LTS: Giáo Sư Trần Chấn Trí cộng tác qua mục “Học Tục Ngữ Bằng Hình Ảnh” trên trang Tiếng Việt Dấu Yêu của nhật báo Người Việt vào ngày Thứ Bảy cách tuần.
Mọi hình ảnh và bài viết cho trang TVDY xin gởi về email: [email protected]
GS Trần C. Trí (PhD, UCLA) hiện giảng dạy Ngôn Ngữ học và Việt ngữ tại University of California, Irvine và tiếng Tây Ban Nha tại một số đại học khác trong vùng Orange County. Ông cộng tác với Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ Nam California từ năm 2003 đến nay, góp phần trong các khóa huấn luyện và tu nghiệp sư phạm hàng năm dành cho các thầy cô dạy Việt ngữ ở California và các tiểu bang khác ở Hoa Kỳ. Ông cũng là tác giả của nhiều sách giáo khoa và nghiên cứu tiếng Việt và tiếng Tây Ban Nha.
Học Tục Ngữ Bằng Hình Ảnh
GS Trần C. Trí
Trang Tiếng Việt Dấu Yêu xin hân hạnh giới thiệu một mục mới dành cho các em. Qua mục Học Tục Ngữ Bằng Hình Ảnh thường xuyên này, các em sẽ vừa tìm hiểu kho tàng tục ngữ Việt Nam, vừa ôn luyện tiếng Việt và giải trí với những hình ảnh vui đẹp.
“Tục” là thuộc về ngôn ngữ bình dân và “ngữ” là một câu nói. Qua tục ngữ, các em sẽ được dịp học hỏi thêm về văn hoá, luân lý, lịch sử, địa lý, kinh nghiệm dân gian, v.v… được truyền từ đời này sang đời khác ở Việt Nam.
Thông qua việc tìm ra câu tục ngữ dựa theo hình ảnh và phần gợi ý kèm theo, các em sẽ có cơ hội ôn luyện tiếng Việt về nhiều mặt: cấu trúc vần, hệ thống thanh, chính tả, dấu giọng và dấu nguyên âm, từ vựng và cú pháp.
Đây là một trò đố vui khá phổ thông, đã có từ lâu ở Việt Nam. Đối với mỗi hình ảnh, nếu không có phần chú thích kèm theo thì tên gọi của hình ảnh đó cũng chính là một chữ trong câu tục ngữ. Phần nhiều các hình ảnh cần bỏ đi hay thêm vào một số chữ cái, dấu thanh hoặc dấu nguyên âm mới trở thành những chữ trong câu tục ngữ.
Phần giải đáp câu tục ngữ và giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng cũng như ý nghĩa mở rộng của nó được đăng trong kỳ kế tiếp.
Câu đố kỳ này:
Giải đáp câu tục ngữ kỳ trước:
HÁT KHI XAY LÚA, MÚA KHI TẮT ĐÈN.
Nghĩa đen: Nên ca hát lúc đang xay lúa; nên múa may lúc không có đèn.
Nghĩa bóng: Khi xay lúa ồn ào, có hát dở cũng chẳng ai biết; chỗ tối tăm mà múa may có vụng về cũng không ai nhìn thấy.
Ý nghĩa thực dụng: Nếu chúng ta biết mình còn nhiều khuyết điểm khi làm một việc gì thì nên lựa những hoàn cảnh thích hợp để làm việc ấy để che giấu bớt khuyết điểm đi.
Em viết văn Việt
Những bài viết của học sinh các trường Việt ngữ
1-Nhằm tạo một diễn đàn cho các em tập viết tiếng Việt, Ban Biên Tập trang Tiếng Việt Dấu Yêu kêu gọi quý phụ huynh và quý thầy cô khuyến khích các em viết văn, diễn tả bằng tiếng Việt những cảm nghĩ và ước vọng trong đời sống của các em. Ước mong nơi đây một sân chơi được mở ra và khu vườn văn hóa Việt sẽ được quý phụ huynh và quý thầy cô góp tay vun trồng, khuyến khích.
2-Trong các bài nhận được và chọn để đăng, chúng tôi cố ý giữ nguyên văn những gì các em viết. Vì thế, khi đọc đến những ngôn từ, lỗi chính tả và sai văn phạm, chúng tôi mong được phụ huynh và thầy cô chia sẻ và sửa chữa cho các em tại nhà hay trong lớp học.
3-Tất cả các bài viết dưới dạng MSWord, font Unicode; và hình ảnh dạng .jpg, xin gởi về địa chỉ email: [email protected] (Xin đừng gởi dạng .pdf vì không tiện cho việc layout).
Trân trọng cảm ơn quý vị.
Nguyễn Việt Linh
Đặt câu có ba mệnh đề với chủ đề “Gia đình em”
Nu Nguyễn (Lớp 10)
1- Gia đình em có ông bà cha mẹ, nhưng em sống vơi ba mẹ em và em gái em vì ông bà em ở với cô, chú em
2- Ba em làm gần nhà, nhưng má em làm xa, vì thế ba chở hai chị em em đi học.
3- Em em thua em 2 tuổi nên nó học thua em 2 lớp, vì thế em phải dạy nó làm bài.
4- Hai cô và chú em ở với ông bà nội vì các cô và chú chưa có lấy vợ và lấy chồng, còn bác em thì ở xa.
5- Ông bà ngoại em ở Việt Nam, Mùa Hè má dẫn em về thăm ông bà ngoại và các dì, cậu, nên em rất thích.
6- Bà ngoại em không còn răng, bà ăn khó lắm,em rất thương bà.
7- Hai cậu em dù đã có vợ vẫn ở với ông bà nên nhà rất đông.
8- Dì em không ở Sai gòn, khi nào em về thì dì dẫn con vào chơi.
9- Em thương các cậu và các dì, em có nhiều em họ và em rất thích chơi vơi mấy đưa đó.
10- Ba má có bảo lãnh ông bà ngoại và dì Út qua Mỹ, nhưng chưa được và em rất mong ông bay, dì mau qua đây.
Góc hoạt họa thiếu nhi
Huey Nguyenhuu
Kính thưa quý phụ huynh,
Ba Bố con chúng tôi xin hân hạnh được giới thiệu đến quý vị và nhất là các thanh thiếu niên Việt Nam những mẩu chuyện hí hoạ về chú cún con “Boo,” Boo Berry Bandit (BBB).
Tôi là cựu quân nhân Hoa Kỳ gốc Việt, là một người tỵ nạn đến Mỹ đầu năm 1981. Sau khi giải ngũ với cấp bậc Đại Úy Hải Quân ngành nguyên tử, tôi làm kỹ sư trong căn cứ Không Quân tại Los Angeles. Hai con tôi một trai, một gái đang học lớp 7 và lớp 4 tại Placentia Yorba Linda Unified School District.
Meet Boo Berry Bandit là một tác phẩm tinh thần của ba Bố Con. Mong quý vị thưởng thức những câu chuyện dí dỏm hàng ngày, dựa vào những tin tức nóng bỏng, hay những câu châm ngôn dạy dỗ con cái làm người.
Tái bút: Boo cũng xin chào quý vị. Quý vị có thể xem thêm câu chuyện chúng tôi tại: http://meetbooberrybandit.blogspot.com/
Tâm tình phụ huynh
Nên đọc lúc về già (già: bắt đầu từ 50 nhé)
(Bài viết của BS Đức do một phụ huynh sưu tầm)
1- Lúc về già mình sẽ tuyệt đối không được chủ quan nghĩ rằng còn khỏe, còn sung sức để nghĩ và làm những việc như hồi thanh niên.
Lúc về già mình sẽ không tham gia hội đoàn hay bất cứ công việc gì liên quan đến chính quyền. Không phải mình thiếu trách nhiệm, chỉ đơn giản vì thời điểm đó sức khỏe, trí tuệ xuống dốc rồi, tụi trẻ nó làm giỏi hơn. Đầu hai thứ tóc đi tranh việc với một đứa nó làm tốt hơn mình là sao?
2- Lúc về già mình sẽ không bao giờ đến cơ quan cũ nếu như chưa nhận được một lời mời trân trọng, vào những dịp đặc biệt…
Nếu đến mình cũng chỉ cúi đầu lễ phép chào lớp trẻ rồi chuyện phiếm với đồng niên, đồng nghiệp. Mình phải tự dặn mình rằng có nói gì chúng cũng chẳng nghe, vì mọi điều mình nói đã lỗi thời, cho dù bên dưới chúng chăm chú nhìn, đầu gật gật, rồi vỗ tay rất dài. Và dĩ nhiên chúng nó có báo cáo báo cò mình cũng chẳng nên quan tâm, tò mò tìm hiểu, vì đã lâu mình không cập nhật hay update, đâu còn hiểu được thời thế.
3- Lúc về già mình sẽ không sống chung với bất cứ đứa nào, chỉ sống với… vợ. Nếu cứ thương con cái, sống với chúng nó thể nào cũng đến lúc mình ở trọ trong chính ngôi nhà của mình. Con không có tiền mua nhà thì thuê, không đủ tiền thuê mình hỗ trợ, quyết không ở chung, trai gái dâu rể gì cũng vậy hết, một tuần đến thăm nhau 1 lần vào ngày cuối tuần là đủ.
4- Lúc về già… rất già, mình sẽ phải đặt chỗ ở một trung tâm dưỡng lão nào đó. Tiền ít ở chỗ xoàng, tiền nhiều ở chỗ tươm. Chọn trung tâm có chăm sóc y tế tốt để không bắt con cháu phục dịch lúc yếu đau. Chúng nó còn phải đi làm. Lúc đi về phía bên kia mặt trời cũng tại trung tâm luôn. Con cháu chỉ cần đến nhà tang lễ làm thủ tục theo nghi thức, không khóc cũng không sao, vui càng tốt. Chẳng có lý do gì để khóc. Đó là quy luật của tạo hóa. Bất cứ cái gì tồn tại nguyên vẹn lâu quá chỉ tổ làm cho xã hội trì trệ.
5- Lúc về già mình sẽ chỉ nói hai chữ “ngày xưa” (đúng hơn là những câu chuyện hoài niệm) với bạn đồng niên, tuyệt đối không nói với lũ trẻ, vì chúng sẽ cho mình bị dở hơi. Với tụi trẻ chỉ nói “ngày mai” và chỉ trả lời khi chúng hỏi. Kinh nghiệm và vốn sống (mà nhiều người cho là báu vật) đối với mình khi đó chỉ để chiêm nghiệm. Cùng lắm là biến nó thành những câu chuyện trào phúng để tự cười cợt mình, cũng chẳng làm ai bực mình.
6-Lúc về già, mình sẽ cố không nghĩ khác những điều mình đã nghĩ như ở trên. Chẳng biết có làm được không?
Càng lớn tuổi chúng ta càng nhận ra:
-Mang một chiếc đồng hồ $30 hay $300 cũng cùng chỉ một giờ.
-Mang một chiếc túi/bóp $30 hay $300 cũng cùng đựng bấy nhiêu tiền.
-Uống một chai rượu $15 hay $300 cũng say giống nhau.
-Ở trong căn nhà 100 mét vuông hay 1000 mét vuông nỗi cô đơn cũng giống nhau.
-Lái chiếc xe $8000 hay $80,000 cũng phục vụ ta cùng mục đích chuyên chở.
-Hạnh phúc nội tâm không đến từ vật chất trong thế gian này.
-Có những bạn bè, anh chị em, những người nói chuyện, cười đùa, hát xướng tán gẫu với ta đó mới là hạnh phúc…
Sáu vị bác sĩ tốt nhất trong đời: Ánh nắng mặt trời, nghỉ ngơi, thể dục, ăn uống điều độ, tự tin, và bạn bè. Hãy giữ sáu vị này cho mọi thời điểm trong đời để tận hưởng một cuộc sống khỏe mạnh.
Càng có tuổi chúng ta càng thấy ít đi những điều đáng phải sắp hàng chờ đợi…
