WASHINGTON, DC (AP) – Cựu Tổng Thống George W. Bush hôm Thứ Ba, 20 Tháng Tư, nói rằng đảng Cộng Hòa nay đã thay đổi, không còn giống như thời của ông, có lập trường “cô lập với thế giới, thiên về bảo hộ thương mại,” và ủng hộ “chủ nghĩa bản địa bài ngoại.” Ông Bush cũng nói đặc biệt lo ngại về các luận điệu chống người di dân.
Phát biểu trong chương trình truyền hình “Today” của hệ thống NBC hôm Thứ Ba, cựu Tổng Thống Bush nói: “Chúng ta có một quốc gia tuyệt vời, nhưng sẽ không tuyệt vời chút nào khi chúng ta lên án, dùng danh từ xấu để gọi những người khác, và tạo sự lo sợ về người di dân.”
Ông Bush đến New York để chủ tọa một buổi lễ tuyên thệ nhập tịch, nói rằng ông xuất bản cuốn sách mới nhất có tên “Out of Many, One: Potraits of America’s Immigrants,” là để “đưa cuộc thảo luận lên một tầm vóc cao hơn.”
Vị cựu tổng thống không nêu tên ông Donald Trump, người trong thời gian là tổng thống Mỹ từng đưa ra các biện pháp nhằm giới hạn di dân, cả hợp pháp và bất hợp pháp, đã tìm cách xây “bức tường lớn, đẹp” ở biên giới phía Tây Nam, sát với Mexico. Ông Trump, cũng cùng trong đảng Cộng Hòa với ông Bush, từng có những phát biểu miệt thị người di dân bất hợp pháp, gọi họ là thành phần xâm lăng và cũng có lúc gọi người Mexico là “bọn hiếp dâm.”
Cựu Tổng Thống Trump hiện vẫn mạnh mẽ chi phối đảng Cộng Hòa, dù không còn cầm quyền. Các thành phần cực hữu Cộng Hòa hồi tuần qua đã họp với nhau để thảo luận việc thành lập khối ở Quốc Hội Mỹ mang tên “America First Caucus,” vốn theo một tài liệu thì nhằm duy trì và phát triển “truyền thống chính trị Anglo-Saxon” (của người da trắng) và cũng báo động rằng làn sóng di dân đang đe dọa “bản sắc đặc thù” của nước Mỹ.
Cựu Tổng Thống Bush, khi được yêu cầu cho biết nhận định của ông về đảng Cộng Hòa hiện nay, nói: “Tôi sẽ nói đảng đang có lập trường cô lập, bảo hộ thương mại, và ủng hộ chủ nghĩa bản địa bài ngoại.”
Chủ nghĩa bản địa bài ngoại (nativism) cho rằng phải bảo vệ quyền lợi của người bản xứ (sinh ra tại chỗ) hay người di dân đã đến ở lâu đời, so với những người di dân mới tới.
Ông Bush nói thêm rằng đây không phải là những điều ông muốn nhìn thấy ở đảng Cộng Hòa, nhưng ông chỉ là “một anh già nay đã nghỉ hưu.” (V.Giang) [qd]