Văn Lan & Đoan Trang/Người Việt
MAUI, Hawaii (NV) – “Vẫn chưa có điện, chưa có nước ở mạn Tây Maui,” sau khi lửa từ vụ cháy rừng tràn vào phố thị, thiêu rụi thị trấn cổ Lahaina trong tích tắc, nhiều người chạy không kịp, đã chết cháy, Thị Trưởng Richard Bissen Jr của Maui tóm tắt tình hình trong cuộc họp báo chiều Thứ Năm, 10 Tháng Tám.
Thị Trưởng Bissen nói: “Ưu tiên của chúng tôi bây giờ là tìm những người đã chết, rồi xem xét lại tình hình để sớm ổn định, đủ an toàn cho quý vị trở về nhà. Tôi biết quý vị nóng ruột lắm.”
Đã có 53 thi thể được tìm thấy ở Lahaina, Thống Đốc Josh Green của Hawaii cho biết trong cuộc họp báo.
Chưa có chi tiết danh tánh những người chết trong cơn bão lửa quét qua Lahaina. Con số tử vong dự trù sẽ còn tăng.
Thống Đốc Green kêu gọi những ai có chỗ ở, những quán trọ, khách sạn, hãy mở rộng vòng tay để cưu mang những nạn nhân hỏa hoạn vừa mới mất hết nhà cửa, tài sản.
Khởi đi từ Thứ Ba, cơn lốc lửa được bồi lên gấp bội vì những đợt gió mạnh ảnh hưởng bởi bão ngoài khơi, khiến hỏa hoạn ở Maui không thể kiểm soát được. Qua Thứ Năm, gió đã giảm cường độ, giúp cho nỗ lực cứu hỏa tiến triển đôi chút. Đám cháy lớn nhất đã kiểm soát được 80%, đại diện lực lượng cứu hỏa cho biết trong buổi họp báo.
Tổng Thống Biden tuyên bố ông đã ra lệnh dốc toàn lực liên bang để giúp Hawaii qua cơn hoạn nạn này, trong một bản thông cáo tối Thứ Tư. Ông Biden nói Lực Lượng Tuần Duyên và Hải Quân Mỹ đang hỗ trợ những nỗ lực giải cứu, trong khi Thủy Quân Lục Chiến đang đưa trực thăng Black Hawk đến giúp chữa lửa. Hôm Thứ Năm, chính quyền liên bang đã chính thức thông qua chương trình cứu trợ từ liên bang cho tiểu bang Hawaii.
Cô Ái Vũ, cư ngụ tại Honolulu, cập nhật cho phóng viên báo Người Việt biết về tình hình tại chỗ của trận hỏa hoạn khủng khiếp trên đảo Maui. Cô cho biết lúc này ở Maui tình hình đã bớt căng thẳng, nhưng chạy xe trên đường vẫn có thể nhìn thấy xác chết.
Giới hữu trách vẫn đang tìm kiếm các thi thể trong những đống đổ nát do cơn bão lửa để lại.
Nhiều người bị lạc thân nhân vẫn đang đi tìm nhau.
Ngoài bờ biển, cơ quan Hồng Thập Tự đặt trạm cứu người, vớt xác.
Là chủ công ty Flying Mermaid, LLC, chuyên sửa chữa, bán máy bay, và làm dịch vụ hướng dẫn du lịch trên quần đảo Hawaii, cô Ái kể, ngày 9 Tháng Tám, cô có chuyến bay đưa khách sang đảo Maui, nghĩa là một ngày sau khi đám cháy bùng lên. Không khí lúc đó thật kinh hoàng. Từ trên máy bay, có thể nhìn thấy lửa cháy bừng bừng khắp nơi như là một hỏa ngục.
Nguyên thị trấn Lahaina, nơi nghỉ mát ven biển nổi tiếng ở phía Tây Bắc Maui, đã cháy rụi.
Lahaina là thị trấn của người giàu, toàn là những du thuyền đắt tiền, nhưng nay tất cả thành tro bụi, cô Ái cho biết.
Cư dân trong thị trấn kể lại, khi lửa bén tới gót, những người trong khách sạn chạy ra ngoài, nhảy xuống biển. Nhưng nước biển khi đó cũng rất nóng. Ai chạy ra được tới biển, nhảy xuống nước mà không biết bơi hoặc đuối sức, cũng chết.
Ngoài thị trấn cổ Lahaina bị nhấn chìm trong biển lửa, có trên 1,000 tòa nhà khác bị hư hại, Thống Đốc Green cho biết trong cuộc họp báo chiều Thứ Năm tại Maui.
Hàng chục ngàn người di tản bằng phi cơ. Hãng Hawaiian Airlines giảm giá chỉ còn $19/vé để mọi người có thể rời khỏi Maui.
Có những du khách từ nơi khác vừa hạ cánh xuống phi trường Maui-Kahului nhưng không về được khách sạn vì đã cháy rụi hết rồi.
Phi trường có hàng ngàn người chen chúc, chờ lên máy bay. Cảnh sát được huy động tới rất đông để giữ trật tự.
Hôm Thứ Tư, chính quyền tiểu bang Hawaii đã thu xếp cho 11,400 du khách bay qua đảo Oahu, nơi có nhiều khách sạn và trung tâm hội nghị Hawaii Convention Center, mới đủ chỗ tạm trú. Họ không thể bay qua Big Island, vì bên đó cũng đang có đám cháy, còn Kawai cũng gần Maui thì lại quá nhỏ.
Đường sá ở mạn Tây Maui bị đóng toàn bộ. Khói mịt mù. Nếu ở ngoài đường không thể mở mắt ra được, cô Ái cho biết.
Du khách vừa tới Maui phải quay ngược lại phi trường. Nhà hàng dọc đường chen chúc khách, phải đứng chờ 1, 2 tiếng mới có thức ăn.
Những nơi còn đang cháy vẫn bị mất điện, cúp nước vì 30 cột điện bị đổ và nhiều hạ tầng cơ sở đã bị hư hại.
Điện thoại cũng không sử dụng được vì hệ thống vô tuyến viễn thông không hoạt động. Phải ra hẳn vùng đang cháy hoặc về tới phi trường thì mới có sóng để dùng điện thoại di động.
Ở phi trường, hãng Southwest Airlines cung cấp nước uống và thức ăn nhẹ để mọi người dùng miễn phí.
Nước uống cũng khan hiếm ở những nơi đang cháy vì phải dùng nước để chữa lửa. Nhà chức trách đã cho đặt những bồn nước uống tại vài địa điểm công cộng để cung cấp nước cho dân chúng.
Khi được hỏi tại sao không lấy nước biển cứu hỏa, cô Ái cho biết nếu lấy nước biển phun thì có thể dập tắt đám cháy, nhưng sau này, cây cỏ không thể mọc được nữa, nước biển giết chết luôn rễ cây. Đó là lý do lực lượng cứu hỏa phải dùng nước ngọt để dập lửa.
Riêng đối với người Việt ở Little Saigon, Nam California, Hawaii là một địa điểm du lịch ưa thích, nhưng không phải vào mùa Hè.
Phóng viên Người Việt liên lạc với một số công ty dịch vụ du lịch tại vùng Little Saigon, họ đều cho hay, vào những tháng Hè, du khách thường thích đi du lịch Châu Âu hơn, hoặc các xứ khác vì những lý do khác nhau. Du khách ít đi Hawaii vì mùa này các thứ chi phí mắc tiền. Ngoài ra, những du khách không đi theo đoàn có khuynh hướng đặt vé trên mạng cho tiện hơn, nên các văn phòng du lịch không có chi tiết gì nhiều về khách du lịch Hawaii.
California đang gửi tới Maui một toán chuyên viên tìm kiếm và cứu nạn để giúp trong những vùng chịu thiệt hại nặng nề nhất trên hòn đảo. Các chuyên viên đến từ Oakland, Sacramento, và Riverside, theo phát ngôn viên Sở Dịch Vụ Khẩn Cấp California cho hay hôm Thứ Năm.
Hawaii nằm giữa vùng áp suất cao tại phía Bắc và một hệ thống áp suất thấp tương trợ cho bão Dora, Jeff Powell, nhà khí tượng học tại Honolulu cho biết, sự khô hạn và gió mạnh “đã tạo nên một vụ hỏa hoạn nguy hiểm, làm các đám cháy đang tồn tại vượt tầm kiểm soát rất nhanh chóng.”
Hỏa hoạn tại Hawaii không giống với các đám cháy tại miền Tây Hoa Kỳ. Chúng có xu hướng bùng lên trên những vùng đồng cỏ rộng lớn ở những mạn khô ráo của các đảo, và nhìn chung là nhỏ hơn các đám cháy trên đất liền.
Các vụ cháy rất hiếm khi xảy ra tại Hawaii và trên các hòn đảo nhiệt đới khác trước khi có sự hiện diện của con người, các hệ thống sinh thái bản địa đã tiến hóa mà không cần đến tác động của lửa. Điều này có nghĩa là môi trường sẽ chịu thiệt hại nặng khi có hỏa hoạn. Ví dụ, các đám cháy có thể tiêu hủy thảm thực vật. Khi một đám cháy kéo theo mưa lớn, mưa có thể lôi đất tơi xốp ra đại dương, làm các rặng san hô bị chết ngộp.
Nhưng trận cháy tuần này trên đảo Maui sẽ được ghi vào lịch sử là một trong những vụ hỏa hoạn lớn nhất của nước Mỹ, với tổn thất trầm trọng không kém. Vị thống đốc của Hawaii đã ước tính thiệt hại sẽ lên đến hàng tỷ đô la.