Hỏi
–Tại sao bị cao huyết áp? Có phải bệnh này do di truyền không, hay do cách ăn uống?
-Nếu huyết áp cứ cao ít thôi, thì có cần uống thuốc không? Có thể bị biến chứng gì không, và nếu có thì đó là các biến chứng gì?
-Có người nói rằng thuốc cao huyết áp có thể khiến bị hư gan, hư thận, làm cho má tôi bị cao huyết áp, đi bác sĩ cho thuốc, nhưng cứ bữa uống bữa không. Điều người ta nói như vậy có đúng không? Uống thuốc huyết áp không đều đặn như vậy có nguy hiểm gì không?
-Có nên dùng dược thảo để trị cao huyết áp, để khỏi sợ nóng gan nóng thận hay không?
Đáp
Tùy theo nghiên cứu, từ 90% đến 95% các trường hợp cao huyết áp được gọi là nguyên phát (essential, primary), tức là không có nguyên nhân rõ ràng, và do đó thường cần phải điều trị suốt đời.
Nguyên nhân cuả bệnh cao huyết áp
Còn lại, (chỉ có) 5% đến 10% cao huyết áp có thể có nguyên nhân, và điều trị nguyên nhân có thể chữa khỏi cao huyết áp. Các nguyên nhân này có thể là:
-Bị bệnh thận.
-Dùng thuốc ngừa thai.
-Một số rối loạn về các chất nội tiết, như cuả tuyến thượng thận, tuyết giáp, tuyến cận giáp.
-Hội chứng ngưng thở trong lúc ngủ.
Các biến chứng cuả bệnh cao huyết áp
Nhiều nghiên cứu cho thấy cao huyết áp liên quan rất mật thiết với các biến chứng sau:
-Đột quỵ do tai biến mạch não (strokes): Nếu trị cao huyết áp đúng mức, nguy cơ bị biến chứng này có thể giảm từ 35% đến 40%.
-Bị các cơn kích tim do tim bị thiếu máu (heart attacks): Nếu trị cao huyết áp đúng mức, nguy cơ bị biến chứng này có thể giảm từ 20% đến 25%.
-Bị suy tim: Nếu trị cao huyết áp đúng mức, nguy cơ bị biến chứng này có thể giảm từ 20% đến hơn 50%.
-Bị các bệnh thận: Nếu trị cao huyết áp đúng mức, nguy cơ bị biến chứng này có thể giảm đi rất nhiều.
-Huyết áp nếu quá cao, có thể ảnh hưởng đến não, mắt, vân vân, gây chết người tức khắc hoặc tàn tật suốt đời.
Cần chú ý là không cần huyết áp phải thật cao mới bị các biến chứng như kể trên. Dù là huyết áp hơi cao trên mức bình thường nhưng kéo dài thì cũng có thể gây ra biến chứng. Ví dụ như bệnh thận do cao huyết áp thường xảy ra vì huyết áp cao (“vừa vừa”) kéo dài. Đây lại là biến chứng thường gặp nhất của bệnh cao huyết áp, khiến bệnh nhân phải đi lọc thận suốt đời hoặc phải thay thận mới.
Cũng cần chú ý là các biến chứng nguy hiểm xảy ở người bị cao huyết áp hầu như đều là do huyết áp không được điều trị thích hợp chứ không phải do tác dụng phụ của các thuốc trị cao huyết áp.
Như bất cứ các bệnh nào khác cần điều trị kéo dài, khi cần thuốc theo toa, bệnh nhân cần đi thăm bác sĩ định kỳ một cách đều đặn để theo dõi hiệu quả của thuốc cũng như phát hiện sớm và đối phó với các tác dụng phụ của thuốc và các biến chứng của bệnh nếu có.
Khi cho thuốc, bác sĩ cũng cần phải dựa trên tình trạng sức khỏe chung của bệnh nhân, cũng như các bệnh khác để có biện pháp điều trị tối ưu. Vì có những thuốc có thể giúp cùng lúc cho nhiều bệnh khác nhau.
Nếu làm đúng như vậy, thì việc sử dụng thuốc có ích hơn rất nhiều so với việc không dùng thuốc.
Cần nói thêm, cho đến nay, trong việc điều trị cao huyết áp, nếu cần dùng thuốc, thì thuốc tây là cách hiệu quả nhất, rẻ tiền nhất, có ít tác dụng phụ nhất, được nghiên cứu kỹ lưỡng nhất.
Dĩ nhiên, như đã nói, để điều trị hiệu quả nhất và tránh biến chứng, nên và cần phải kết hợp cả ăn uống lành mạnh, thể dục đúng mức với thuốc. (Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng)
