Đỗ Dzũng/Người Việt
SANTA ANA, California (NV) – Vụ tranh chấp chùa Bảo Quang, Santa Ana, tưởng chừng chấm dứt vào cuối năm 2021, sau khi Hội Đồng Quản Trị tiếp quản chùa, và hồ sơ kiện đóng lại. Ai dè, gần hai năm sau, vẫn còn dai dẳng sau khi Tòa Kháng Án Khu Vực 4 Santa Ana ra quyết định hôm 16 Tháng Mười Hai, 2022, lật ngược phán quyết của Tòa Thượng Thẩm California trước đó.
Sau phán quyết của tòa thượng thẩm, ngày 24 Tháng Mười Hai, 2021, Thượng Tọa Thích Phước Hậu, trụ trì chùa Bảo Quang, bàn giao chùa cho Hội Đồng Quản Trị (HĐQT) Trung Tâm Phật Giáo Người Mỹ Gốc Việt (Vietnamese American Buddhist Center Board of Directors-VABC BOD) trước sự chứng kiến của luật sư đại diện hai bên và đại diện HĐQT.
Hôm đó, Luật Sư Teri Phạm, đại diện ba bị đơn, Thượng Tọa Thích Phước Hậu, ông Phil Bùi, và ông Tony Bùi, có hỏi: “Bây giờ tòa đã ra phán quyết rồi, nhưng một số Phật tử ở đây muốn thầy tiếp tục kiện, thầy có chắc thầy đồng ý giao chùa cho HĐQT không?”
Thượng Tọa Thích Phước Hậu vẫn quyết định giao chùa vì “thầy đã làm hết sức mình rồi.”
Tuy nhiên, ông Tony Bùi, một trong ba bị đơn, không ký vào giấy bàn giao chùa.
Ông nói: “Tôi rất là phân vân. Một bên là tài sản của đồng bào. Một bên thì bảo là không phải. Nếu giao cho HĐQT, nếu sau này có chuyện gì, ví dụ chùa mất đi, tôi cảm thấy có trách nhiệm vì không ngăn chặn vụ này.”
“Tôi sống cao lắm là năm năm nữa, nên tôi sẵn sàng kiện, cho dù họ (HĐQT) có kiện lại tôi,” ông Tony Bùi tuyên bố.
Và ông đã nộp đơn lên tòa kháng án sau đó.
Phán quyết đảo ngược
Hôm 16 Tháng Mười Hai, 2022, theo Luật Sư Hoyt Hart, đại diện nguyên đơn Tony Bùi, nói với nhật báo Người Việt: “Tòa kháng án quyết định, thứ nhất, ai là người được bầu vào HĐQT. Đây là vấn đề gây tranh cãi, tòa thượng thẩm không thể quyết định được. Thứ nhì, ông Tony Bùi là một Phật tử của chùa, có đóng góp tài chính, có quyền đòi hỏi và xem xét chi tiêu của chùa.”
“Rõ ràng, qua việc này, ông Tony Bùi không chấp nhận phán quyết của tòa thượng thẩm, và tòa kháng án đồng ý với ông,” Luật Sư Hoy Hart cho biết. “Điều này có nghĩa là tòa thượng thẩm phải xử lại vụ này. Coi như thân chủ của tôi thắng. Tôi chưa biết bao giờ họ sẽ xử, có thể là trong 12 tháng tới.”
Trong hồ sơ, phán quyết của ba vị chánh án tòa thượng thẩm được viết như sau: “Tóm tắt quyết định của tòa là lật ngược phán quyết, trả lại cho tòa thượng thẩm để xét xử lại. Theo đó, tòa đồng ý với phán quyết của tòa thượng thẩm về chuyện HĐQT có quyền điều hành chùa. Tuy nhiên, tòa thượng thẩm phải xử lại trường hợp nguyên đơn có quyền thắc mắc tiến trình bổ nhiệm người vào HĐQT và trường hợp nguyên đơn có quyền thắc mắc hồ sơ tài chính của chùa. Các nguyên đơn được bồi thường chi phí kháng án.”
Khi được hỏi về phán quyết này, ông Tony Bùi cho biết: “Là một Phật tử từng đóng góp nhiều cho chùa và là người sát cánh với Thầy Quảng Thanh trong một số dự án xây dựng chùa, khi nhận được phán quyết của tòa kháng án, tôi không ngạc nhiên, vì nó phù hợp với nguyện vọng chung của nhiều đồng bào Phật tử. Đây là cơ hội để cải thiện hệ thống điều hành về hành chánh và làm sáng tỏ những sai lầm về vấn đề tài chánh của chùa.”
“Tôi hy vọng kết quả này sẽ giúp chùa Bảo Quang tránh được những hậu quả pháp lý vì tài chánh không minh bạch, theo đúng tinh thần hội bất vụ lợi. Trong phiên tòa xử lại, chúng tôi mong mỏi ước muốn của Phật tử được tòa lắng nghe và mọi vấn đề sẽ được giải quyết trong tinh thần dân chủ phù hợp với luật lệ của tiểu bàng và của liên bang Hoa Kỳ,” ông Tony Bùi nói thêm.
Ông Tony Bùi cho biết, ông sẽ có một buổi họp báo vào lúc 11 giờ sáng Thứ Bảy, 14 Tháng Giêng, tới đây, tại phòng sinh hoạt nhật báo Người Việt, Westminster, để trình bày thêm sự việc.
Thắng kỹ thuật, chưa thắng kiện
Khi được hỏi về phán quyết này, Luật Sư Adina Stern, đại diện HĐQT chùa Bảo Quang hiện nay, cho biết phán quyết của tòa kháng án chỉ là “chiến thắng kỹ thuật” cho bên ông Tony Bùi, chứ chưa thật sự thắng kháng án.
Bà giải thích: “Đây là vấn đề kỹ thuật, vì vụ kiện đã được dàn xếp xong, chùa đã được bàn giao, nhưng tòa kháng án không nhìn vào vụ dàn xếp, nên họ ra phán quyết như thế. Tất nhiên, chúng tôi đã trình bày vấn đề này với tòa, họ đã nhận hồ sơ của chúng tôi, hy vọng họ sẽ cho chúng tôi một buổi điều trần để giải thích, hoặc họ sẽ đồng ý với chúng tôi. Chúng tôi sẽ gặp tòa vào ngày 17 Tháng Giêng tới đây.”
“Nên nhớ, Thượng Tọa Thích Phước Hậu và ông Phil Bùi, hai trong ba người kiện ban đầu, đã ký hồ sơ, đồng ý với phán quyết của tòa thượng thẩm, nên HĐQT mới nhận được chùa, và thượng tòa trụ trì ra đi. Chỉ có ông Tony Bùi không chịu ký,” Luật Sư Adina Tern nói với nhật báo Người Việt. “Vì thế, ông Tony Bùi không còn vai trò gì trong vụ này.”
Về chuyện ông Tony Bùi có quyền thắc mắc tài chánh của chùa, theo phán quyết của tòa kháng án, bà Adina Stern nói: “Ông Tony Bùi nói ông Lộc Bạch, chủ tịch HĐQT, lấy tiền. Ông còn nói ông đóng góp tài chánh cho chùa. Tuy nhiên, ông không có bằng chứng nào cho hai chuyện này. Nói thật, ông Tony Bùi chỉ muốn làm rùm beng chuyện này để mọi người chú ý ông thôi.”
“Appellants” hay “Appellant?”
Có một chi tiết trong phán quyết của tòa kháng án hai bên đang tranh cãi là chữ “nguyên đơn” (appellant) hay “những nguyên đơn” (appellants).
Phán quyết của tòa kháng án ghi “appellants.”
Luật Sư Adina Stern cho rằng tòa kháng án viết lộn vì chỉ có một mình ông Tony Bùi nộp đơn kháng án. Thượng Tọa Thích Phước Hậu và ông Phil Bùi không kháng án.
Ông Tony Bùi cho rằng “appellants” có nghĩa là “những nguyên đơn,” có nghĩa là ông đại diện cho các Phật tử của chùa.
Nguyên ủy vấn đề
Theo hồ sơ tòa, khi Hòa Thượng Thích Quảng Thanh, viện chủ sáng lập chùa kiêm chủ tịch HĐQT, viên tịch ngày 9 Tháng Sáu, 2019, HĐQT chỉ còn hai thành viên là ông Lộc (thư ký) và cô Christie Bạch (thủ quỹ).
Ngày 14 Tháng Mười, 2019, ông Lộc trở thành chủ tịch HĐQT, qua đề cử của cô Christie. Cũng trong ngày này, ông Kiệt Xuân Cao trở thành thành viên thứ ba và là thư ký HĐQT, qua đề cử của ông Lộc và cô Christie.
Sau đó, HĐQT mở rộng, có thêm hai thành viên là Thượng Tọa Thích Huệ Minh và Thượng Tọa Thích Nhuận Hùng, trong vai trò hướng dẫn tinh thần.
Sau khi Hòa Thượng Thích Quảng Thanh viên tịch, Thượng Tọa Thích Phước Hậu, cháu của cố hòa thượng, từ Việt Nam qua được nửa năm, được đưa vào thay thế vai trò trụ trì ngôi chùa này theo di ngôn của người quá cố.
Và chuyện tranh chấp quyền sở hữu chùa bắt đầu từ đó.
Ngày 21 Tháng Mười Một, 2019, HĐQT muốn kiểm tra tài sản chùa, nhưng bị một số Phật tử phản đối.
Ngày 12 Tháng Mười Hai, 2019, HĐQT mở một cuộc họp báo với mục đích “minh bạch hóa toàn bộ thông tin tài chánh, tài sản, ban điều hành hợp pháp theo luật pháp hiện hành của chùa Bảo Quang,” nhưng bất thành vì bị một số Phật tử phản đối, gây náo loạn.
Ông Luyến Phạm, một người quen của ông Lộc, mở đầu cuộc họp, giới thiệu sự có mặt của Thượng Tọa Thích Nhuận Hùng và Thượng Tọa Thích Huệ Minh, lúc đó đều không sống trong chùa.
Ông Luyến nhắc lại hai điều có trong di ngôn của cố Hòa Thượng Thích Quảng Thanh là Thượng Tọa Thích Phước Hậu sẽ giữ vai trò trụ trì, và Thượng Tọa Thích Huệ Minh sẽ là trị sự.
Trong lúc đang trình bày tiếp, ông Luyến bị ông Tony Bùi cắt ngang và nói: “Chùa đang đi sai pháp luật, HĐQT vi phạm quy định, cho nên hôm nay chúng tôi xin hỏi HĐQT đến đây với tư cách gì? Quý vị cho chúng tôi biết quý vị vi phạm điều khoản nào trong quy định để chúng tôi hợp sức cùng tất cả Phật tử cùng chấn chỉnh lại.”
Ông Tony tiếp tục nói lớn: “Xin quý vị cho biết HĐQT bao gồm những ai? Mấy người?”
Hỗn loạn tiếp tục xảy ra và cảnh sát được mời đến.
Sau đó, một luật sư gởi giấy yêu cầu Thượng Tọa Thích Phước Hậu rời chùa trong vòng 30 ngày.
Phía Hòa Thượng Thích Phước Hậu nộp đơn kiện lại.
Ngày 4 Tháng Hai, 2020, Thượng Tọa Thích Phước Hậu, ông Phil Bùi, một Phật tử khác của chùa, và ông Tony Bùi nộp đơn kiện ông Lộc, bà Christie, và chùa Bảo Quang, cho rằng cơ sở tôn giáo bất vụ lợi này được hình thành từ tiền đóng góp của bá tánh và tiền lệ phí của Phật tử.
Đơn kiện cho rằng khi hòa thượng viên tịch, Thượng Tọa Thích Phước Hậu chính thức trở thành người kế vị, trụ trì chùa, ông Tony Bùi và ông Phil Bùi quản lý mọi việc ở chùa.
Ngày 21 Tháng Hai, 2020, HĐQT chùa nộp đơn kiện Thượng Tọa Thích Phước Hậu, ông Phil Bùi, ông Tony Bùi, và khoảng 50 người chưa có tên cụ thể.
Ngoài những tố cáo khác, đơn kiện cho rằng “Bản Quy Định (ngày 9 Tháng Ba, 1990) mà ông Tony Bùi mang ra để chất vấn về tính pháp lý của HĐQT là giả mạo vì nó không có chữ ký của các thành viên HĐQT.”
Đơn kiện cho rằng, với sự trợ giúp của một số bị cáo, Thượng Tọa Thích Phước Hậu bất chấp lệnh trục xuất, tiếp tục thực hiện các sinh hoạt ở chùa, cũng như thu gom tiền cúng dường từ Phật tử.
Nguyên đơn cũng đề nghị tòa ra lệnh cho các bị đơn không có quyền thay đổi chìa khóa chùa; không có quyền hay nhân danh đối với tài sản của chùa; không được sang nhượng, chuyển giao, cầm cố bất kỳ tài sản nào của chùa; và các bị cáo không được thu giữ tiền cúng dường của chùa.
Đến ngày 22 Tháng Ba, 2020, văn phòng Luật Sư Adina Stern, đại diện HĐQT chùa Bảo Quang, cho biết tổ chức này vừa được tòa xử có lợi thế hơn phía bên kia, nghĩa là Thượng Tọa Thích Phước Hậu, ông Phil Bùi, và ông Tony Bùi phải trả hơn $18,000 án phí.
Ngày 17 Tháng Mười Hai, 2021, Tòa Thượng Thẩm California, Orange County, đưa ra phán quyết cuối cùng liên quan đến việc quản trị chùa Bảo Quang, Santa Ana, theo đó, HĐQT được quyền quản trị ngôi chùa, bao gồm bất động sản, tài sản, tài chính, và các hoạt động khác.
Ngày 24 Tháng Mười Hai, 2021, Luật Sư Teri Phạm hướng dẫn bàn giao chùa cho HĐQT, sau đó ông Tony Bùi nộp đơn kháng án.
—–
Liên lạc tác giả: [email protected]
