HÀ NỘI (NV) – Giới làm ăn kinh doanh ở Việt Nam bàng hoàng khi dự luật sửa “Luật phòng chống tham nhũng” hiện hành đề ra quy định, chủ các doanh nghiệp tư nhân phải kê khai tài sản.
Điều 112 của dự luật vừa kể xác định tất cả chủ tịch, thành viên Hội Đồng Quản Trị, tổng giám đốc, giám đốc, trưởng ban kiểm soát, kế toán trưởng của công ty đại chúng, tổ chức tín dụng, quỹ đầu tư “có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập.”
Trò chuyện với báo chí Việt Nam, tổng giám đốc một quỹ đầu tư ngoại quốc, nhận định, có sự nhập nhằng giữa yêu cầu kê khai thu nhập và kê khai tài sản. Trong các công ty đại chúng, cá nhân lãnh đạo đã công khai lương và thu nhập với cổ đông và cơ quan thuế. Đó là chuyện tất nhiên nhưng đòi phải kê khai tài sản thì hết sức vô lý vì doanh nhân không phải viên chức. Buộc những cá nhân lãnh đạo các quỹ đầu tư ngoại quốc, ngân hàng ngoại quốc, hoặc người ngoại quốc được thuê điều hành ngân hàng tư nhân, chủ các doanh nghiệp ngoại quốc đầu tư vào Việt Nam làm chuyện này, chắc chắn sẽ bị phản đối.
Nhiều viên chức của các ngân hàng khẳng định, nếu dự tính vừa kể thành luật, họ sẽ xin nghỉ bởi không thích nhận thêm bất kỳ sự hành hạ nào khác. Có người ví von, dự tính đó giống như vì con anh nghiện game nên anh đòi phải quản lý cả sinh hoạt của con hàng xóm.
Ông Phạm Hoài Huấn, giảng viên đại học Luật ở Sài Gòn, nhận xét, dường như bộ phận soạn thảo dự luật sửa Luật Phòng Chống Tham Nhũng hiện hành muốn điều chỉnh hành vi tham nhũng trong cả khu vực công quyền lẫn trong khu vực tư nhân nhưng mục tiêu này lại quá lớn so với năng lực thực thi hiện nay của Việt Nam. Theo ông Huấn, trong bối cảnh hiện tại, mục tiêu của dự luật chỉ nên giới hạn trong lĩnh vực công quyền vì cần phải ưu tiên hoàn thiện thể chế và môi trường đầu tư vốn đang bị tham nhũng làm cho các nỗ lực quảng bá về môi trường đầu tư trở thành vô nghĩa. Chưa kể tình trạng tham nhũng của hệ thống công quyền và trong các doanh nghiệp có vốn của nhà nước vẫn là vấn nạn trầm kha.
Giới luật gia nhấn mạnh, luật pháp hiện hành chỉ buộc chủ các doanh nghiệp tư nhân chịu trách nhiệm cho tới hết số vốn mà họ đóng góp vào doanh nghiệp. Buộc họ kê khai tài sản giống như đặt định để tước đoạt hết những tài sản mà họ có sẽ làm cho doanh nhân bất an.
Các công ty đại chúng vốn đã bị buộc phải minh bạch hóa hoạt động qua báo cáo hoạt động, báo cáo tài chính,… Chỉ như thế đã đủ để xác định ai giàu như thế nào, đứng thứ bao nhiêu trong một quốc gia hay trên thế giới. Chẳng có doanh nhân nào bị buộc phải kê khai tài sản vì đó là quyền tư hữu, được luật pháp bảo vệ.
Ngoài việc vi phạm nhiều quy định pháp luật, đòi doanh nhân phải kê khai cả thu nhập lẫn tài sản sẽ tác động tiêu cực lên cộng đồng doanh nhân vì gây ra những lo ngại không đáng có. Tại sao lại xếp những cá nhân lãnh đạo các quỹ đầu tư tư nhân, tổ chức tín dụng và công ty đại chúng không phải của nhà nước chung với những viên chức của hệ thống công quyền? Thậm chí còn buộc họ phải thực hiện nhiều quy định phòng chống tham nhũng vốn chỉ dành cho các viên chức rồi giao cho thanh tra các cấp quyền kiểm tra việc thực hiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng trong các doanh nghiệp tư nhân! (G.Đ)