi mua bảo hiểm cho nhân viên.” Ðiều đó “cần được ông Trump nhắc đi nhắc lại để đánh động cử tri, đồng thời cũng phải nhắc đi nhắc lại những điều ông đã hứa nếu đắc cử sẽ làm trong vòng 100 ngày đầu tiên, như sẽ nhốt tù những người định cư bất hợp pháp đã bị trục xuất rồi sau đó tìm đường quay trở lại Mỹ, sẽ kiểm soát biên giới chặt chẽ hơn, sẽ phạt những công ty nào rời Hoa Kỳ để sang xây nhà máy và thuê công nhân ở Mexico.” Tất cả những điều vừa nêu “là những điều rất ăn khách, cử tri biết chỉ nghe được ông Trump và họ đang chờ ông Trump nói những điều đó cho họ nghe.”
Với ông Alan Miller, từng làm việc cho ban vận động của ứng cử viên Cộng Hòa Ted Cruz, chuyện bỗng dưng giờ chót ông Trump có “trái đạn đại bác Obamacare” là điều thật thú vị, “nếu biết khai thác, riêng chuyện này không thôi có thể giúp ông Trump chuyển bại thành thắng, hay ít nhất, thu ngắn cách biệt giữa ông và bà Clinton.” Nhưng dựa theo những gì ông Trump đã làm từ ngay đầu tới giờ, “tôi thấy hình như ông ít chú trọng vào điểm chính, dành quá nhiều thì giờ cho những chuyện vặt vãnh, chẳng đi tới đâu.” Vì thế, ông Alan Miller e ngại “có thêm đạn, nhưng (ông Trump) có bắn trúng đích hay không lại là chuyện khác.”
Riêng với ứng cử viên Dân Chủ Hillary Clinton, bà nhìn nhận tiền người dân phải trả để mua bảo hiểm Obamacare đang tăng quá cao, nhưng cho rằng nhờ Obamacare “nên mọi người đều có bảo hiểm,” gọi đó là “bước tiến,” cam kết “sẽ sửa đổi” cho đúng hơn.
Trả lời phỏng vấn của một đài phát thanh tại Miami, Florida, bà Clinton nói rằng có rất nhiều điều cần phải sửa, “để tiền phải đóng hàng tháng (premium), tiền phải trả khi đi bác sĩ (co-pay) và tiền phải trả khi vào nhà thương (deductible) giảm bớt cho người dân,” đồng thời hứa sẽ “giải quyết cả số tiền phải trả khi mua thuốc, để mọi người tiếp tục có bảo hiểm y tế Obamacare” mà không lo lắng quá nhiều đến khoản tiền phải bỏ ra để mua mỗi năm.
Mời độc giả xem video: Donald Trump khẳng định chiến thắng dù thực tế rất khó khăn