WASHINGTON, DC (NV) – Các thẩm phán bảo thủ tại Tối Cao Pháp Viện hôm Thứ Năm, 25 Tháng Tư ra tín hiệu ủng hộ việc các tổng thống Hoa Kỳ nhận được mức độ bảo vệ khỏi cáo buộc hình sự trước một số hành vi thực hiện trong thời gian còn đương chức giữa lúc đắn đo trước yêu cầu miễn trừ truy tố của cựu Tổng Thống Donald Trump cho vụ cố gắng lật ngược thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020, theo Reuters.
Trong khoảng 2 tiếng rưỡi tranh luận về vụ án, phần lớn các thẩm phán dường như khó chấp nhận lập luận vô cùng khái quát Trump cho rằng các tổng thống có “quyền miễn trừ tuyệt đối” liên quan tới các hành vi công quyền – một khẳng định dường như sẽ bị các các câu hỏi giả định liên quan tới bán bí mật nguyên tử, nhận hối lộ hoặc ra lệnh đảo chánh hoặc ám sát chính trị đè bẹp.
Nhưng các thẩm phán bảo thủ, những người chiếm đa số 6-3 trong cơ quan tư pháp hàng đầu Hoa Kỳ, bày tỏ lo ngại về việc các tổng thống bị thiếu mức độ miễn trừ, đặc biệt là đối với các hành vi ít nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên, diễn tiến của phán quyết này vẫn chưa rõ ràng sau các cuộc tranh luận thăm dò mức độ quyền lực của tổng thống.
Trump, đang tìm cách giành lại Tòa Bạch Ốc trong năm nay, kháng cáo sau khi các tòa án cấp dưới từ chối yêu cầu cho ông được bảo vệ khỏi bốn cáo buộc hình sự liên quan tới bầu cử với lý do ông đang đương chức tổng thống tại thời điểm ông thực hiện các hành động dẫn tới bản cáo trạng mà Công Tố Viên Đặc Biệt Jack Smith có được.
Phán quyết cuối cùng của Tối Cao Pháp Viện có thể thu hẹp các cáo buộc do công tố viên đặc biệt chống lại Trump, nhưng dường như ít nhất một phần của bản cáo trạng sẽ vẫn còn đó. Tuy nhiên, quyết định này có thể phần nào đó đình hoãn phiên tòa xét xử Trump nếu Tối Cao Pháp Viện ra lệnh cho các tòa án cấp dưới xác định cách thức áp dụng quyền miễn trừ vừa được xem xét. Smith có tham dự các cuộc tranh luận.
Thẩm Phán bảo thủ Samuel Alito cho biết các tổng thống đương nhiệm thất cử trong cuộc tái tranh cử sẽ rơi vào “tình thế đặc biệt bấp bênh” nếu họ dễ bị chính quyền tổng thống kế nhiệm truy tố không khoan nhượng.
Chánh Án bảo thủ John Roberts bày tỏ lo ngại về các vụ lạm dụng truy tố các tổng thống, nếu không có quyền miễn trừ.
Trump, ứng cử viên Đảng Cộng Hòa thách thức Tổng Thống Đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử ngày 5 Tháng Mười Một, tái hiện màn so găng từ bốn năm trước, là cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị truy tố hình sự.
Trump không nhận tội trong vụ án này và trong ba vụ án hình sự khác, gồm có cả phiên tòa đang diễn ra với các cáo buộc từ tiểu bang New York liên quan tới vụ trả tiền để bịt miệng một minh tinh phim khiêu dâm ngay trước thềm bầu cử 2016 giúp ông trở thành tổng thống. Trump không tham dự các cuộc tranh luận vì ông đang ở trong phòng xử án tại Manhattan trong vụ án chi tiền bịt miệng.
John Sauer, luật sư bào chữa cho Trump, nói rằng nếu tổng thống không có quyền miễn trừ truy tố hình sự thì “sẽ không có chức vụ tổng thống như chúng ta được biết.”
“Trong lịch sử 234 năm của Hoa Kỳ, chưa có tổng thống nào bị truy tố vì những hành vi công quyền,” Sauer nói thêm.
Thẩm Phán tự do Ketanji Brown Jackson bác bỏ lập luận của Sauer khi đặt câu hỏi về việc cựu Tổng Thống Gerald Ford ân xá cho Richard Nixon sau khi Nixon từ chức năm 1974 trong bối cảnh bê bối chính trị Watergate.
Jackson cho rằng quyền miễn trừ quá rộng có nguy cơ “biến Phòng Bầu Dục thành nơi chứa chấp tội phạm ở Hoa Kỳ.”
Trả lời câu hỏi của Thẩm Phán theo chủ nghĩa tự do Elena Kagan, Sauer nói rằng nếu được coi như các hành vi chính thức thì tổng thống không thể bị truy tố vì bán bí mật nguyên tử cho kẻ thù ngoại quốc, hoặc thậm chí nếu tổng thống ra lệnh cho quân đội đảo chánh để giữ quyền lực, trừ khi bị Quốc Hội luận tội và cách chức.
Các thẩm phán bảo thủ dường như ủng hộ việc trả lại vụ án cho các tòa án cấp dưới để tiến hành phân tích thêm. Họ đặt câu hỏi hành động nào của Trump mà cơ quan công tố đưa ra được thực hiện với cương vị công quyền, trái ngược với tư cách cá nhân – và nếu là cương vị công quyền, hành động nào trong số những hành động đó xứng đáng được miễn trừ.
Quyết định của Tối Cao Pháp Viện hoãn các tranh luận về quyền miễn trừ cho tới tháng này, kéo dài nhiều tháng sau khi các tòa án cấp dưới, hoãn phiên tòa xét xử Trump, được lên lịch trình vào Tháng Ba. Các chuyên gia pháp lý cho biết sẽ cần có phán quyết đâu đó trước ngày 1 Tháng Sáu để phiên tòa xét xử Trump hoàn tất trước cuộc bầu cử.
Nếu Trump giành lại chức tổng thống, ông có thể cố gắng chấm dứt truy tố hoặc có thể ân xá chính mình cho bất kỳ tội ác liên bang nào.
Năm nay, tòa án trao cho Trump một chiến thắng lớn. Vào ngày 4 Tháng Ba, tòa án lật ngược một quyết định tư pháp trong đó loại Trump ra khỏi cuộc bỏ phiếu của Colorado theo một điều khoản hiến pháp liên quan tới cuộc nổi dậy ngày 6 Tháng Giêng 2021, kích động và xúi giục tấn công Điện Capitol do phe ủng hộ ông cầm đầu.
Bản cáo trạng Tháng Tám 2023 buộc tội Trump âm mưu lừa gạt Hoa Kỳ, cản trở có tính cách tham nhũng một thủ tục tố tụng chính thức và âm mưu làm điều đó cũng như âm mưu chống lại quyền bầu cử của người Mỹ.
Tháng Mười năm ngoái Trump tìm cách bác bỏ các cáo buộc dựa trên yêu cầu miễn trừ của ông. Thẩm Phán Sơ Thẩm Tanya Chutkan ra phán quyết chống lại ông vào Tháng Mười Hai. Tòa Phúc Thẩm Hoa Kỳ Khu Vực District of Columbia vào Tháng Hai giữ nguyên phán quyết của Chutkan.
Trump cũng phải đối diện với cáo buộc lật đổ bầu cử tại tòa án tiểu bang Georgia và các cáo buộc liên bang tại Florida do Công Tố Viên Đặc Biệt Smith đưa ra liên quan tới việc ém nhẹm hồ sơ tối mật sau khi rời nhiệm sở. (TTHN)