NEW YORK, New York (NV) – Chính quyền Tổng Thống Joe Biden sắp cho phép New York City tiến hành chương trình chưa từng có ở Mỹ: Thu phí xe lái vô trung tâm thành phố, sau khi lấy ý kiến công chúng xong đầu tuần tới, theo CNN hôm Thứ Bảy, 10 Tháng Sáu.
Chương trình này chính thức tên là Central Business District Tolling Program, nhưng thường gọi là “thu phí kẹt xe.”
Thực ra, chương trình này giống như bất kỳ chương trình thu phí xe cộ nào khác, nhưng vì chỉ nhắm vô tài xế lái trong khu vực xe cộ đông đúc bên dưới đường 60th ở Manhattan, nên đây là chương trình đầu tiên ở Mỹ thu phí xe lái vô trung tâm thành phố.
Theo đề nghị, chương trình này sẽ thu phí $9 tới $23 trong giờ cao điểm, và dự trù áp dụng từ mùa Xuân tới.
Kế hoạch này bị hoãn suốt nhiều năm, nhưng tháng trước, vượt qua được cột mốc quan trọng khi Cơ Quan Xa Lộ Liên Bang cho phép công bố bản báo cáo về môi trường. Công chúng có tới ngày Thứ Hai để đọc bản báo cáo, rồi không lâu sau đó, nhiều người dự đoán chính phủ liên bang sẽ chuẩn thuận kế hoạch này.
Từ đó, Cơ Quan Giao Thông Vận Tải Đô Thị New York (MTA) được phép quyết định mức thu phí, cũng như mức giảm phí và miễn thu phí cho tài xế nào đó.
New York City vẫn đang cố gắng thoát khỏi tác hại của đại dịch COVID-19. Người ủng hộ chương trình này cho rằng đây vừa là một phần hệ trọng trong nỗ lực hồi phục của thành phố, vừa là cách giúp thành phố phát triển trong tương lai.
“Chương trình này hệ trọng đối với thành công của New York City về lâu dài,” bà Kathy Hochul, thống đốc New York, tuyên bố tháng trước.
Kế hoạch “thu phí kẹt xe” ở New York City có từ hơn nửa thế kỷ nay. Mặc dù được nhiều đời thị trưởng New York City cũng như thống đốc tiểu bang ủng hộ, chương trình này không thể trở thành hiện thực vì bị tài xế những vùng lân cận chống đối.
Năm 2007, ông Michael Bloomberg, thị trưởng New York City lúc đó, đề nghị chương trình thu phí này, gọi tình trạng kẹt xe là “con voi trong phòng,” nhưng đề nghị của ông bị các nhà lập pháp tiểu bang bác bỏ. Mười năm sau, ông Andrew Cuomo, thống đốc New York thời đó và từng phản đối chương trình này từ lâu, đổi ý ủng hộ giữa lúc tình trạng kẹt xe ở trung tâm New York City ngày càng tăng. Hai năm sau, tiểu bang cho phép MTA soạn chương trình “thu phí kẹt xe.”
Cuối cùng, chính nhu cầu cải thiện giao thông công cộng ở thành phố này khiến nhiều người ủng hộ “thu phí kẹt xe.”
Mỗi ngày, có khoảng 700,000 loại xe cộ chạy vô trung tâm New York City, một trong những khu vực đông đúc nhất thế giới và bị kẹt xe thuộc loại nặng nhất nước Mỹ.
Ở trung tâm thành phố này, xe cộ chỉ chạy được trung bình 7.1 mph mà ngày còn chậm hơn. Tốc độ xe buýt công cộng cũng giảm 28% từ năm 2010. Mỗi năm, người dân New York mất trung bình 117 giờ bị kẹt xe, làm họ mất gần $2,000 năng suất và chi phí khác, theo một ước tính.
Mục đích chương trình “thu phí kẹt xe” là giảm số lượng xe cộ vô trung tâm ít nhất 10% mỗi ngày và giảm quãng đường xe chạy bên trong khu vực này 5%.
Kẹt xe còn gây tốn kém cho con người và xã hội: Tai nạn, khói xe và ô nhiễm tăng.
Người ủng hộ cũng lưu ý rằng chương trình này sẽ giúp cải thiện giao thông công cộng, một phần thiết yếu trong đời sống người dân New York. Khoảng 75% số chuyến xe ở trung tâm New York City là xe công cộng.
Tuy nhiên, một số nhóm kịch liệt phản đối “thu phí kẹt xe,” nhất là tài xế taxi, vốn chủ yếu là dân nhập cư lợi tức thấp. Họ lo sợ chương trình này sẽ càng gây thêm khó khăn cho họ. MTA cho hay chương trình này có thể làm giảm nhu cầu đi taxi tới 17% ở trung tâm thành phố. (Th.Long) [qd]