Thanh Nga và vụ ‘nhìn con’ ở Phan Rang

Thanh Nga và Thành Ðược trong một cảnh của phim “Ðôi Mắt Người Xưa.” (Hình: Bộ sưu tập của Ngành Mai)

Trước sự thể ấy, lúc đầu ai cũng bất ngờ tưởng đâu bà này nói giỡn, nhưng sau đó nhận thấy lời nói quả quyết, cũng như ngồi lì nói mãi, do đó mà người trong đoàn chạy đi báo với bà Bầu Thơ và Thanh Nga đang ở tại khách sạn Mỹ Châu gần đó. Thế nhưng, bà Bầu Thơ sau một hồi lưỡng lự, đã bảo người nầy về trả lời với bà kia rằng không có chuyện Thanh Nga là con của ai hết, và bà từ chối việc tiếp xúc. Thế là sự kiện nổ bùng lên, thiên hạ truyền tai nhau và đổ xô đến rạp hát nghe ngóng câu chuyện, lúc đầu thì chỉ vài mươi người, sau đó lên đến cả trăm và người ta vẫn tiếp tục đổ đến rạp hát.

Người địa phương, lạ có quen có, xúm xít lại hỏi han sự việc, thì bà này đoan chắc rằng Thanh Nga chính là con ruột của bà, còn bà Bầu Thơ chỉ là mẹ nuôi. Ðại để bà cho biết khi xưa năm 1947 đất nước đang thời kỳ chiến tranh, dân tình rối loạn, bà từ vùng thôn quê dẫn hai đứa con (một trai một gái) đi lánh nạn, đến Phan Rang thì tiền gạo mang theo đều hết, đi xin ăn cũng chẳng mấy người cho. Thấy con đói khát bà đành gởi Bé Cúc cho nghệ sĩ Năm Nghĩa làm con nuôi (theo bà thì Bé Cúc là Thanh Nga). Lúc đó Năm Nghĩa chưa phải bầu gánh, ông đi theo gánh hát nào đó và đoàn đang diễn tại đây. Năm Nghĩa có hứa là khi Bé Cúc lớn lên sẽ cho nhìn mẹ ruột, nhưng từ ấy đến giờ đã không được tin tức gì về đứa con gái mà do hoàn cảnh phải xa cách. Bữa nay ra chợ nghe người ta bàn tán là đêm qua đi coi hát thấy Thanh Nga vừa đẹp lại vừa hát hay, và có người sành sỏi về cải lương đã nói thêm rằng Thanh Nga là con nuôi của Năm Nghĩa.

Nghe vậy, linh tính báo cho bà biết rằng Thanh Nga chính là Bé Cúc khi xưa, nên vội vã đến đây để nếu đúng thì bà hỏi thăm để cho biết con bà vẫn còn mạnh giỏi là mừng, chớ không có ý gì khác, và khi vừa đến trước rạp hát thấy treo hình Thanh Nga thì: “Khuôn mặt y hệt như thằng anh của nó!” Ðó là nguyên văn lời nói của bà, và “thằng anh” là người con trai thì năm đó lớn hơn Thanh Nga 2 tuổi. Như vậy sự thật như thế nào chớ? Nếu như lời của bà kia là đúng thì cả vợ chồng Năm Nghĩa đều là cha mẹ nuôi hay sao? Cũng như có phải Thanh Nga xuất thân từ Phan Rang?

Một điều cũng cần nói rõ thêm là thời điểm bà nầy nhìn Thanh Nga là con, thì Năm Nghĩa đã mất trước đó khoảng gần hai năm rồi, cũng như suốt thập niên 1950 gánh Thanh Minh chỉ hát quanh quẩn ở Sài Gòn, có đi xa lắm thì cũng Thủ Ðức, Biên Hòa, Lái Thiêu, Tân An mà thôi, chớ không đi lưu diễn như bao nhiêu đoàn khác. Thời đó giới cải lương nói rằng, do căn bệnh trầm kha nên Năm Nghĩa không dám rời khỏi vùng Sài Gòn, rủi bịnh tình trở nặng thì khó khăn trong điều trị. Một phần là thời điểm đó gánh Thanh Minh có Út Trà Ôn ca vọng cổ hay quá, đêm nào cũng đông đảo khán giả thì dọn đi xa làm chi. Ðó là hai lý do chính mà đoàn Thanh Minh không đi lưu diễn, chớ còn gì sâu xa ở bên trong thì người ta không biết, cũng như về sau xảy ra “vụ nhìn con” như đang nói có liên quan gì đến vấn đề đoàn Thanh Minh không đi lưu diễn chăng?

Với một người đàn bà quê mùa, hoàn cảnh nghèo khó, vậy mà ngày nào cũng hết phóng viên của tờ báo nầy, thì đến ký giả của tờ báo khác tìm đến phỏng vấn, hình ảnh bần hàn cơ cực, lam lũ của bà cũng được lên mặt báo mỗi ngày. Vậy bà này là ai? Tên thật của bà chắc rất ít người biết, mà thiên hạ ở vùng Thôn Ðạo Long, Phan Rang, này thường gọi bà bằng biệt danh: Bà Ba Ngọng! Sở dĩ có biệt danh trên là do giọng nói “đớt” của bà.

Từ lâu nay bà Ba Ngọng làm nghề gánh nước mướn ở Thôn Ðạo Long, rất nghèo khổ nhưng không phải do vậy mà vấn đề “nhìn con” của bà bị người đời chế nhạo hay khinh khi, mà trái lại người ta rất thông cảm và thương hại bà.

Sự việc bà Ba Ngọng nhìn Thanh Nga là con, dĩ nhiên là bà Bầu Thơ phủ nhận hoàn toàn, nói rằng Thanh Nga là con của bà có khai sanh đàng hoàng, chớ không có xin con nuôi nào hết, và còn nói thêm nếu bà kia cứ tiếp tục làm phiền, ảnh hưởng đến công cuộc làm ăn của gánh hát thì bà sẽ nhờ pháp luật can thiệp.

Nhưng rồi bà Bầu Thơ nói gì thì nói, bà Ba Ngọng vẫn nằng nặc yêu cầu cho gặp mặt Thanh Nga, và cũng nói rằng nếu được gặp mặt thì Thanh Nga sẽ tin bà là mẹ ruột (do điểm đặc biệt nào đó ở trong người chăng)? Cả hai bà đều nói Thanh Nga là con của mình thì ai là mẹ ruột, thế nghĩa là sao? Thật là khó hiểu, và do đó mới có chuyện nhà báo đi tìm tòi dữ kiện để phục vụ độc giả.

Theo như trên giấy tờ thì Thanh Nga là con của bà Nguyễn Thị Thơ, tức bà Bầu Thơ, là dưỡng nữ của cố nghệ sĩ Năm Nghĩa, giám đốc đoàn ca kịch Thanh Minh, và người cha của Thanh Nga là ông Hội Ðồng Lợi ở Tây Ninh (giấy khai sinh lập tại xã Thái Hiệp Thạnh, Tây Ninh). Từ trước đến giờ giới cải lương và mọi người xung quanh đinh ninh như vậy.

Lúc thiên hạ nghe tin kéo tới mỗi lúc một đông hơn, vây kín cả con đường trước rạp hát khiến xe cộ di chuyển ngang đây bị tắc nghẽn, sinh hoạt làm ăn của dân chúng bị trở ngại. Trước tình trạng đó chủ rạp liền đến khách sạn Mỹ Châu yêu cầu bà Bầu Thơ đến rạp để giải quyết sự việc, nên buộc lòng bà mới đến rạp nhưng không cho Thanh Nga đi theo, mà ở tại phòng có chị giúp việc canh giữ.

Rồi kể từ lúc có mặt tại đây, dù bà Ba Ngọng yêu cầu nhiều lần, rằng muốn gặp Thanh Nga, nhưng bà Bầu Thơ nhứt mực từ chối, kể cả lời khuyên của người xung quanh cũng không lay chuyển được, do đó mà vấn đề trở nên lớn chuyện. Ðến xế chiều thì thiên hạ tràn ngập hết cả khu vực từ rạp hát Thanh Bình, dài cho đến khách sạn Mỹ Châu là nơi Thanh Nga đang ở trong đó.

Trên đây là một đoạn trích ra từ trong cuốn tình sử cải lương Cuộc Ðời Thanh Nga quyển 2. Do nhà xuất bản Người Việt phát hành. Quí vị mua sách liên lạc nhật báo Người Việt. Ðịa chỉ: 14771 Moran Street Westminster, CA 92683. Ðiện thoại (714) 892-9414. Website: www.nguoi-viet.com.