Học cao học: tìm hiểu thị trường việc làm trước khi quyết định

ORANGE COUNTY, California (NV) – Hiện nay, sinh viên sau khi tốt nghiệp đại học thường đắn đo liệu họ có cần bằng cao học để dễ tìm việc làm hơn hay không; bỏ thêm vài năm nữa để có bằng cao học có đáng không? Tuy nhiên, sinh viên cần phải nghiên cứu những khác biệt giữa cao học và đại học bốn năm, những ưu điểm và nhược điểm của bằng cao học để cân nhắc.

Khi học cử nhân, sinh viên phải học rất nhiều môn để đủ điểm tốt nghiệp và không được học hoàn toàn theo ngành của họ. Nhiều sinh viên nghĩ học cao học chỉ là tiếp tục học theo kiểu đại học bốn năm, nhưng không phải vậy. Đối với cao học, các sinh viên chỉ cần học một môn và có thể tập trung hoàn toàn vào môn học đó.

Các chuyên gia giáo dục cho biết bốn năm đại học là quá trình thu thập kiến thức và những năm cao học sau đó được dùng để sinh viên làm các nghiên cứu trong ngành của mình.

Một điểm khác biệt nữa giữa cao học và đại học bốn năm là sinh viên thường học trong các lớp nhỏ để dễ thảo luận với các giáo sư hơn. Sinh viên học cử nhân thường học trong các giảng đường lớn hoặc lớp có nhiều người. Ngoài ra, sinh viên cao học có rất ít bài tập về nhà và ít khi làm kiểm tra. Chính vì vậy, sinh viên không nên cho rằng những năm cao học là tiếp tục học như lúc lấy bằng cử nhân.

Trước khi vào cao học, các sinh viên nên tự hỏi tại sao mình lại muốn tiếp tục đi học để có được chứng chỉ này. Nhiều sinh viên nghĩ tiếp tục đi học là một lựa chọn an toàn vì sợ không tìm được việc làm sau khi ra trường và muốn có bằng cao học để dễ tìm việc làm hơn. Đối với họ, chứng chỉ này là một thứ giúp mình vượt bậc hơn những “đối thủ” trong ngành.

Đây là một cách suy nghĩ đúng, nhưng chỉ đối với những người đã biết mình muốn theo ngành nghề nào. Nhiều sinh viên cho rằng cao học là một giai đoạn chuyển tiếp, để họ biết mình sẽ làm gì tiếp theo, nhưng sự thật hoàn toàn ngược với suy nghĩ này vì cao học chỉ dành cho những người đã chọn được ngành của mình và muốn bỏ công sức ra để theo đuổi ngành đó. Vì vậy, sinh viên nên suy nghĩ thật kỹ trước khi chọn vào cao học.

Một ưu điểm của bằng cao học là lương bổng. Dĩ nhiên là người có bằng cao học sẽ có lương cao và dễ được nhận hơn người chỉ có bằng cử nhân. Tuy vậy, nhiều công ty chỉ đòi hỏi nhân viên có bằng cử nhân để trả lương không quá cao và không dám nhận người có bằng cao học. Nhiều công ty cho rằng những người có bằng cao học là “dư tiêu chuẩn” (overqualified) cho công việc nên chỉ cần người có bằng cử nhân là đủ. Vì vậy, các sinh viên phải nắm rõ thị trường và biết được ngành nào đòi hỏi họ phải có bằng cao học để có được lương cao hơn các đồng nghiệp chỉ có bằng cử nhân.

Đối với những người thích nghề theo nghề sư phạm, có bằng cao học là lựa chọn đúng vì các trường học, đại học đòi hỏi giáo viên phải có chứng chỉ này. Nếu muốn có sự nghiệp ổn định, sinh viên nên cân nhắc lấy bằng tiến sĩ để được việc làm ổn định ở các đại học với mức lương đi làm và lương hưu cao.

Tuy vậy, quá trình lấy bằng cao học không dễ chút nào và làm cho nhiều sinh viên chán nản, không biết mình có đủ sức để học xong hay không.

Môi trường cao học rất cạnh tranh vì các sinh viên phải được nhận vào chương trình cao học. Khi được nhận vào rồi, sinh viên phải giành cơ hội làm việc với các giáo sư, giành cơ hội nghiên cứu, phải tìm cách hơn người khác để nhận học bổng và còn phải biết “chính trị” trong khoa mình học. Sự cạnh tranh này dẫn đến nhiều căng thẳng.

Một điểm làm nhiều sinh viên không muốn theo cao học và tiến sĩ là phải viết luận văn. Đây là một công việc rất khó và đòi hỏi sinh viên phải bỏ nhiều thời gian, nhiều khi phải dài hơn thời gian của khóa học. Nếu mất quá nhiều thời gian, sinh viên phải tốn thêm rất nhiều học phí.

Học phí cũng là một lý do nhiều người không muốn có bằng cao học. Tiếp tục đi học có nghĩ là phải đóng thêm tiền và học phí của các chương trình cao học rất cao. Nhiều sinh viên phải vừa đi học vừa đi làm, nhưng cũng phải mượn nợ để đóng học phí. Vì vậy, nhiều người tự hỏi tấm bằng cao học có thể giúp họ có mức lương đủ để trả hết nợ học không.

Vì những lý do nói trên, các sinh viên nên cân nhắc thật kỹ có nên lấy bằng cao học, thậm chí bằng tiến sĩ hay không vì đây là một sự đầu tư tốn rất nhiều thời gian, tiền bạc của mình và nên biết rõ thị trường việc làm trước khi quyết định. (Thiện Lê)