Cựu Tổng Thống George H.W. Bush qua đời, 94 tuổi

HOUSTON, Texas (NV) – Cựu Tổng Thống George H.W. Bush, thường được gọi là “Bush Cha,” vừa qua đời lúc 10 giờ tối Thứ Sáu, 30 Tháng Mười Một, tại Houston, Texas, hưởng thọ 94 tuổi.

Vị tổng thống thứ 41 từng là phó tổng thống, giám đốc CIA, đại sứ tại Liên Hiệp Quốc, đại sứ tại Trung Quốc, chủ tịch Ủy Ban Quốc Gia Đảng Cộng Hòa, và dân biểu liên bang Hoa Kỳ. Ông cũng là thân phụ của tổng thống thứ 43 của Mỹ, George W. Bush.

Theo nhật báo The Washington Post, ông từng là một khuôn mặt nổi bất trên chính trường quốc tế trong nhiều thập niên, trước khi làm tổng thống dù chỉ một nhiệm kỳ, từ 1989 đến 1993.

Nhưng trên hết, ông từng là phi công anh hùng trong Thế Chiến 2, bay 58 phi vụ trong mặt trận Thái Bình Dương và từng bị máy bay địch bắn rớt xuống biển.

Sau khi bà vợ ông, cựu Đệ Nhất Phu Nhân Barbara Bush, qua đời hồi Tháng Tư, nhiều người lo rằng ông có thể sẽ “đi theo” bà. Ngay sau đám tang bà một ngày, ông được đưa vào bệnh viện hôm 23 Tháng Tư, và ở đó 13 ngày.

Đến Tháng Năm, sau khi về nghỉ ở tiểu bang Maine một tuần, ông lại vào bệnh viện lần nữa vì áp huyết giảm quá thấp và mệt mỏi. Vài ngày sau, ông được xuất viện. Ngày 12 Tháng Sáu, ông trở thành vị tổng thống Mỹ đầu tiên sống tới tuổi 94.

Ngoài Tổng Thống George W. Bush, ông còn có một con trai khác là Jeb Bush, từng là thống đốc Florida và cũng là ứng cử viên tổng thống trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng Hòa năm 2016.

Vị tổng thống thứ 41 của Mỹ sinh ra ở Milton, Massachusetts, ngày 12 Tháng Sáu, 1924, con ông Prescott Bush và bà Dorothy Walker Bush.

Sau vụ tấn công của Nhật vào Trân Châu Cảng ngày 7 Tháng Mười Hai, 1941, ông Bush bỏ ngang việc học đại học, gia nhập Hải Quân Mỹ vào ngày sinh nhật thứ 18, và sau đó trở thành phi công trẻ nhất trong lịch sử Hải Quân Hoa Kỳ vào thời đó.

Sau chiến tranh, ông vào học đại học Yale University vào Tháng Chín, 1945, tốt nghiệp năm 1948, rồi về sống ở Texas.

Tại đây, ông bắt đầu kinh doanh dầu hỏa, và trở thành triệu phú lúc 40 tuổi, năm 1964.

Sau khi thành công về dầu hỏa, ông bắt đầu tham gia chính trị. Ông ứng cử vào Thượng Viện Hoa Kỳ nhưng thất bại, sau đó đắc cử dân biểu liên bang, đại diện Địa Hạt 7 của Texas, vào năm 1966.

Ông tái đắc cử dân biểu năm 1968, nhưng lại thua khi ra ứng cử thượng nghị sĩ lần nữa vào năm 1970.

Năm 1971, Tổng Thống Richard Nixon bổ nhiệm ông làm đại sứ tại Liên Hiệp Quốc, và năm 1973 ông được bầu làm chủ tịch Ủy Ban Quốc Gia Đảng Cộng Hòa.

Năm 1974, ông được Tổng Thống Gerald Ford bổ nhiệm làm đại sứ tại Trung Quốc, rồi sau đó lại bổ nhiệm ông làm giám đốc CIA.

Năm 1980, ông muốn ứng cử tổng thống, nhưng thua ông Ronald Reagan trong cuộc bầu cử sơ bộ.

Ông Reagan chọn ông đứng chung liên danh trong vai trò phó tổng thống, và ông giữ trách vụ này trong tám năm sau đó.

Năm 1988, Phó Tổng Thống Bush ứng cử tổng thống và thắng đối thủ bên đảng Dân Chủ là ông Michael Dukakis. Ông tranh cử với khẩu hiệu “Một đất nước hiền dịu hơn và thanh lịch hơn” (a kinder and gentler nation). Ông đắc cử với 54% số phiếu phổ thông toàn quốc.

Năm 1990, sau khi Saddam Hussein chiếm đóng Kuwait, ông đưa quân đội Mỹ qua Trung Đông đánh bật quân Iraq ra khỏi nước này; cuộc chiến diễn ra trong 100 giờ. Nhưng sau đó ông ra lệnh ngưng quân, không tiến chiếm thủ đô Iraq. Sau này con ông, vị tổng thống thứ 43, mới đánh Iraq vào năm 2003, và cho tới nay quân đội Mỹ vẫn còn ở lại xứ này.

Cố Tổng Thống George H.W. Bush chứng kiến cảnh các chế độ cộng sản ở Đông Âu sụp đổ năm 1989. Ông chứng tỏ là một nhà ngoại giao khôn ngoan, mềm mỏng và hòa nhã khi đối xử với những nước đối nghịch cũ của Mỹ. Ông khuyến khích và hỗ trợ những chuyển biến chính trị ôn hòa ở Đông Âu, đặc biệt là cuộc thống nhất Đông Đức và Tây Đức. Nhờ những cuộc cách mạng tỏ ra ôn hòa như vậy nên chế độ cộng sản ở Liên Xô cũng đổ theo.

Trong cuộc tái tranh cử năm 1992 ông bị đối thủ của đảng Dân Chủ là ông Bill Clinton đánh bại, vì tình trạng kinh tế đang suy thoái. Một lý do khiến nhiều cử tri bất mãn là ông đã tăng thuế để tránh ngân sách thâm thủng, mà trước đó ông đã hứa hẹn không tăng thuế.

Năm 2000, người con trai lớn của ông, George W Bush, đắc cử tổng thống.

Đây là thứ nhì trong lịch sử Mỹ hai cha con đều làm tổng thống. Trước đó, hai người cùng gia đình vào Tòa Bạch Ốc là vị tổng thống thứ nhì John Adams (1796-1800) và con ông, John Quincy Adams (1824-1828), tổng thống thứ tám của Mỹ.

Khi bà Barbara Bush mất, gia đình Bush không mời Tổng Thống Donald Trump dự đám tang. Khi nghe tin cụ ông qua đời, Tổng Thống Trump đang ở Argentina dự Hội Nghị G-20 đã ca ngợi ông Bush với những lời vô cùng nồng nhiệt về “cả một cuộc đời phục vụ đất nước.” Theo thông lệ, khi một cựu tổng thống Mỹ qua đời thì vị tổng thống đương nhiệm được mời đọc điếu văn. (Đ.D.)