Hiện nay, thị trường có khá nhiều thương hiệu xe điện cho dân lái xe Mỹ lựa chọn. Tuy nhiên, xe điện đối với chủng loại xe tải thì gần như thiếu vắng, trong khi chính xe tải mới là xe uống xăng, làm ô nhiễm không khí nhiều hơn xe hơi. Vậy tại sao không ưu tiên cho việc “làm xanh” xe tải trước?
Theo một bài báo đăng trên báo The Washington Post hồi cuối Tháng Tám, vẫn chưa có chiếc xe tải chạy điện nào lăn bánh trên đường phố Mỹ. Trong khi đó, đã có 105,000 chiếc xe có sạc điện được bán ra trên thị trường, tăng 35% so với cùng kỳ năm 2016.
Cũng cần nhắc lại, xe tải pickup rất được ưa chuộng tại thị trường xe hơi Mỹ. Trong sáu chiếc xe lưu hành tại Mỹ là có một chiếc pickup. Thương hiệu xe pickup Ford’s F-Series là model xe bán chạy nhất nước Mỹ trong suốt 35 năm. Cho đến thời điểm này của năm 2017, đã có khoảng 500,000 chiếc xe F-Series đã được bán ra.
Trong một phân khúc thị trường hấp dẫn như vậy, dĩ nhiên là các nhà sản xuất xe điện phải để mắt tới. Nhà tỉ phú Elon Musk, chủ nhân của hãng xe điện Tesla, từng tuyên bố rằng ông có ý định bắt đầu sản xuất “một loại xe tải pickup mới.” Nhưng thiết kế này đến Tháng Tư, 2019, mới được công bố!
Không chỉ có Tesla, nhiều hãng xe hơi khác cũng đã vào cuộc. Hãng Workhouse cho biết sẽ đưa ra model xe tải pickup điện W-15 vào cuối năm 2018. Hãng đã có 5,000 đơn đặt hàng trước cho model xe này. Bên cạnh đó, hãng Havelaar của Canada dự trù sẽ giới thiệu model Bison ra thị trường vào năm 2020 hay 2021.
Ngoài ra, Via Motors cũng có kế hoạch đưa những chiếc pickup chạy điện của mình đến với khách hàng trong hai năm tới. Rồi thêm Bollinger Motors, EV Fleet nữa. Hãng Ford cũng cho biết, F-series sẽ có những chiếc hybrid đầu tiên vào năm 2020. Tuy nhiên, Ford chưa nhắc gì đến F-series chạy toàn điện.
Hãng Havellar Canada cho rằng xe pickup chạy điện rất là phù hợp, thuận tiện. Nó sẽ biến chiếc xe thành một xưởng làm việc hoàn chỉnh, khi mà chủ nhân của nó có thể cắm điện dùng cho tất cả dụng cụ của mình trên xe, ngay cả những loại có công suất lớn như máy hàn điện.
Như vậy, nguyên nhân gì khiến xe tải pickup điện lại chậm được sản xuất như vậy? Đó là khó khăn trong việc chế tạo.
Xe pickup được thiết kế để làm việc trong điều kiện tải trọng nặng, trên những địa hình khó di chuyển. Những đòi hỏi về tính năng sử dụng và độ tin cậy cũng cao. Có lẽ vấn đề lớn nhất là chiếc xe pickup điện có thể chạy xa bao nhiêu, làm việc bao lâu trước khi cạn bình điện.
Hãy thử tưởng tượng, khi chiếc xe pickup của bạn đang kéo một vật nặng trên đường rồi bỗng dưng nó hết bình thì thiệt là tại họa! Cũng vì vậy mà nhiều hãng xe tải vẫn đề nghị nên có thêm động cơ xăng dự phòng cho các chiếc pickup, để tránh tình trạng… “toát mồ hôi dọc đường!”
Cải tiến bình điện có thể vận hành xe với tải trọng lớn và trên quãng đường dài thực sự là một vấn đề nan giải đầu tiên. Bình điện công suất lớn thì nặng nề, sẽ làm ảnh hưởng đến hiệu suất của xe, khi bắt xe phải tiêu hao năng lượng để di chuyển chính trọng lượng của nó.
Tuyên bố mới đây của Tesla, nói dự trù sẽ thiết kế một chiếc xe bán tải (semi-truck) chạy được 600 mile sau một lần sạc điện, khiến nhiều chuyên gia hoài nghi.
Những nhà nghiên cứu của Đại Học Carnegie Mellon ước tính rằng để chạy xa được như vậy, chiếc xe cần phải có một bộ bình điện nặng tới 14 tấn, với giá thành vào khoảng $290,000! Cần phải lưu ý thêm rằng, luật của liên bang chỉ cho phép xe tải có trọng lượng tối đa là 40 tấn. Có lẽ là Tesla sẽ phải tính toán lại, giảm khoảng cách vận chuyển để có được khả năng tải tốt hơn.
Một vấn đề khác cũng “nhức đầu” với bộ bình điện cồng kềnh, đó là khi xe tải phải di chuyển trên những con đường không có tráng nhựa, lồi lõm, gồ ghề nơi công trường, nó sẽ gặp khó khăn với hệ thống bình lớn đặt dưới gầm xe.
Khó khăn kế tiếp của xe tải điện đó là giá thành. Hiện nay, giá bán một chiếc Ford F-150 vào khoảng $30,000. Chiếc Workhorse W-15 hiện đang có giá là $52,000. Lưu ý rằng chiếc W-15 có khoảng cách di chuyển sau một lần sạc chỉ là 80 mile. Còn chiếc Havelaar Bison ở Canada dự kiến sẽ bán với giá 58,000 đô la Canada, với khoảng cách di chuyển vào khoảng 186 mile.
Tuy nhiên, vấn đề giá mua cao có thể được bù đắp do tiền tiết kiệm nhiên liệu. Những công ty sử dụng nhiều xe tải ý thức được điều này. Họ tin là đầu tư đội xe tải điện, thời gian hoàn vốn đầu tư sẽ không lâu sau đó. Như vậy, trở ngại lớn nhất của xe tải điện vẫn là “chuyện muôn thuở” của mọi loại xe điện: bình điện.
Chừng nào các nhà sản xuất sẽ giải quyết được vấn đề này? Cũng chưa biết cụ thể. Nhưng nhìn những tiến bộ trong việc chế tạo bình điện cho xe hơi điện thông thường, giới lái xe tải pickup có quyền hy vọng một tương lai không xa.
Nếu trở ngại chính này được giải quyết, thì xe tải điện chắc chắn sẽ “khởi hành” giống như xe hơi điện vào thời điểm hiện tại. Lúc đó, lợi ích đem lại cho môi trường sẽ vô cùng to lớn, bởi vì xe pickup có hiệu suất sử dụng nhiên liệu thấp hơn xe hơi nhiều.
Một chiếc pickup hiệu suất cao nhất hiện nay chỉ đạt được mức 24 mpg, trong khi xe hơi vào khoảng 40 mph. Mà xe cộ hiện nay là nguồn khí thải cao nhất của nước Mỹ. Xe hơi đã vượt qua các nhà máy sản xuất điện năng vào năm 2016, để dành ví trí dẫn đầu về… ô nhiễm môi trường! Giảm bớt việc đốt nhiên liệu xăng dầu bằng cách sử dụng những chiếc xe tải chạy điện là một trong những việc làm hiệu quả nhất, để làm trong lành bầu không khí của các thành phố lớn ở Mỹ.
