Thanh Hà
Ngày 31 Tháng Giêng, 2023, Ban Chấp Hành Trung Ương Đảng CSVN Khóa 13 đã họp để xem xét quyết định về công tác cán bộ. Đây là cuộc họp quan trọng được dư luận quan tâm theo dõi vì có nội dung xử lý kỷ luật đối với ông Trần Tuấn Anh, ủy viên Bộ Chính Trị, ủy viên Ban Chấp Hành Trung Ương, trưởng Ban Kinh Tế Trung Ương Khóa 13.
Trong thông cáo báo chí của hội nghị được truyền thông nhà nước Việt Nam đăng tải, Ban Chấp Hành Trung Ương đảng cho biết ông Trần Tuấn Anh có nguyện vọng xin thôi giữ các chức vụ, nghỉ công tác và nghỉ hưu, với lý do: “…phải chịu trách nhiệm chính trị của người đứng đầu khi để xảy ra nhiều vi phạm tại Bộ Công Thương, nhiều cán bộ, đảng viên vi phạm pháp luật, bị xử lý hình sự, xử lý kỷ luật đảng, hành chính.”
Nội dung thông cáo của Ban Chấp Hành Trung Ương về lý do kỷ luật đối với ông Trần Tuấn Anh trong thời gian giữ chức vụ người đứng đầu Bộ Công Thương (2016-2021), lập tức đã gây bão trên mạng xã hội và các diễn đàn chính trị.
Đa số ý kiến cho rằng kết luận của Ban Chấp Hành Trung Ương về những sai phạm của ông Trần Tuấn Anh đã không phản ánh đúng bản chất của vụ việc, mang tính tránh né. Trên thực tế những sai phạm của ông Trần Tuấn Anh là hết sức nghiêm trọng, cần phải khởi tố hình sự và bắt giam đối với ông Trần Tuấn Anh mới thỏa đáng.
Nhà báo Nguyễn Thiện từ Sài Gòn viết trên trang FB cá nhân đã đưa ra nhận xét: “Nếu thủ tướng hay một phó thủ tướng để một bộ do mình phụ trách xảy ra nhiều bê bối, nếu vị lãnh đạo đó không trực tiếp gây ra sai phạm thì xử lý trách nhiệm chính trị của người đứng đầu bằng cách cho thôi chức, tôi nghĩ là thuyết phục. Nhưng để hàng loạt chuyện xảy ra tại một bộ, trong thời gian dài như Bộ Công Thương, [như kết luận của Ủy Ban KTTW] gây hậu quả nghiêm trọng, khó khắc phục, nguy cơ thiệt hại rất lớn tiền, tài sản của nhà nước, lãng phí nguồn lực xã hội, dư luận bức xúc, mà bảo bộ trưởng chỉ chịu trách nhiệm chính trị của người đứng đầu, còn cấp dưới thì xử lý hình sự, thì không cách nào thuyết phục được tôi!”
Công luận đa số đồng tình cho rằng kết luận như thông cáo báo chí, đồng nghĩa với việc ông Trần Tuấn Anh đã thoát tội và được hạ cánh an toàn. Lý do là phủi sạch trách nhiệm, mà chỉ phải chịu “trách nhiệm chính trị” của người đứng đầu khi để xảy ra nhiều cán bộ, đảng viên vi phạm ở Bộ Công Thương, vi phạm pháp luật, bị xử lý hình sự, xử lý kỷ luật đảng và biện pháp hành chính.
Nghĩa là ông Trần Tuấn Anh đã chủ động xin thôi chức vì “trách nhiệm chính trị” của người đứng đầu, tương tự như hình thức kỷ luật của cựu Chủ Tịch Nước Nguyễn Xuân Phúc trước đây mà thôi. Chứ hoàn toàn không liên quan đến kết luận của Ủy Ban Kiểm Tra Trung Ương đã kết luận mới đây.
Tin hành lang cho biết, cuộc họp cho ông Trần Tuấn Anh thôi giữ các chức vụ trong đảng để nghỉ hưu trước tuổi không có sự hiện diện của Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng, một người lâu nay vẫn được cho là trụ đỡ của ông Trần Tuấn Anh.
Cũng có nhận xét rằng sự vắng mặt của ông Nguyễn Phú Trọng không phải là sự cố ý “tránh mặt” như tin đồn, mà liên quan đến vấn đề sức khỏe của tổng bí thư hiện đang có vấn đề trong những ngày cuối Tháng Giêng, với lý do thời tiết. Nhưng nguồn tin không cho biết ông Trọng hiện đang ở đâu.
Ông Trần Tuấn Anh lâu nay vẫn được đánh giá là một chính trị gia trẻ tuổi nhưng dính dáng tới các bê bối về vấn đề đạo đức đã khiến cho dư luận xã hội hết sức bất bình.
Bộ Trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh vào Tháng Giêng, 2019, đã từng phải gửi thư chính thức công khai xin lỗi công luận về việc đưa xe công vụ của Bộ Công Thương ra đến tận thang máy bay để rước vợ theo cách thức đón lãnh đạo cao cấp.
Cách đây không lâu trên mạng xã hội đã không ít lần rộ tin đồn đương kim Ủy Viên Bộ Chính Trị, Trưởng Ban Kinh Tế Trung Ương Trần Tuấn Anh, sẽ bị khởi tố bắt giam. Song giới thạo tin khẳng định, Trần Tuấn Anh là con trai cựu Chủ Tịch Nước Việt Nam Trần Đức Lương, là ân nhân, người đã giúp cho ông Nguyễn Phú Trọng một lá phiếu mang tính quyết định, để ông Trọng trở thành tổng bí thư đảng CSVN nhiệm kỳ đầu tiên tại đại hội Khóa 11 (2011-2015) sẽ bình an vô sự.
Từ trước tới nay chưa từng có tiền lệ việc khởi tố bắt giam đối với con cái của tứ trụ tức con cái của bốn nhân vật cấp cao nhất là: tổng bí thư, chủ tịch nước, thủ tướng và chủ tịch Quốc Hội.
Song đáng chú ý, sau thông cáo của Ban Chấp Hành Trung Ương ngày 31 Tháng Giêng, 2023, về những sai phạm nghiêm trọng của ông Trần Tuấn Anh ở Bộ Công Thương. Bất ngờ đại diện của Bộ Công An xuất hiện với những tuyên bố liên quan đến những sai phạm nghiêm trọng trong việc quản lý điện lực ở Bộ Công Thương.
Truyền thông Việt Nam ngày 2 Tháng Hai đưa tin cho biết, tại cuộc họp báo chính phủ thường kỳ Tháng Giêng, 2024, khi báo chí đặt câu hỏi về tiến độ điều tra một số vụ án lớn trong lĩnh vực điện, xăng dầu của Bộ Công Thương. Trung Tướng Tô Ân Xô, phát ngôn viên Bộ Công An nói rằng có tình trạng chủ đầu tư và nhà thầu đã bắt tay nhau để nâng giá vật tư, thiết bị điện khiến giá điện tăng cao.
Theo đó, nhiều vật tư, thiết bị điện được nhà thầu và chủ đầu tư nâng giá từ vài chục đến vài trăm phần trăm, có những vật tư được nâng giá lên 300%. Vẫn theo Trung Tướng Xô, tình trạng trên là một trong những nguyên nhân cộng vào giá thành nên giá điện bị tăng làm người tiêu dùng thiệt thòi.
Những phát biểu mang tính “xới lại” vấn đề như vừa kể của người phát ngôn của Bộ Công An xảy ra vào thời điểm chỉ sau một ngày khi Ban Chấp Hành Trung Ương vừa mới đồng ý để ông Trần Tuấn Anh thôi giữ các chức vụ để nghỉ hưu sớm trước tuổi 60 cộng với báo Dân Trí cùng ngày đưa tin với tiêu đề, “Xử lý các đại án tham nhũng: Nghiêm minh không có nghĩa là xử quá nặng, bản tin viết rằng phó Ban Nội Chính Trung Ương, ông Nguyễn Văn Yên, đã lên tiếng biện hộ cho việc gần đây đảng đã “giơ cao đánh khẽ” các quan chức tham nhũng.
Theo ông Nguyễn Văn Yên thì “nghiêm minh không có nghĩa là xử quá nặng, mà đảm bảo xử lý đúng bản chất của vi phạm; xử lý công khai, không úp mở, không giấu giếm, không có án bỏ túi.” Đồng thời Phó Ban Nội Chính Trung Ương Nguyễn Văn Yên cũng nhắc lại rằng đây là việc làm theo lời chỉ đạo “nhân văn, nhân ái, nhân tình” của Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng.
Theo giới phân tích, phát biểu vừa kể của ông Nguyễn Văn Yên là hành động mang tính chất “biểu dương lực lượng” của phe Nghệ Tĩnh, mà ông Phan Đình Trạc trên cương vị trưởng Ban Nội Chính Trung Ương kiêm phó trưởng Ban Chỉ Đạo Chống Tham Nhũng và Tiêu Cực, mà Tổng Bí Thư Trọng trên cương vị tổng chỉ huy.
Phải chăng đó là hành động “hòn bấc ném đi, hòn chì quăng lại,” để đáp trả các phản ứng mới đây của Bộ Công An trong việc đã hướng mũi dùi vào ông Trần Tuấn Anh người vừa được Ban Chấp Hành Trung Ương đồng ý cho thôi giữ các chức vụ để nghỉ hưu sớm trước tuổi 60?
Phát biểu của Phó Ban Nội Chính Nguyễn Văn Yên phải chăng đã chuyển đi một thông điệp tới Bộ Công An, “phe Nghệ Tĩnh đang làm chủ cuộc chơi, đó là điều không thể đảo ngược được” hay không?
Trong bối cảnh mối quan hệ giữa Bộ Trưởng Tô Lâm và Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng cũng như phe cánh của họ đang trong tình cảnh “cơm không lành, canh không ngọt” như hiện nay phải chăng khả năng ông Trần Tuấn Anh sẽ bị hồi tố, để tiếp tục điều tra làm rõ về những sai phạm cũ mà ông Trọng cố ý bỏ qua?