Lê Quốc Tuấn/Người Việt
TORONTO, Canada (NV) – Người gốc Việt ở Canada thành lập tổ chức dân sự khuyến khích cử tri gốc Việt tham gia tích cực hơn trong các cuộc bầu cử chọn lựa chính trị tại đây.
James Nguyễn, Juila Lê và Lê Lương trong một sinh hoạt của VCVAA
tại Toronto, Canada. (Hình: VCVAA Facebook)
Tổ chức mới thành lập mang tên VCVAA – Vietnamese Canadian Voting and Advocacy Association – Hội Vận động Dân Sự Hỗ trợ Bầu cử và Sinh hoạt Công Dân.
Bối cảnh là, ngày 2 Tháng Tám vừa qua, Thủ Tướng Canada Stephen Harper thông báo giải tán nghị viện và kêu gọi tổ chức tổng tuyển cử vào ngày 19 tháng 10. Chiến dịch vận động tranh cử lần này kéo dài trong 11 tuần, kéo dài nhất lịch sử Canada. Tùy thuộc vào số ứng viên đắc cử trong Quốc Hội mà Canada sẽ đưa đất nước, hoặc tiếp tục dưới sự lãnh đạo của đảng Bảo Thủ (Conservative) với thủ tướng đương nhiệm Stephen Harper, hoặc sẽ được đặt dưới phương hướng lãnh đạo của đảng Tân Dân chủ (New Democratic) của ông Tom Mulcair, hoặc đảng Tự Do (Liberal) của ông Justin Trudeau.
Cuộc bầu cử năm nay là quan trọng vì nếu đảng Bảo Thủ thắng đa số ghế trong Quốc Hội, ông Stephen Harper, 56 tuổi, sẽ là thủ tướng đầu tiên của Canada thắng bốn cuộc bầu cử liên tiếp trong hơn một thế kỷ qua.
Đối với cộng đồng gốc Việt, điều đáng tiếc là lâu nay đa số không mặn mà với sinh hoạt bầu cử dân chủ. Có lẽ nhiều người đồng tình với ý kiến của một người Việt mang tên Richard Lee trên trang Facebook Người Việt tại Canada: “Tôi là người Việt, có bầu hay không lá phiếu không ảnh hưởng các đảng tranh cử nên không quan tâm.”
Theo thống kê, ở Canada, cộng đồng gốc Việt là cộng đồng di dân mới nhất, nhưng khá đông, có tổng số hơn 250 nghìn người, xếp thứ 5 trong số các cộng đồng không phải gốc Châu Âu, đứng sau Trung Quốc, Ấn Độ, Philippines và Jamaica. Trong số đó, khoảng 96% sống tập trung ở bốn tỉnh bang Ontario, Québec, British Columbia và Alberta. Trong đó, Ontario là nơi có đông người Việt nhất, chiếm 46.3 % tổng số người gốc Việt ở Canada. Điều đáng buồn, theo thống kê, số cử tri người Canada gốc Việt đi bầu trong nhiều năm qua được kể là rất khiêm tốn.
Vì thế, hầu như trong tất cả những dịp gặp gỡ cộng đồng người Việt, chính khách người Việt cao cấp nhất trong cơ quan lập pháp Canada, Nghị Sĩ Ngô Thanh Hải, không ngừng kêu gọi người Việt tích cực hơn trong việc tham gia bầu phiếu để có tiếng nói và chia sẻ trách nhiệm công dân của mình.
Trong một lần nói chuyện với đông đảo người Việt tại Toronto đầu năm nay, ông trưng dẫn các tài liệu thống kê về bầu cử. Tài liệu cho thấy cộng đồng gốc Việt đi bầu chỉ có 5%. Ông cũng dẫn chứng hồ sơ của các cuộc bầu cử gần nhất cho thấy các ứng cử viên đắc cử có khi chỉ nhờ vài ngàn phiếu, hơn thua nhau chỉ vài trăm, thậm chí vài chục phiếu; và số phiếu ít ỏi này nắm vai trò quyết định, có thể làm thay đổi chính sách của các chính quyền địa phương.
Hiện nay, trong hàng ngũ chính khách, dân cử, người Canada gốc Việt chỉ có ba người: Nghị Sĩ Ngô Thanh Hải, Dân Biểu Anne Minh-Thu Quach và Dân Biểu Hoàng Mai (NDP). Những năm trước có bà Mary Thai Thi Lac, dân biểu đảng Bloc Québécois (2007-2011), ông Phạm Hưng, dân biểu Alberta (1993-2008) và Wayne Cao, dân biểu Calgary Fort (1997-2011). Trong trong cuộc bầu cử năm nay, chỉ có một ứng cử viên người Canada gốc Việt ra tranh cử dân biểu, là cô Linh Nguyễn, đại diện cho Đảng Xanh (Green Party of Canada) tại khu vục Mississauga Centre, Ontario.
Vì nhược điểm này, một tổ chức dân sự của người Việt vừa được thành lập để khuyến khích cử tri Canada gốc Việt tham gia tích cực hơn trong các cuộc bầu cử chọn lựa chính trị tại đất nước dân chủ. Tổ chức mang tên VCVAA – Vietnamese Canadian Voting and Advocacy Association – Hội Vận động Dân Sự Hỗ trợ Bầu cử và Sinh hoạt Công Dân.
VCVAA, ngoài việc cổ động bầu cử, ứng cử, còn tổ chức những hoạt động liên quan đến lợi ích chung của cộng đồng, bênh vực cho quyền lợi người Việt tại địa phương và tranh đấu cho nhân quyền tại Việt Nam. Đối với chính phủ, hội sẽ kiến nghị những dự luật, nghị quyết có liên quan đến chính trị, đời sống của cộng đồng gốc Việt tại Canada.
Sáng lập VCVAA là thành phần trẻ tuổi gốc Việt lớn lên ở Canada, từng hoạt động tích cực trong cộng đồng. Ba khuôn mặt tiêu biểu của VCVAA mà phóng viên Người Việt tiếp xúc là chủ tịch VCVAA Jame Nguyễn, cựu chủ tịch Hội Người Việt Toronto, phó chủ tich Lê Lương, cựu phó chủ tịch Hội Người Việt Toronto và phó chủ tịch Julia Lê.
Ý định thành lập tổ chức này bắt nguồn từ thực tế ngần ngại tham gia vào các sinh hoạt dân chủ của người Việt. Tiếp xúc với phóng viên báo Người Việt, James Nguyễn cho biết: “Trong lần đi tham dự buổi tranh luận trước Quốc Hội Canada về dự luật S-219 – Đạo luật “Hành trình Tìm Tự Do,” nhận thấy một bà dân biểu, người gốc Sri Lanka không bỏ phiếu ủng hộ dự luật này của người Việt tự do, tôi đến hỏi thì bà trả lời đại ý là vì dân mình không đi bầu nên không có tiếng nói đủ mạnh, không được nhiều ủng hộ trong Quốc Hội. Câu trả lời khiến tôi suy nghĩ rất nhiều và quyết tâm sẽ làm một điều gì đó để thay đổi thực trạng này.”
Một thành viên trẻ khác, cô Lê Lương, phó chủ tịch ngoại vụ VCVAA cho biết: “Thống kê cho thấy người Việt đi bầu rất ít do đó tiếng nói của người Việt gần như không được biết đến. Mỗi khi có những nhu cầu thay đổi luật lệ, chính sách, các nhà làm luật từ địa phương đến trung ương đều hỏi ý kiến các cộng đồng khác chứ không nghĩ đến cộng đồng Việt Nam.”
Cô kết luận: “Đó là thiệt thòi rất lớn cho người Việt chúng ta. Tôi nghĩ đã đến lúc phải thay đổi điều này.”
Còn Julia Lê, 24 tuổi, từng là cố vấn riêng của bà thị trưởng Mississauga đương nhiệm, hiện là phó chủ tịch VCVAA, cho biết: “Tôi muốn nói với mọi người rằng chúng ta đã bỏ nước ra đi vì thiếu tự do, dân chủ. Ở trong nước, hàng triệu người không được bỏ phiếu chọn lựa lãnh đạo. Giờ đây, được sống trong một đất nước dân chủ, tại sao người Việt xem thường quyền lợi được đi bầu cử của mình?”
Không ít người Việt Nam suy nghĩ đơn giản là lá phiếu của mình quá nhỏ nhoi. Mình không đi bầu thì cũng có hàng trăm hàng vạn người khác đi bầu. Thậm chí, có người còn nghĩ rằng mình có đi bầu cũng chả ai biết.
Phóng viên Người Việt cũng đã đặt vấn đề này với Nghị Sĩ Ngô Thanh Hải và được ông trả lời như sau: “Khi thiết lập hệ thống bầu cử, phân phối phiếu cử tri, chính phủ sẽ biết rõ những ai có đi bầu, những ai không. Tên họ của người Việt có phần nào trùng lẫn với người gốc Trung Quốc nhưng nói chung, chính phủ cũng biết được khá chính xác sắc dân nào đi bầu, nhiều hay ít.”
Còn không đầy hai tuần nữa, Canada bước vào cuộc bầu cử Quốc Hội liên bang. Khi cộng đồng người Canada gốc Việt đã lớn mạnh, thành công trong thương mại, chuyên môn, góp phần không nhỏ vào đời sống kinh tế, xã hội Canada, cũng đã đến lúc người Việt phải nên hòa mình tham dự vào sinh hoạt chính trị dòng chính (main stream) để bắt đầu có tiếng nói của mình trong chính trường. Có thế, mới có thể tự bênh vực mình và đóng góp phần mình vào lịch sử một đất nước mà mình một lần chọn là quê hương thứ hai.