SANTA ANA, California (NV) – Sau thời gian tạm lắng, Orange County tăng cường nỗ lực chuyển giao những người bị giam giữ cho Sở Cảnh Sát Di Trú (ICE), mà trong đó có nhiều người Việt và người Mexico, theo thông tin hôm 5 Tháng Tư của Dịch Vụ Truyền Thông Thiểu Số (EMS).
Năm ngoái, 221 người bị ICE bắt giữ sau khi Sở Cảnh Sát Orange County thông báo cho cảnh sát di trú là họ vừa được thả ra.
Năm 2022 chỉ có 17 người bị bắt. Năm 2018, có tới 717 người bị cảnh sát Orange County chuyển giao cho ICE.
Con số 221 có thấp, nhưng nó đánh dấu một sự gia tăng mạnh mẽ sau một đợt sụt giảm kéo dài vài năm.
Những người ủng hộ việc nhập cư nói rằng hành động này nhắm vào cộng đồng người Việt và người Mexico ở Orange County một cách thiên lệch.
Cô Đỗ Nguyên Mai, nhà quản lý nghiên cứu và chính sách tại Harbor Institute for Immigrant & Economic Justice, cho biết sự gia tăng này cho thấy việc nhắm vào các cộng đồng này không chỉ dành là chính quyền Donald Trump, và cuộc khủng hoảng trục xuất người Đông Nam Á còn tiếp diễn lâu dài.
“Việc cảnh sát địa phương tiếp tục hợp tác với ICE thực sự có thể có tác động làm giảm niềm tin của người nhập cư và cộng đồng tị nạn đối với chính phủ,” cô Mai nói. “Thông thường (nó) ngăn cản mọi người nhận sự giúp đỡ mà họ cần trong nhiều tình huống khác nhau, có thể là chăm sóc sức khỏe hay gặp cảnh sát để báo cáo vi phạm đã xảy ra cho họ.”
Các cơ quan công lực địa phương ở California có thể chọn có thông báo cho ICE hay không khi một người không có giấy tờ hợp lệ bị tội tiểu hình sắp được thả, để ICE trục xuất. Vì vậy, ngay cả khi ICE yêu cầu chuyển giao một tù nhân có hồ sơ ICE, các cơ quan địa phương cũng không cần phải tuân thủ.
Theo Đạo Luật California Values Act (SB 54), có hiệu lực từ năm 2017, cơ quan công lực địa phương có thể chọn thông báo cho ICE hay không báo về thời điểm một tù nhân có hồ sơ ICE đã mãn tù nếu người đó bị tòa án liên bang buộc tội tiểu hình ở cấp độ cao.
Trong khi đó, Sở Cảnh Sát Los Angeles County và Sở Cảnh Sát thành phố Los Angeles không thông báo cho ICE về những trường hợp di dân mãn hạn tù như vậy.
Nhưng Sở Cảnh Sát Orange County vẫn thông báo cho ICE hàng năm kể từ khi SB 54 có hiệu lực. Sở Cảnh Sát Orange County nói với báo mạng LAist trong một tuyên bố rằng họ làm điều này vì “điều quan trọng là giữ cho cộng đồng an toàn.”
Năm 2020, ông Don Barnes, cảnh sát trưởng Orange County, chỉ trích SB 54.
“(Đạo luật này) dẫn đến những tội ác mới vì các cảnh sát viên của tôi không thể liên lạc với các đối tác liên bang của họ về những thành phần tội phạm nghiêm trọng và gây ra mối đe dọa cho cộng đồng khi được thả ra,” ông Barnes nói. “Thí nghiệm khoa học xã hội kéo dài hai năm này phải kết thúc. Thay vì bảo vệ cộng đồng người nhập cư của chúng ta, luật này đã cho phép những kẻ phạm tội quay lại cộng đồng người nhập cư mà họ gây hại và có thêm nạn nhân mới.”
Một nghiên cứu của đại học UC Irvine năm 2020 cho thấy việc thông qua SB 54 không dẫn đến sự gia tăng tội phạm – nó có “tác động vô hiệu.”
Đạo Luật SB 54
Cảnh sát không được hỏi về tình trạng nhập cư của ai và tình trạng của một người không là lý do để người đó bị bắt.
Họ cũng không thể chia sẻ thông tin như địa chỉ của một người với ICE, trừ khi thông tin đó được công khai.
Đạo luật này hạn chế khả năng của cảnh sát địa phương trong việc tương tác với các cơ quan nhập cư liên bang như ICE.
Cảnh sát địa phương không thể chuyển người từ nhà tù địa phương sang nơi giam giữ của ICE, trừ khi người đó bị kết tội đại hình hoặc tiểu hình ở cấp độ cao.
Các cơ quan công lực hợp tác với ICE bị tiểu bang yêu cầu tiết lộ số lượng thông báo gửi đi và cho phép công chúng bình luận.
Theo những con số mới nhất cho năm 2023 được tiết lộ tại cuộc họp của Hội Đồng Giám Sát Orange County, ICE đã yêu cầu tạm giữ [thêm 48 tiếng] 547 người trong nhà tù Orange County.
Sở Cảnh Sát Orange County đã thông báo cho ICE về việc trả tự do cho 302 người. Khoảng 70%, tương đương 221 người, đã bị ICE giam giữ.
Kể từ năm 2018, số người bị ICE bắt giữ sau khi có thông báo của Sở Cảnh Sát Orange County đã giảm dần, từ 717 người vào năm 2018 xuống còn 225 người vào năm 2020 và 17 người vào năm 2022.
Đạo Luật “Truth Act”
Đạo Luật “Truth Act” yêu cầu cơ quan thực thi pháp luật địa phương cung cấp cho những người đang bị giam tội hình sự một bài thuyết trình về dân quyền trước khi tiếp xúc với ICE.
Cơ quan này cũng phải có sự đồng ý bằng văn bản có chữ ký của người bị giam. Tài liệu bằng văn bản phải giải thích rằng cuộc phỏng vấn với ICE là tự nguyện và người đó có thể từ chối tham gia phỏng vấn.
Mẫu văn bản phải được dịch sang nhiều ngôn ngữ khác nhau.
“Việc này hoàn toàn phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài, bao gồm cả việc ICE có chọn đón một tù nhân đủ điều kiện hay không,” ông Barnes nói với các giám sát viên.
Trong trường hợp của 81 người còn lại, ICE đã chọn không làm gì, theo Sở Cảnh Sát Orange County. Có 245 người bị ICE giam giữ năm ngoái dù sở cảnh sát không thông báo cho ICE.
Trong một tuyên bố với LAist, ông Richard Beam, phát ngôn viên của ICE, cho biết một số yếu tố ảnh hưởng đến thông báo thực thi pháp luật, bao gồm cả các chính sách “sanctuary” (trú ẩn) có thể ảnh hưởng đến sự hợp tác đó như thế nào.”
Ông Beam nói thêm rằng “cũng có thể có các xu hướng về tội phạm mà những người chưa là công dân dính líu, các ưu tiên của cơ quan hoặc các phương tiện có thể ảnh hưởng đến số lượng tương tác từ năm này sang năm khác.”
Điều đó có thể bao gồm mức độ chật chội tại các trại giam của ICE và số lượng người bị giam giữ mà họ có thể tiếp nhận.
Ai bị ảnh hưởng?
Những người ủng hộ người nhập cư ở Orange County nói rằng các cộng đồng da màu bị ảnh hưởng nặng nề vì việc chuyển giao này.
Theo phân tích của Harbor Institute for Immigrant & Economic Justice, 43% số người được chuyển sang trại giam của ICE năm 2023 sinh ra ở Mexico, và 40% sinh ra ở Việt Nam.
Với sự hợp tác của cơ quan thực thi pháp luật địa phương và các tổ chức thực thi pháp luật liên bang, cô Mai cho biết, “mối lo ngại của chúng tôi về sự an toàn và an ninh của người nhập cư và cộng đồng người tị nạn cũng như về khả năng tin tưởng chính phủ của chúng tôi tiếp tục giảm sút.” (ĐG) [đ.d.]
