BRONX, New York (NV) – Góa phụ 93 tuổi của một nhà tài phiệt tại Wall Street quyên góp $1 tỷ cho trường y khoa Albert Einstein College of Medicine ở Bronx, với thông điệp rằng đây sẽ là phần quà dùng để chi trả học phí cho tất cả sinh viên trong tương lai, phóng sự do The New York Times ghi nhận.
Nhà tài trợ, Ruth Gottesman, là cựu giáo sư tại trường Einstein, nơi bà nghiên cứu về khuyết tật trong học tập, phát triển một bài kiểm tra sàng lọc và điều hành các đề án xóa mù chữ. Đây là một trong những khoản quyên góp từ thiện lớn nhất cho một cơ sở giáo dục tại Hoa Kỳ và rất có thể là khoản quyên góp lớn nhất cho một trường y.
Khối tài sản này đến từ người chồng quá cố của bà, David Gottesman, hay còn gọi là Sandy, người được Warren Buffett che chở và sớm đầu tư vào Berkshire Hathaway, tập đoàn mà ông Buffett gầy dựng.
Khoản quyên góp này đáng chú ý không chỉ vì quy mô đồ sộ mà còn vì nó sẽ được chuyển cho một cơ sở giáo dục y tế ở Bronx, quận nghèo nhất thành phố. Bronx có tỷ lệ sơ sinh tử vong cao và được xếp hạng là quận không lành mạnh nhất tại New York. Trong thế hệ trước, một số tỷ phú trao tặng hàng trăm triệu Mỹ kim cho các trường y và bệnh viện nổi tiếng ở Manhattan, quận giàu có nhất thành phố.
Bác Sĩ Gottesman cho biết khoản quyên góp của bà sẽ giúp các bác sĩ dấn thân vào con đường sự nghiệp của họ mà không phải gồng gánh khoản nợ trường y, thường vượt quá $200,000. Bà cũng hy vọng khoản tiền sẽ chiêu mộ thêm số lượng sinh viên trong đó có những người không đủ khả năng theo học trường y.
Trong khi chồng bà điều hành một công ty đầu tư, First Manhattan, thì Bác Sĩ Gottesman đã có sự nghiệp lâu dài tại Einstein, một trường y khoa được đánh giá cao, mọi việc khởi sự từ năm 1968, khi bà đảm nhận chức vụ giám đốc các dịch vụ giáo dục tâm lý. Bà có mặt trong hội đồng quản trị của Einstein từ lâu và đang là chủ tịch.
Trong những năm gần đây, bà là bằng hữu của Bác Sĩ Philip Ozuah, bác sĩ nhi khoa đảm trách trường cao đẳng y tế và bệnh viện trực thuộc, Trung Tâm Y Tế Montefiore, với tư cách là tổng giám đốc hệ thống y tế. Mối giao hảo và sự tin tưởng đó ngày càng lớn khi Gottesman suy nghĩ xem cần phải làm gì với số tiền chồng bà để lại.
Trong một cuộc phỏng vấn vào Thứ Sáu, 23 Tháng Hai tại khuôn viên Einstein ở khu phố Morris Park, Bác Sĩ Ozuah và Bác Sĩ Gottesman có nói tới khoản quyên góp, sự kết hợp của nó và ý nghĩa của nó dành cho các sinh viên y khoa trường Einstein.
Đầu năm 2020, hai bác sĩ ngồi kế nhau trên chuyến bay khởi hành lúc 6 giờ sáng đi tới West Palm Beach, Florida. Đây là lần đầu tiên họ dành hàng giờ đồng hồ hàn huyên.
Bác Sĩ Ozuah kể về chuyến đi tới New York, không quen biết một người nào trong tiểu bang và dành nhiều năm làm bác sĩ cộng đồng ở miền Nam của Bronx trước khi đứng đầu trường y.
Rời khỏi phi trường, Bác Sĩ Ozuah đưa tay đỡ Bác Sĩ Gottesman, lúc đó chưa tới 90 tuổi, khi họ tiến gần tới lề đường. Bà xua tay và bảo “ông đi cẩn thận,” Bác Sĩ Ozuah vừa nhớ lại vừa cười khúc khích.
Chỉ trong vài tuần, Covid-19 làm cả thế giới bất động. Chồng của Bác Sĩ Gottesman, lúc bấy giờ ở độ tuổi 90, bị bệnh do mầm bệnh mới còn bà thì chỉ bị bệnh nhẹ. Bác Sĩ Ozuah gọi xe cứu thương tới nhà Gottesman ở Rye, New York để đưa họ tới Montefiore, bệnh viện lớn nhất Bronx.
Khoảng ba năm trước, Bác Sĩ Ozuah đề nghị Bác Sĩ Gottesman làm người đứng đầu hội đồng quản trị của trường y. Bà từng làm công việc này trước đây nhưng với độ tuổi của bà lúc đó, bà rất đỗi ngạc nhiên. Lời đề nghị này làm bà nhớ tới câu chuyện ngụ ngôn về sư tử và chuột, lúc đó bà nói với Bác Sĩ Ozuah, giải thích rằng khi sư tử tha mạng cho con chuột, con chuột nói với sư tử, “Rất có thể một ngày nào đó tôi sẽ có ích cho ông.”
Chồng của Bác Sĩ Gottesman qua đời vào năm 2022 ở tuổi 96. “Ông ấy để lại cho tôi toàn bộ danh mục đầu tư cổ phiếu Berkshire Hathaway mà tôi không hề hay biết,” bà nhớ lại. Lời nhắn nhủ rất đơn giản: “Hãy làm bất cứ điều gì với số tiền này mà em cho là đúng,” bà nhớ lại.
Bà choáng ngợp khi nghĩ tới điều đó nên ban đầu bà chẳng động tới số tiền. Nhưng các con của bà khuyến khích bà là đừng chờ quá lâu.
Gottesman nhớ lại, khi tập trung hoạch định cho khối tài sản, bà nhận ra ngay điều mình muốn làm. “Tôi muốn tài trợ cho sinh viên trường y Einstein để họ được miễn tiền học phí,” bà nói. Số tiền này đủ để tài trợ cho sinh viên suốt đời, bà nói.
Trong nhiều năm, Gottesman tiến hành phỏng vấn hàng chục sinh viên y khoa tương lai của Einstein. Học phí là hơn $59,000 một năm và nhiều người tốt nghiệp với khoản nợ khổng lồ. Theo nhà trường, gần 50% sinh viên của trường nợ hơn $200,000 sau khi tốt nghiệp. Tại phần lớn các trường y khác ở New York City, chưa tới 25% số bác sĩ mới vào nghề nợ số tiền đó.
Gần một nửa số lượng sinh viên y khoa năm thứ nhất của Einstein là dân New York và gần 60% là phụ nữ. Khoảng 48% sinh viên y khoa hiện tại ở Einstein là dân da trắng, 29% là dân Á Châu, 11% là dân gốc Châu Mỹ Latin và 5% là dân da đen.
Bác Sĩ Gottesman tới gặp Bác Sĩ Ozuah vào Tháng Mười Hai vừa qua để nói với ông rằng bà sẽ trao tặng một phần quà lớn. Bà làm ông nhớ tới câu chuyện sư tử và chuột. Bà giải thích đã tới lúc con chuột xuất hiện.
Năm 2018, đại học New York University tuyên bố bắt đầu hỗ trợ chương trình miễn tiền học phí cho sinh viên y khoa và chứng kiến số lượng đơn ghi danh tăng vùn vụt.
Nhưng điều kiện từ phần quà của Bác Sĩ Gottesman là trường cao đẳng Einstein College of Medicine không được đổi tên. Albert Einstein, nhà vật lý khám phá thuyết tương đối, đồng ý đặt tên ông cho trường y, khi trường bắt đầu khai giảng vào năm 1955. (TTHN)