Luật sư tại California và Washington. Luật Sư LyLy Nguyễn chuyên về Luật Khánh Tận Chương 7, 11, 13 cho cá nhân và cơ sở thương mại, xóa hết các loại nợ, tranh tụng trước Tòa Khánh Tận và khai phá sản hủy bỏ nợ thuế. Về Hoạch Định Tài Sản, Luật Sư LyLy chuyên thảo di chúc và tín mục (trust), ủy quyền điều hành tất cả tài sản, dặn dò săn sóc y tế khi bất lực và hoạch định kế nghiệp. Về Luật Thuế, Luật Sư LyLy đại diện cho thân chủ trường hợp bị kiểm thuế, xin ngưng tịch thâu tài sản vì thiếu thuế, đại diện biện hộ trước Tòa Án Thuế và điều đình xin giảm nợ thuế. Về Luật Thương Mại, Luật Sư LyLy giúp thành lập công ty và tổ hợp hùn hạp. Ngoài ra Luật Sư LyLy còn rất giàu kinh nghiệm về thuế lợi tức cá nhân, thuế trả nhân công, thuế mua bán và thuế tài sản ở hai cấp liên bang và tiểu bang. Nếu cần tham khảo riêng xin liên lạc với Luật Sư LyLy Nguyễn tại văn phòng ở 10221 Slater Avenue, Suite 216, Fountain Valley, California 92708. Điện thoại: (714) 531-7080, website: www.lylylaw.com.
Mặc dù nhiều bậc cha mẹ không muốn nghĩ gở đến viễn ảnh bi đát xảy ra cho lũ con thơ trường hợp không may cả bố lẫn mẹ bị thảm họa nào đó xẩy ra mà chết đi cùng một lúc, vì thế phần đông người Mỹ tuy miễn cưỡng nhưng vẫn thận trọng đặt dự tính lo cho đám con nhỏ phòng ngừa rủi ro có thể xẩy ra cho dù cùng chết bất ngờ nhưng yên lòng vì biết con cái họ sẽ được sống đầy đủ trong tương lai.
Theo luật pháp Hoa Kỳ có rất nhiều phương cách dự tính nuôi nấng các con nhỏ nếu chẳng may cả cha lẫn mẹ có mệnh hệ nào qua đời bất chợt. Tuy nhiên muốn chọn một lối thích hợp nhất còn phải tùy thuộc vào hoàn cảnh đặc biệt của từng người với các yếu tố khác nhau về tình trạng gia đình, tài chánh, hoặc những yếu tố khác. Nói chung để lo tương lai cho trẻ con vị thành niên cần đến một vị giám hộ (guardian) có trách nhiệm nuôi nấng, chăm sóc, giáo dục con trẻ cho đến khi trưởng thành đồng thời quán xuyến gia tài và chi dụng tiền bạc cho các trẻ nhỏ có phương tiện đạt được mục tiêu trên là sinh sống và học hành.
Thông thường trong một gia đình nếu người vợ hoặc chồng chẳng may chết đi thì đương nhiên người sống còn lại được quyền nuôi con cho nên không cần phải chỉ định ai khác làm giám hộ. Quyền nuôi con của cha mẹ ruột được kể đương nhiên, ngay cả vợ chồng đã ly dị cũng khó có thể bị tòa tước đoạt quyền nuôi con mình ngoại trừ trường hợp người đó đang ở tù hoặc bị bất lực tâm thần hay thể chất. Phần gia sản để lại cũng chuyển sang người hôn phối còn sống, do đó các con nhỏ kể như không có gì nên không cần đến ai giữ giùm tài sản.
Nỗi khó khăn chính trong việc lập người khác không phải là cha mẹ làm giám hộ thường vì luật pháp bắt buộc phải đóng tiền thế chân và lập nhiều thủ tục giấy tờ hành chánh theo luật định, cùng bị ràng buộc rất nhiều điều luật khác. Đối với giám hộ dự khuyết đảm nhiệm kế tiếp khi người giám hộ chính từ chức hoặc chết đi thì những thủ tục rắc rối còn nhiều gấp đôi. Một thí dụ ở Hoa Kỳ ngoại trừ 12 tiểu bang còn tất cả các tiểu bang khác đều bắt buộc giám hộ phải đóng tiền thế chân không được đặc miễn cho dù người ấy được chỉ định trong di chúc. Thêm vào đó theo luật còn có nhiều điều kiện hạn chế trong việc lựa chọn ai sẽ đảm nhiệm vai trò giám hộ.
Nếu cha mẹ cả hai đều chết trong cùng một tai nạn thì luật bắt buộc trẻ vị thành niên phải có người giám hộ cá nhân (personal guardian) đứng ra thay thế ngay vai trò cha mẹ đám con nhỏ của cặp vợ chồng đó. Giữa lúc bối rối như vậy làm sao chọn ngay ai được để làm giám hộ cho bầy trẻ? Đó là mối ưu tư đáng mọi người quan tâm tính đến khi mình còn sống để có ngay giải pháp làm sao chăm nom bầy con thơ nếu chẳng may cha mẹ cùng chết một lúc. Liệu ngôi nhà đang ở có đủ rộng cho lũ con nhỏ trú ngụ ăn ở tới khi khôn lớn và liệu có đủ tiền để lại cho chúng sống sót, ăn học cho tới khi có thể tự túc và nếu có nguyện vọng như vậy thì phải tính toán trước và an bài tương lai cho chúng ra sao? Nhiều người thường chần chừ không lập ngay kế hoạch dự trù tài sản vì khó lựa được giám hộ đáng tin cẩn. Tuy dù có khó chọn cách mấy nhưng các bậc cha mẹ cũng vẫn nên tính trước chứ đừng để đến khi xẩy ra chuyện không may tòa án can thiệp chỉ định giám hộ cho con mình có thể là người không tin cậy được. Dĩ nhiên bố mẹ nào cũng hiểu con mình thích ai hơn là tòa chọn cho nên thà có quyết định không hoàn toàn vừa ý còn hơn là không có quyết định gì hết.
Giản dị nhất là viết di chúc chỉ định giám hộ cho các con nhỏ trường hợp cha mẹ cùng chết một lúc. Tòa án thông thường xử thuận theo di chúc – tuy không nhất thiết bắt buộc phải chấp nhận tất cả mọi di chúc – ngoại trừ có khiếu nại kiện thưa của thân nhân ta thán khả năng của người giám hộ không phù hợp với quyền lợi của những đứa trẻ đó. Hơn nữa nên chỉ định một người làm giám hộ thay vì cả cặp vợ chồng đề phòng trường hợp họ ly dị thì ảnh hưởng trầm trọng tới lũ con nhỏ. Ngoài ra cũng nên bàn định với người định cử làm giám hộ để chắc chắn người ấy chịu nhận lời đảm nhiệm trách vụ đó. Cũng không nên quên chỉ định giám hộ thay thế trường hợp người đầu đổi ý hoặc chết đi.
Ngoài việc ủy nhiệm giám hộ cá nhân nuôi nấng giùm con nhỏ khi không may cha mẹ cùng chết sớm còn có một việc khó khăn hơn nữa là tìm người tín cẩn quản trị, điều hành tiền bạc và của cải để lại cho các con thơ. Luật pháp Hoa Kỳ chỉ cho phép trẻ em dưới mười tám tuổi được giữ một số tiền rất nhỏ theo luật định, các tài sản lớn phải có một người giám hộ hay quản lý tài sản (property guardian or manager). Do đó trong di chúc dù không để lại tiền bạc nhưng vẫn cần phải chỉ định người quản lý tài sản cho các con phòng trường hợp cha mẹ bị chết sớm.
Như vậy ai là người đáng được giao phó làm quản lý tài sản? Thông thường người giám hộ cá nhân nêu ở phần trên cũng kiêm nhiệm luôn trách nhiệm quản lý tài sản. Nếu đặt như vậy sẽ giản dị hơn vì người giám hộ vừa có quyền hạn và trách nhiệm nuôi nấng dậy dỗ các con nhỏ của người quá cố đồng thời cũng nắm luôn quyền quản thủ và sử dụng tài sản để lại cho đứa trẻ làm phương tiện đạt trách vụ nhận trao phó. Tuy nhiên cũng có thể chỉ định hai người khác nhau một người đứng ra cai quản tiền bạc và người kia lo việc nuôi nấng đứa trẻ. Lý do chính là người giám hộ cá nhân tuy được tín cẩn song lại không đủ kinh nghiệm quán xuyến tiền bạc do đó phải trao trách nhiệm quản thủ tài sản cho một thân nhân khác. Có nhiều ý kiến cho rằng làm như vậy dễ gây ra tranh chấp trong gia đình, tuy nhiên có nhiều luật gia tán thành cách đó sẽ bớt được quyền chuyên chế của giám hộ đối với những đứa con nhỏ. Để tránh khuyết điểm của cả hai biện pháp trên trên còn có phương cách lập tín mục ủy thác trong di chúc thay thế cho giám hộ tài sản.
Tín mục sẽ lấy tiền bảo hiểm nhân thọ trả cho người hôn phối còn sống sót để nuôi con hoặc chuyển vào tín mục của các con nhỏ nếu cha mẹ cùng chết hết một lúc. Nếu dùng tín mục đặt trong di chúc (testamentary trust) thì đem tất cả tài sản cho tín viên quản trị và điều hành theo những điều kiện ấn định trước thí dụ như cho quyền chi tiêu, bán đi hoặc đầu tư cho phúc lợi các con nhỏ. Đồng thời tín viên cũng có thể được chỉ định làm giám hộ cá nhân cho các con vị thành niên như đã nêu trên. Thông thường tín mục cung cấp tiền bạc nuôi nấng các con nhỏ của người quá cố cho ăn học đến bất cứ tuổi trưởng thành nào định trước tùy ý. Tuy nhiên muốn giữ ưu điểm bảo vệ tài sản của tín mục khỏi đe dọa của chủ nợ thì nên duy trì tín mục suốt đời cho các trẻ này. Lập tín mục cho các con nhỏ có nhiều lợi điểm và linh động hơn chỉ định giám hộ. Ủy nhiệm giám hộ phải được tòa chấp thuận, giám hộ muốn làm gì cũng phải xin phép tòa án rất khó khăn và thường bị kiểm soát gắt gao trong mọi chi tiêu cho trẻ nhỏ, không đúng theo ý nguyện của cha mẹ quá cố. Tín mục đặt trong di chúc hoặc các loại khác như tín mục sinh thời đều thích hợp cho các bậc cha mẹ muốn dự trù tương lai cho các con nhỏ. Do đó nên hội ý với luật sư chuyên môn để được hướng dẫn xếp đặt sao cho có lợi nhất và được hợp lệ. Ngoài ra cần bàn thảo lấy quyết định nên đặt một tín mục chung cho tất cả các con vị thành niên hay nên lập riêng rẽ từng tín mục cho mỗi trẻ nhỏ. Dĩ nhiên cả hai chọn lựa trên đều có cả lợi điểm lẫn khuyết điểm và chỉ thích hợp cho mỗi hoàn cảnh gia đình.
Nếu không chỉ định giám hộ sau này nếu xẩy ra biến cố cha mẹ cùng chết một lúc thì thân nhân hoặc bạn bè có thể xin tòa chỉ định làm giám hộ cho các con nhỏ của người chết. Nếu không có ai tình nguyện thì tòa có quyền chỉ định bất cứ ai làm giám hộ nhưng thông thường là một thân nhân thành niên.
Cũng như thường lệ người viết xin xác nhận nội dung của những loạt bài tìm hiểu luật pháp này chỉ có mục đích sử dụng với tính cách thông tin (information) giúp quí độc giả một vài kiến thức tổng quát căn bản về luật pháp Hoa Kỳ mà thôi và không thể coi như liên hệ của luật sư với thân chủ (attorney-client relationship). Do đó nếu có vấn đề liên quan đến luật, quí độc giả vẫn cần phải thảo luận với một luật sư chuyên môn về trường hợp của quí vị.(Luật Sư LyLy Nguyễn)