‘Ai,’ tác phẩm thứ ba của Đặng Thơ Thơ, ra mắt giới thưởng ngoạn văn chương

Văn Lan/Người Việt

WESTMINSTER, California (NV) – Buổi ra mắt sách “Ai” của nhà văn Đặng Thơ Thơ, tổ chức hôm Thứ Bảy, 13 Tháng Tư, tại phòng sinh hoạt nhật báo Người Việt, Westminster, có sự tham dự của nhiều văn thi hữu, bạn bè đồng nghiệp, cùng gia đình của tác giả.

Trong buổi ra mắt sách, không chỉ là giới thiệu quyển tiểu thuyết thứ ba, mà còn là buổi mạn đàm thú vị, với các diễn giả trong phần nhận định sâu sắc về quyển sách ra mắt, dưới sự điều hợp của cô Lê Đình Y Sa, thay mặt cho tạp chí Da Màu (damau.org).

Nhà văn Đặng Thơ Thơ nói sơ lược về quyển tiểu thuyết “Ai,” với sự tài trợ vào năm ngoái của Da Màu Foundation, và được Thư Viện Tiểu Bang California hỗ trợ, để thực hiện nhiều dự án, trong đó có việc in tác phẩm “Ai.”

Bà cho biết cuốn tiểu thuyết này được hỗ trợ toàn phần do nguồn tài trợ của tiểu bang California, do Thư Viện Tiểu Bang California quản trị dưới sự hợp tác của Bộ Xã Hội và Ủy Ban Đặc Trách Cộng Đồng Người Mỹ Gốc Á Châu và Thái Bình Dương, cho dự án “Stop The Hate” (Ngăn Chặn Lòng Thù Hận).

Nhiều độc giả mới nhìn qua tựa đề quyển “Ai” cứ nghĩ theo cách hiểu của chính mình với nhiều nghĩa khác nhau.

Quyển tiểu thuyết “Ai” của nhà văn Đặng Thơ Thơ dày 286 trang, do Da Màu Press ấn hành, với năm chương lớn gồm: 1/Chủ Âm i (ai);  2/ Đối Âm –i (-ai); Biến Âm  i1 (ai)l; 3/Biến Âm Kép i2 (ai)2 & v (vờ); 4/ Chủ Âm Tái Hiện; 5/Mất Tích Như Điều Kiện Sống. Trong mỗi chương lớn đều có những tiểu đoạn, trong đó độc giả được dẫn dắt qua những con đường tràn đầy suy tư khắc khoải.

Vài nét về quyển sách ra mắt, tác giả Đặng Thơ Thơ cho biết “Ai” là tiểu thuyết về sự mất tích của bản thể, của những con người, trên sân khấu của đời sống như một viện bảo tàng.

“Ai” ngẫu nhiên được hình thành như bản tẩu pháp (fugue) về hành trình trốn chạy, lưu vong, tị nạn, hóa thân của con người trong thời hiện đại.

“Ai” là sự kết hợp các hình thức sáng tạo trong tiểu thuyết như phim ảnh, tường thuật, truyện lồng trong truyện (metafiction), để tạo một không gian cho các ý niệm phản chiếu lẫn nhau, trong màn triển lãm nghệ thuật sắp đặt (installation), dùng ý tưởng làm chất liệu.

“Ai” mở ra sân chơi cho trò chơi ngôn ngữ đang cần khai phá thêm và khai quật lại.

“Ai” là một thử nghiệm về thời gian để người đọc tự tìm kiếm câu trả lời cho họ.

Nhà văn Hồ Như, một diễn giả của buổi ra mắt sách và là người bạn lâu năm của tác giả, tự nhận là một người viết nghiệp dư, từng tham gia trong tập san các trường trung học tại Việt Nam và tập san Hội Sinh Viên Việt Nam tại các trường đại học ở Hoa Kỳ, và các nguyệt san hải ngoại như Văn, Văn Học, Thế Kỷ 21. Hiện nay bà viết trên trang web Da Màu.

Nhà văn Hồ Như nhận định về một khía cạnh của “Ai” như sau: “Có một người nói với tôi rằng tình mẹ con trong “Ai” chỉ là một cái cớ để tác giả nói lên những suy ngẫm khác trong cuộc đời. Đối với tôi thì ngược lại, vì tình mẹ con trong tác phẩm “Ai” là con đường, là cánh cửa để dẫn đến những suy ngẫm khác, bởi vì cuộc sống con người, tất cả mọi thứ tình cảm vẫn là cốt lõi bên trong, thành ra người mẹ vì sợ mất con, muốn bảo vệ con, sẽ tự nhiên dẫn tới những suy ngẫm về mất mát, về thời gian, về sống chết.”

Và bà nói nhiều mối quan hệ tình mẹ và con trong “Ai.”

“Tình yêu của người mẹ dành cho đứa con trong ‘Ai’ nêu ra những câu hỏi về chính bản chất của tình yêu đó. Tình yêu của người mẹ phải chăng khởi đi từ tình yêu của chính mình, yêu tạo dựng của chính mình, yêu sở hữu của chính mình, đứa con của mình…Ngoài ra trong tiếng Việt, ‘Ai’ cũng trong nghĩa ‘Ai đó,’ tự nó đã mang cảm giác lẻ loi, bất định mập mờ, đó cũng là không khí chung của tác phẩm. Cuối cùng có thể nói tác phẩm ‘Ai’ gợi lên cho mỗi chúng ta sự suy ngẫm và trải nghiệm riêng về được và mất,” nhà văn Hồ Như chia sẻ.

Nhà văn Bùi Vĩnh Phúc, một diễn giả khác, từng dạy Việt Văn và Pháp Văn tại Việt Nam từ năm 1972 đến năm 1977. Từ năm 1989 liên tục dạy Anh Văn và ngôn ngữ văn hóa Việt Nam tại một số đại học Mỹ, khoa Ngôn Ngữ và Văn Học Hiện Đại. Ông từng là thuyết trình viên về giáo dục và tâm lý xã hội, cũng như về văn học và ngôn ngữ Việt Nam tại một số đại học tại Mỹ và tại các diễn đàn về văn học Việt Nam hải ngoại.

Ông nhận định về quyển “Ai,” về cấu trúc và phác họa một số nhân vật trong tác phẩm như sau: “Quyển tiểu thuyết này nói về một người nữ, sau đó trở thành mẹ, có sự tương giao liên hệ giữa mẹ và con trai. Qua quá trình nhìn con lớn lên, thấy con biến mất, cố gắng tìm lại con trong nỗi đau khổ xót xa hạnh phúc, phải suy nghĩ rất nhiều để nhìn ra cuộc đời, một trong những ý nghĩ của cuộc đời là sự biến mất, mất tích, khởi đầu từ lòng yêu con của mình. Người mẹ gắn kết với đứa con sâu đậm hơn, người cha không thể có được.”

Diễn giả Đinh Từ Bích Thúy là biên tập viên tạp chí văn chương mạng Da Màu, chuyên về lãnh vực phê bình, dịch thuật, và biên khảo ở cả hai ngôn ngữ Anh-Việt. Tốt nghiệp ngành luật và cử nhân danh dự môn văn chương Anh/Pháp tại đại học University of Virginia. Ngoài Da Màu, chị điểm sách cho NPR và là biên tập viên chuyên về văn chương dịch thuật từ Việt Ngữ tại tạp chí Asymptote.

Bà Bích Thúy nhận định về “Ai” như sau: “Tác giả Đặng Thơ Thơ luôn trải nghiệm đời sống qua sự giằng co liên tục giữa hòa nhập và cách biệt để có những lựa chọn sáng tạo vượt ra ngoài giới hạn giữa tình cảm xã hội và chính trị. Tình mẫu tử như mối tương quan giữa tác giả và tác phẩm, cũng bao hàm khái niệm ngự trị và hằng hữu, do đó có thể đọc ‘Ai’ qua lăng kính hậu thuộc địa, theo dõi hành trình đi ngang xuyên quốc gia, là những nỗ lực bình đẳng hóa, đó cũng là chủ trương của tạp chí Da Màu.”

Nhận định về “Ai,” bà tiếp: “Đó cũng là trò chơi mà tác giả chạy trốn, để độc giả đi tìm, sử dụng những ẩn dụ văn chương cách hóa, ‘Ai’ cũng là vân tay và thủy ấn của một nhà văn chuyên gia và lớn lên ở miền Nam, tị nạn ở Mỹ, và đã hấp thụ văn chương miền Nam cũng như văn chương thế giới, mang hai gene di truyền và xã hội của các thành viên của Tự Lực Văn Đoàn. ‘Ai’ là một nỗ lực mở cho tương lai văn chương Việt ngữ ở ngoài nước.”

Giáo Sư Trần Chấn Trí là thành viên Ban Biên Tập tạp chí Da Màu, giảng dạy đại học các môn tiếng Anh, tiếng Việt, tiếng Tây Ban Nha, và ngôn ngữ học. Ông cũng viết truyện ngắn, thơ, kịch và dịch thuật từ tiếng Anh, tiếng Pháp, và tiếng Tây Ban Nha.

Ông nói về vai trò của người cha trong “Ai.”

“Dù sao cha cũng quan trọng không kém người mẹ, cũng lo cho con từ chút về cái ăn cái mặc, nhưng mỗi buổi tối con mình chỉ vào ôm hôn mẹ. Tôi rất vui khi thấy rằng con mình biết yêu mẹ là một sự an ủi nhiều lắm. Có thể do suy nghĩ của một đứa con trai giữa cha con là đàn ông, sự biểu hiện tình cảm cũng không nên như con trai ôm hôn mẹ của mình, đó là điều tự nhiên. Tất nhiên khi còn nhỏ chính tôi vẫn thấy yêu mẹ nhiều hơn khi ôm hôn mẹ, chứ chưa bao giờ ôm hôn cha. Nhưng sau khi mẹ mất, chính ba tôi trở thành người mẹ của tôi, lúc đó không còn có sự cạnh tranh giữa tình mẹ và tình cha con,” ông Trí nhận định.

Buổi ra mắt sách “Ai” của tác giả Đặng Thơ Thơ với những văn thi hữu và bạn bè, được tác giả bộc bạch: “Cuốn tiểu thuyết này mang dấu vết của rất nhiều ‘Ai’ trong đời tôi: gia đình, bạn thân, những nhân vật trong văn chương và đời sống.”

Được biết, nhà văn Đặng Thơ Thơ cũng là cháu ngoại của nhà văn Nguyễn Tường Long (Hoàng Đạo), thuộc nhóm Tự Lực Văn Đoàn, viết văn, làm báo, và tham gia chính trị. Ông là cây bút nổi tiếng với nhiều tiểu thuyết “Trước Vành Móng Ngựa,” “Mười Điều Tâm Niệm,” …và quyển “Bùn Lầy Nước Đọng,” gây tiếng vang thời thực dân Pháp, đến nỗi bị tịch thu và cấm xuất bản.

Và cuốn sách “Ai” là món quà tinh thần tặng cho độc giả đến tham dự trong một chiều Thứ Bảy se lạnh cùng cơn mưa nhỏ cũng đủ ấm áp khán phòng. [đ.d.]