Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng
Cho đến ngày 26 Tháng Ba, năm 2020, tình hình COVID-19 ở thế giới, Hoa Kỳ, California và quận Cam California như thế nào. Khác nhau ra sao?
Cho đến ngày 26 Tháng Ba, năm 2020, trên (các) trang mạng chính thức của
- WHO (Tổ Chức Sức Khỏe Thế Giới), được cập nhật lúc 11:33 GMT, số trường hợp nhiễm COVID-19 được xác nhận (confirmed cases) là 462,684, số tử vong được xác nhận là 20,834, trên 200 nước trên thế giới. Như vậy, tỉ lệ tử vong dựa trên các con số này là (20,834/462,684=) 4.5 phần trăm.
- CDC (Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Bệnh của Hoa Kỳ) số trường hợp nhiễm COVID-19 được xác nhận (confirmed cases) là 68,440, số tử vong được xác nhận là 994. Như vậy, tỉ lệ tử vong (dựa theo báo cáo này) là (994/68,440=) 1.45 phần trăm.
- Sở Chăm Sóc Sức Khỏe Quận Cam California (Orange County Health Care Agency) số trường hợp nhiễm COVID-19 được xác nhận (confirmed cases) là 187, số tử vong được xác nhận là 1. Như vậy, tỉ lệ tử vong (dựa theo báo cáo này) là (1/187=) 0.05 phần trăm.
Có gì cần chú ý từ các báo cáo được cập nhật liên tục
-Trong báo cáo từ quận Cam, California, trong số 188 trường hợp được xác nhận, lứa tuổi bị nhiễm nhiều nhất là 18-49 tuổi (101 trường hợp trong số 187), 54 phần trăm. Điều được rút ra từ đây là:
-Người bị bệnh mạn tính, bệnh nặng, từ 65 trở lên, sẽ có nguy cơ cao hơn bị nguy kịch hơn, nếu bị nhiễm bệnh, và tự cách ly trong nhà, như đã được khuyến cáo.
-Nhưng những người trẻ cần chú ý là tỉ lệ bị nhiễm bệnh (hiện tại) của người trẻ cao hơn nhiều so với người già. Và nếu bị nhiễm, những người trẻ này sẽ là nguồn gây nhiễm lớn cho cộng đồng và gia đình, nhất là ông, bà, cha, mẹ, chú, cô, bác.. cao tuổi trong nhà, và có thể mang lại nguy hiểm, chết chóc, cho họ. Do đó, dù trẻ (hay già) vẫn phải rất cẩn thận
-Với số lượng xét nghiệm sẽ được thực hiện ngày càng nhiều hơn, số được xác nhận sẽ cao hơn. Đó sẽ là điều tốt để tìm ra các “ổ bệnh” để có cách phòng ngừa thích hợp hơn.
Cần chú ý điều đó, để không hoảng hốt khi thấy con số nhiễm bệnh (được xác nhận) tăng cao (khi số thử nghiệm được làm nhiều hơn).
Với lệnh cách ly hiện tại, mọi người có nên ra khỏi nhà không. Nếu ra khỏi nhà, cần phải làm gì để bảo vệ an toàn cho mình và mọi người?
-Theo hướng dẫn hiện tại, ta có thể ra ngoài trời (trong điều kiện thời tiết thích hợp), đi vòng quanh hàng xóm, để hít thở khí trời trong lành, tập thể dục vừa sức. Cần chú ý không tụ tập đông người và luôn cách xa người khác 2 mét (6 feet).
-Nếu đang có triệu chứng như ho, sốt thì (dĩ nhiên) nên ở trong nhà, cách ly với người khác và gọi bác sĩ gia đình.
-Nếu bị nặng như lơ mơ, sốt cao, khó thở, tức ngực… thì gọi 911 và cho họ biết triệu chứng của mình, để họ có chuẩn bị thích hợp khi đến nhà mình.
Các xét nghiệm có vẻ đã có nhiều hơn. Trong trường hợp nào thì cần xét nghiệm và làm sao để được xét nghiệm?
Theo CDC (vào ngày 26 Tháng Ba, năm 2020,) không phải người nào cũng cần được xét nghiệm. Cần chú ý những điều sau khi nghĩ đến việc xem mình có cần xét nghiệm hay không:
-Hầu hết những người bị nhiễm COVID-19 có triệu chứng nhẹ và tự khỏi tại nhà.
-Hiện nay không có điều trị đặc hiệu nào cho virus này.
-Kết quả các xét nghiệm có thể hữu ích để ta quyết định việc thông báo những người mình đã tiếp xúc (rằng mình đã bị nhiễm khi tiếp xúc với họ). CDC chỉ đưa ra hướng dẫn chung về việc xét nghiệm. Nhưng quyết định về việc xét nghiệm sẽ do tiểu bang và cơ quan chăm sóc sức khỏe địa phương quyết định.
-Các bác sĩ nên làm việc với tiểu bang và cơ quan chăm sóc sức khỏe địa phương để tìm hiểu về các qui định, để phối hợp với cơ quan chăm sóc sức khỏe địa phương và các phòng xét nghiệm.
Theo hướng dẫn của CDC, thì những ai cần xét nghiệm?
CDC đưa ra hướng dẫn về các ưu tiên cho những người cần xét nghiệm, theo thứ tự từ cao nhất đến thấp hơn, như sau:
- Ưu tiên 1 (cao nhất)
-Các bệnh nhân đang ở trong nhà thương (đã được nhập viện, chạy tới phòng cấp cứu không có nghĩa là đã được nhập viện).
-Các nhân viên y tế có triệu chứng của COVID-19.
- Ưu tiên 2
-Các bệnh nhân đang có triệu chứng và đang ở trong các nơi chăm sóc kéo dài (như nursing homes…)
-Các bệnh nhân có triệu chứng và từ 65 tuổi trở lên.
-Các bệnh nhân có triệu chứng và có các bệnh kinh niên (như bệnh phổi, tim, suy giảm miễn dịch…)
-Những người chăm sóc gần với các bệnh nhân trên (first responders)
- Ưu tiên 3
-Các công nhân có triệu chứng, làm việc trong các công trình quan trọng (critical infrastructure workers with symptoms).
-Những người khác có triệu chứng của COVID-19, không nằm trong các nhóm ưu tiên 1 và 2 nêu trên.
-Các nhân viên y tế và những người chăm sóc sức khỏe gần cho bệnh nhân (first responders).
-Những cá nhân có triệu chứng nhẹ đang sống trong các cộng đồng đang có nhiều người bị nhập viện vì COVID 19.
- Không có ưu tiên
-Những người không có triệu chứng.
Quận Cam California hướng dẫn về xét nghiệm như thế nào?
Trên trang mạng của Orange County Healthcare Agency vào chiều Thứ Năm, ngày 26 Tháng Ba năm 2020, câu trả lời là: Xét nghiệm chỉ được thực hiện tại một số trung tâm xét nghiệm, nếu có chỉ định và được y lệnh của bác sĩ. Các trung tâm y tế công cộng sẽ không thực hiện xét nghiệm cho người người đi đến (walk-in) các trung tâm để yêu cầu điều này.
Đã có thuốc chữa và ngừa cho COVID-19 chưa?
Các thuốc chữa và ngừa đang được nghiên cứu gấp rút. Nhưng hiện nay vẫn chưa có thuốc nào được FDA chuẩn thuận. Một số thuốc đã, đang, và sẽ được thử nghiệm với sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ trong các bệnh viện
Không nên nghe theo lời đồn để tích trử hoặc tự dùng thuốc. Vì các thuốc này có nhiều tác dụng phụ rất nguy hiểm, có thể gây chết người nếu không được được bác sĩ kê toa theo đúng bệnh, và theo dõi chặt chẽ (thường là trong bệnh viện).
Cô Vi này có đáng sợ hay không?
Cô Vi này hình như rất “quậy.”
Mọi người cần lo (phòng ngừa, không để bị “quậy.”)
Không cần và không nên sợ (hoảng hốt). Vì khi sợ, mất bình tỉnh, ta sẽ dễ làm những điều không những không cần thiết mà còn có hại (ví dụ như đã có người chết ví uống ký ninh một cách không đúng để ngừa bệnh một cách không đúng và nguy hiểm).
Năm ngoái, nước Mỹ có khoảng 38 ngàn người chết vì cúm. Hiện tại, như kể trên, ở Mỹ có 994 người chết vì COVID-19. Nhiều bệnh khác còn gây ra tử vong kinh khủng hơn nhiều.
Các biện pháp cách ly, phòng ngừa rất quyết liệt hiện nay, hy vọng sẽ giúp đẩy lùi bệnh, và “cao trào” hy vọng sẽ qua nhanh trong vài tuần, nếu mọi người cùng hợp tác và thực hiện các hướng dẫn, qui định để tự bảo vệ mình và những người thân yêu của mình, cũng như cả cộng đồng, đất nước, thế giới.
Khi dịch đã qua, hy vọng sẽ không có nhiều người sẽ tiếc vì đã bỏ lỡ, không tận dụng thời gian ở nhà hiện tại để làm những điều mình đã mong ước (“có giờ” để làm).
Tóm tắt:
Nên lo nhưng không nên sợ.
Hãy tận dụng, thưởng thức từng giây phút hiện tại của mình.
Thân mến
(714) 531-7930
Mục này chỉ nhằm giải đáp các thắc mắc về sức khoẻ có tính cách tổng quát. Cho các vấn đề cụ thể, chi tiết cuả từng bệnh nhân, xin liên lạc với bác sĩ để được thăm khám trực tiếp.
Nhiều thông tin thiết thực và bổ ích khác về sức khoẻ cũng được phát trên đài Radio Chuyện Sáng Chủ Nhật ở vùng Orange County, California, vào mỗi sáng Chủ Nhật từ sáu đến chín giờ, trong chương trình Câu Chuyện Sức Khoẻ Sáng Chủ Nhật. Nhiều thông tin sức khỏe bổ ích khác cũng có thể tìm thấy trên các web site: www.nguyentranhoang.com và www.radiochuyensangchunhat.com