Với chủ trương làm sạch bầu khí quyển hầu cung cấp dưỡng khí lành mạnh cho dân chúng hít thở, chính phủ liên bang Hoa Kỳ có nhiều biện pháp hạn chế “emissions,” tức là lượng độc khí thải ra từ các nhà máy và xe cộ lưu thông trên đường phố. Về đến cấp tiểu bang, chính quyền lại có thêm những qui định hoặc trợ giúp áp dụng cho cư dân trong tiểu bang của mình. Một trong những đòi hỏi là chương trình Smog Check, tức là cứ 2 năm một lần, các xe lưu thông trên đường phố phải được mang đi kiểm tra khói thải. Riêng tại California chính phủ còn đưa ra chương trình CAP, là một chương trình trợ giúp người sử dụng xe đáp ứng các qui định về hạn chế khói thải, đã được chúng ta đề cập đến đôi lần trên trang báo này. Nhân một câu hỏi cụ thể của bạn đọc nhận được vào tuần qua, chúng tôi xin cung cấp thêm các chi tiết cập nhật.
Hỏi:
Tôi có xe Toyota Camry 97, mới test ở STAR smog check, không pass. Tôi muốn xin trợ giúp của chính phủ để sửa xe mà không biết cách, mong anh giúp đỡ. Hiện nay tôi ở San Jose, không biết ở San Jose có tiệm sửa xe nào chủ là Việt Nam (test and repair) sẵn sàng nhận sửa theo chương trình trợ giúp chính phủ không? Tôi có hỏi 1 tiệm thì chủ nhân có vẻ không thích vì sợ làm giấy tờ mất công, ông ta chỉ muốn trả tiền mặt!
Trả lời:
Trước hết, xin nói chung về chương trình của chính phủ nhằm hạn chế khói thải trong bầu trời California, được gọi là CAP (Consumers Assistance Program). Chương trình này bao gồm 2 phần: Mua lại xe cũ của dân chúng với giá từ $1,000 đến $1,500 tùy trường hợp, và trợ cấp tối đa $500 cho những người muốn sửa xe. Chi tiết về chương trình CAP chủ yếu như sau:
I. Chương trình CAP
1) Ðiều kiện về Smog Check
Như mọi người đã biết, cứ 2 năm một lần, chúng ta lại nhận được một giấy báo đem xe đi Smog Check, tức là làm xét nghiệm độ phun khói của chiếc xe. Xe cũ mới không thành vấn đề, nhưng lượng khói dơ thải ra theo ống bô càng ít càng tốt. Lượng khói thải tuôn ra quá nhiều, vượt trên một giới hạn nào đó, cái xe sẽ bị phán là “fail,” xe rớt Smog Check, và chủ xe phải mang đi sửa rồi đem thử nghiệm lại cho đến khi lượng khói giảm xuống dưới qui định thì mới cho “pass” (đậu smog check) được cấp chứng chỉ và được quyền mua sticker lưu hành.
Trước đây, muốn tham gia chương trình CAP (tức là bán xe hoặc xin trợ cấp tiền sửa xe) thì xe phải rớt Smog Check. Tuy nhiên, gần đây đã có những thay đổi như sau:
- -Bán xe cho chính phủ (car retirement): Không đòi hỏi Rớt Smog Check. Thông cáo phổ biến tháng 3, 2013 viết: “Bạn có thể hồi hưu chiếc xe của mình bất cứ lúc nào, vì bất cứ lý do gì miễn là hội đủ các tiêu chuẩn cụ thể.”
- -Muốn xin trợ cấp tiền sửa chữa (repair assistance): Vẫn đòi hỏi Rớt Smog Check như được ghi rõ trong thông cáo nói trên.
2) Ðiều kiện về lợi tức
Ngoài điều kiện về Smog Check, bạn phải hội đủ “những tiêu chuẩn khác,” cụ thể là phải thuộc giới nghèo. Chữ nghèo ở đây được hiểu là không vượt quá 225% mức nghèo khó theo tiêu chuẩn 2013 của chính phủ liên bang. Ðiều kiện này xin diễn nghĩa như sau:
|
Số người trong nhà |
Mức nghèo khó tiêu chuẩn liên bang/một năm |
Income để tham gia chương trình CAP không vượt quá: |
|
1 |
$11,490 |
$25,852.50/một năm |
|
2 |
$15,510 |
$34,897.50 |
|
3 |
$19,530 |
$43942.5 |
|
4 |
$23,550 |
$52,987.50 |
|
5 |
$27,570 |
$62,032.50 |
|
6 |
$31,590 |
$71,077.5 |
|
7 |
$35,610 |
$80,122.5 |
|
8 |
$39,630 |
89,167.5 |
Ðối với những gia đình có người thứ 9 trở lên, thì cộng thêm $9,045 cho mỗi đầu người.
Hạn chế độc khí thải ra từ xe hơi để giữ khí quyển trong lành là một yêu cầu cần thiết.
Xét thấy qui định trên không hẹp lắm, chúng tôi nghĩ rằng nhiều người chủ xe gốc Việt, nếu muốn, có thể tham gia chương trình CAP. Nếu bạn đang tính như vậy, thì có thể theo thủ tục sau đây:
II. Thủ tục giấy tờ tham gia CAP
Trước tiên, bạn phải làm đơn, nộp đơn, chờ đợi cứu xét, rồi đưa đến những địa điểm được chỉ định để lấy tiền “bán” xe, hoặc nhận tiền trợ cấp.
1) Làm đơn xin bán xe hoặc xin trợ cấp tiền sửa xe
Chỉ có một mẫu đơn chung cho cả 2 trường hợp: Bán xe hoặc xin trợ cấp sửa xe. Nội dung đơn xin rất đơn giản, bạn có thể tự điền lấy được, nếu chủ tiệm sửa xe ngần ngại không muốn giúp việc ấy. Trước tiên, bạn có thể lấy đơn trên mạng tại địa chỉ www.smogcheck.ca.gov, hoặc gọi số 800-952.5210 để xin mẫu đơn gửi tới nhà. Nếu muốn, các bạn có thể liên lạc với Phạm Ðình tại địa chỉ email: [email protected], chúng tôi sẵn sàng gửi mẫu đơn tới các bạn.
Ðiền đơn và nộp về địa chỉ có ghi sẵn trong đơn. Sau đó chờ thư trả lời trong vòng 30 đến 60 ngày. Nếu được chấp thuận bạn sẽ nhận được lá thư có tiêu đề “Letter of eligibility,” cùng với những hướng dẫn về những gì sẽ phải làm sau đó, cụ thể là phải đưa xe đến nghĩa địa nào, hoặc tiệm sửa xe nào. Trước khi nhận được thư chấp thuận (letter of eligibility), tốt nhất bạn hãy “án binh bất động,” nghĩa là đừng sửa chữa hoặc nhờ vả một văn phòng nào làm đơn từ gì khác.
2) Ðưa xe đến cơ sở chỉ định
Nếu bán xe cho chính phủ, bạn sẽ được cung cấp danh sách các địa điểm “nghĩa địa” xe (dismantler) ở gần nhà. Nếu xin tiền sửa xe, bạn không nhận tiền trực tiếp, nhưng sẽ được cung cấp một danh sách các địa điểm sửa chữa (mang huy hiệu Star Test and Repair), là những tiệm sửa xe có môn bài hành nghề và đã đăng ký tham gia CAP. Số tiền trợ cấp sẽ được gửi về cho các tiệm này. Nếu số tiền ấy không đủ để trang trải toàn bộ chi phí sửa chữa, bạn phải trả số sai biệt cho tiệm sửa xe.
Nên nhớ những cơ sở được xếp hạng “STAR Test and Repair” vẫn là những tiệm sửa xe tư nhân, do tư nhân sở hữu và điều hành. Phí tổn sửa chữa vẫn do cơ sở qui định, xin đừng tưởng lầm do chính phủ qui định. Vì thế, khi đủ tiêu chuẩn nhận trợ cấp, bạn phải đi khảo sát để xem chỗ nào tốt hơn, với giá cả nhẹ nhàng hơn. Rốt cuộc, chính phủ chỉ chi ra một mức tiền nào đó như đã hứa, phần còn lại vẫn do bạn chi trả.
Ðiều này không giống như số tiền Deductible được thỏa thuận trong các hợp đồng bảo hiểm khi sửa xe: Cho dù tiệm sửa xe “chạc” bao nhiêu tiền chăng nữa, thì bạn chỉ phải chi ra một con số cố định đã thỏa thuận, được gọi là Deductible mà thôi. Vì thế, khi dùng tiền bảo hiểm, cụ thể là dùng bảo hiểm Collision để sửa xe, bạn hãy tìm cơ sở sữa chữa tốt nhất, chứ đừng mang giá cả ra để so đo làm gì.
Sau cùng, nếu cần thêm chi tiết về các chương trình của CAP, bạn có thể lên mạng tại địa chỉ: www.smogcheck.ca.gov hoặc gọi điện thoại số 800-952-5210.
Với độc giả nêu câu hỏi ở trên, có lẽ đọc tới đây bạn cũng đã có thể tự quyết định nên bán luôn xe cho chính phủ để “ẵm” lấy ít nhất $1000 rồi bù tiền thêm mua xe mới, hay quyết định xin trợ cấp để sửa xe. Nếu cái xe vẫn còn tốt, và bạn chưa muốn chia tay với nó, thì bạn có thể tự làm đơn, bảo đảm đây là việc vừa tầm với tất cả mọi người chúng ta. Cứ việc đối chiếu bảng tiêu chuẩn lợi tức trình bày ở trên là bạn cũng tự xác định xem mình có được chấp thuận hay không. Phần còn lại là chờ đợi, cho dù ai làm đơn cũng phải chờ đợi thôi. Khi đã được chính phủ gửi thư chấp thuận rồi thì chắc không có tiệm “STAR Test and Repair” nào ngần ngại nhận xe của bạn đâu.
Tuy nhiên, chúng tôi cũng xin đăng ý kiến của bạn lên đây với hy vọng chủ nhân các cơ sở “STAR Test and Repair” gốc Việt dành chút ít thời giờ giúp đồng hương xin những quyền lợi chính đáng dành cho mình. Ðành rằng giao dịch bằng tiền mặt (cash) thì tiện lợi hơn, người làm thương mại nào cũng thích, nhưng ngoài việc sửa xe, giúp người khác xin được quyền lợi chính đáng cũng là một dịch vụ rất đáng được trân trọng.